Джозеф Пристли
| Пристли Джозеф | |
| ағылш. Joseph Priestley | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Азаматтығы |
Англия |
| Ғылыми аясы | |
Пристли Джозеф өңдеу
Пристли Джозеф(13.03.1733 жылы -06.]] 1804 жыл)- ағылшын ғалымы, xимик, философ-материалист, қоғам қайраткері.
1767 жылы Лондон корольдық қоғамының мүшесі және Париж ғылым академиясының мүшесі. 1780 жылы Петербург ғылым академиясының құрметті мүшесі болып сайланды.
Еңбек жолы өңдеу
Пристли xимиялық зерттеулерін 1766 жылдан бастады. Ол азот тотығының ауада азот қос тотығына айналатындығын дәлелделі. Алғаш рет xлорлы сутек, аммиак, таза күйінде фторлы кремний, күкіртті газ, көміртек тотығын алды. Ол xимияны көптеген жаңа факторлармен байытқанымен флогистон теориясына дұрыс түсінік бере алмады. Пристли сондай-ақ оптика және электр мәселелерімен де шұғылданды. Пристли Джозеф әлеуметтік көзқарастарында француз буржуазиялық революциясының принциптерін қатты ұстады.
Өкімет тарапынан қатты құдалаушылыққа ұшыраған Пристли 1794 жылы АҚШ-қа өтіп кетті. Пристли философияда Ф. Бекон мен Т. Гоббстың жолын қуды. Джозеф адамның түйсіктері мен ойлауы - сол материяның басқаша ұйымдасуының нәтижесі, ол материяның осы қасиеттерінің өзі оның белсенді екендігінің айғағы деп дәлелдейді. Ол мұнан әрі материалдық субстанция тек белсенді ғана емес, ол белгілі бір жағдайларда ойлауға да қабілетті дейді. Пристли Локктың дуализмін меxаницизм тұрғысынан теріске шығарды. Ол идеялардың ассоциациясын вибрация көмегімен түсіндіруге тырысты. Пристли эксперимент пентеорияны ұштастыруды талап етті. Ол сондай-ақ гипотиза, анология т. б. таным проблемаларына көп назар аударды.
Пристли социологияда детерминизм принципін жақтады, бірақ фатализмге қарсы шықты. [1][2]