Зуфар ибн Һузәйл

Зуфар ибн Һузәйл. (араб.: زُفر بن الهذيل أبو الهذيل‎) (110 -158 һ.ж.) Зуфар Әбу Ханифаның жанында Әбу Юсуф пен Мухамадқа қарағанда көп жүрген. Анасы парсы әкесі араб болған. Әбу Ханифаның қияс етудегі ілімді шәкірті.[1]

Зуфар ибн Һузәйл
араб.: زُفر بن الهذيل أبو الهذيل
Туған күні: 728 ж. желтоқсанның 00 (728—00—00) (1296 жас)
Қайтыс болған күні: 725 ж. желтоқсанның 00 (725 жаста)

Өміртарихы өңдеу

Бағдат тарихы кітабында әл-Музниге бір кісі келіп Ирақ елінің ғалымдары жайлы сұрайды. әл-Музниден Әбу Ханифа жайлы не айтасың дейді? Ол кісі ғұлама дейді. Әбу Юсуфты сұрағанда, хадисті жақсы меңгерген дейді. Мұхаммед ибн әл-Хасан жайлы мәселені бөліп-бөліп, анық қанығына жетіп, жақсы түсіндіреді дейді. Зуфар жайлы не дейсің деп сұрағанда, мәселені қияспен жақсы түсіндіреді деп жауап берген.

Зуфардың өмірі қысқа болғандығы себепті соңынан жазған кітабы қалмаған. Ол Әбу Ханифадан соң 8 жыл өмір сүрген. Зуфар 158 жылы 48 жасында дүние салған. Зуфар Әбу Ханифадан алған ілімін ауызша жеткізіп отырған. Әбу Ханифаның көзі тірісінде Басраның қазысы болған.

Ибн Абдулбирдің «әл-Интиқау» кітабында Зуфар Басраға қазы болып бара жатқанда Әбу Ханифаның айтқан өсиеттері жазылған. Әбу Ханифа Зуфарға «Бізбен Басралықтардың арасында бірашама айырмашылық бар. Оларда көраумаушылық, дұшпандық кездеседі. Олардың арам пиғылдарынан ұзақ бол» дейді. Зуфар Басраға келгенде жергілікті ғамлымдарды жинап әр түрлі мәселелерді қозғайды. Фиқһ мәселесінде олардың келіскендігін байқаған уақытта «бұл Әбу Ханифаның көзқарасы» деп айтып отырған. Олар «Әбу Ханифа бұл мәселені дұрыс деп есептейді ма» дегенде, «ия» деп жауап беріп отырған. Осылайша Зуфар басралықтарға ұнап, көңілінен шығады.

Дереккөздер өңдеу

  1. «әл-Мәзхәб әл-Ханафи». Ахмад ибн Мұхаммед Насируддин әл-Нақиб. Эррияд. 1998. 2-том. 60 бет.