Жарғақ (мембрана)

Жарғақ (мембрана)жасушаларды, олардың ядролары мен цитоплазмасындағы жарғақты органеллаларды шектеп түратын жұқа қабықша. Жасушадағы зат алмасу процестері жарғақтың қатысуымен жүреді. Сондықтан, оны биологиялық жарғақ деп те атайды. Жарғақ жасушадағы протеиндер мен липидтердің молекулаларынан құралған. Оның қалыңдығы 6-10 нм-дей. Биологиялық жарғақ жасуша плазмолеммасы мен ядро кариолеммасын, Гольджи кешенінің, митохондриялардың, лизосомалар мен пероксисомалардың, гранулалы (түйіршікті) және агранулалы (түйіршіксіз) эндоплазмалық тордың сыртқы қабықшалары мен көпіршік, қапшық және түтікшелердің қабырғаларын құрайды. Жарғақ құрамының 40%-ы липидтерден, 60%-ы протеиндерден құралған. Кейбір жарғақтың 5-10%-ы көмірсулар түзуі мүмкін. Биологияциттердің, моноциттердің, мегакариоциттердің бастама ізашар жасушалары жетіледі. Екінші бағытта - лимфоциттердің бастама жасушалары дамиды. Көпмүмкінікті жартылайдіңгекті жасушадан қаң жасушаларының бірмүмкіндікті (унипотентті) бастама жасушалары, олардан бласттар қалыптасады. Ал бірмүмкіндікті бласттардан қан жасушаларының белгілі түрлері ғана дамып жетіледі.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / — Алматы: «Сөздік-Словарь», 2009 жыл. ISBN 9965-822-54-9