Қысқаша мәлімет өңдеу

ЖЫЛЫТУүй-жайдың температурасын адамға жайлы, кейде технологиялық процестің талаптарына сай деңгейде ұстап тұру үшін жүргізілетін жасанды жылыту процесі. Негізінен, сумен Ж. кең таралған. Мұнда жылу ыстық сумен жылыту құралдары арқылы беріледі. Сумен Ж. жүйесінің құрамына су қыздырғыштар, жылыту құралдары (радиаторлар, конвекторлар, панельдер, т.б.); су құбырлары, су қызған кезде оның артық көлемін қабылдайтын ыдыс, бекітіп реттеу арматурасы кіреді. Сумен Ж. жүйесі табиғи айналымға түсетін және мех. тәсілмен айналымға түсірілетін түрлерге бөлінеді. Біріншісінде су қыздырғышта ысытылған су және жылыту құралдары мен құбырларда салқындаған судың темп-раларының, тығыздықтарының айырымдары есебінен айналымға түседі. Екіншісінде су, негізінен, салқындаған суды қыздырғышқа беретін түтік құбырға орнатылатын циркуляциялық сорғының әрекеті есебінен жүреді. Бумен Ж-да жылу тасымалдағыш су буы бөлмелерде орнатылған жылыту құралдарына бу құбырлары арқылы беріледі. Бумен жылыту жүйелерінде будың жылыту құралдарында конденсациялануы кезінде бу түзіп жылу бөліп шығару қасиеті пайдаланылады. Бұл кезде пайда болған конденсат құбыр арқылы бір орталықтан жылумен қамтамасыз ету торабына немесе жылытылатын үй-жайдағы қазандыққа қайтып оралады. Ж. мақсатында бу машиналарынан, турбиналарынан, т.б. шығатын бу да қолданылуы мүмкін.

Ауамен Ж. кезінде үй-жай, олардың температурасынан жоғары ауамен жылытылады. Ауамен Ж. жүйесі рециркуляциялық және желдетумен біріктірілген түрлерге бөлінеді. Біріншісінде ауа қыздырғышқа берілетін ауа толығымен жылытылатын бөлме ішінен алынады, ал екіншісінде ауа ішінара жылытылатын бөлмеден, ішінара сырттан алынады. Ауамен Ж. жүйелерінде ауаның қозғалысқа түсуі табиғи (ауаның температурасы мен тығыздығының айырмасы есебінен) немесе күштеп (желдеткіштер көмегімен) жүруі мүмкін. Ауамен Ж. жылытылатын үй-жайда орнатылатын жергілікті Ж. және жылыту-желдету агрегаттарымен және бір орталықтан (бір агрегат бірнеше бөлмені жылытады) іске асырылады. Жылыту-желдету агрегаты (ауамен рециркуляциялық Ж-ға және желдетумен біріктірілген ауамен Ж-ға арналған агрегат) желдеткіштен, калориферден және кейде ауаны шаң-тозаңнан тазалауға арналған сүзгіден тұрады. Электрмен Ж. жүйелерінде электр энергиясы электрлік Ж. құралдарында жылу энергиясына айналдырылады. Электрлік Ж. құралдары құрамындағы қыздыру сымдары ашық (электр камині, электр рефлекторы) және жабық орналасқан, соның ішінде айналымда болатын суды не майды қыздыратын (фарфор не болат радиаторлар); қыздыру сымдары құрылыс құралымдарының (мыс., еден, қабырға, т.б.) ішіне салынып жабық орналасқан; шала өткізгіштерден жасалған түрлерге ажыратылады. Жылу жинау шамасы жоғарылатылған Ж. құралдары да бар. Олар түнде электр энергиясын тұтынып, жиналған жылу энергиясын басқа уақытта жылытылатын бөлмеге береді.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ энциклопедиясы