Иван Васильевич Панфилов

Иван Васильевич Панфилов (1 қантар 1893 жыл, Ресей, Саратов облысы Петровск қаласы – 19 қараша 1941 жыл, Мәскеу облысы Волоколамск ауданы Гусеново ауылы) — әскери қайраткер, генерал-майор (1940), Кеңес Одағының Батыры (12.4.1942)[1]. Бірінші-дүниежүзілік соғысқа, 1918 – 1920 жылы Азамат соғысына қатысып, 25-атқыштар дивизиясында взвод, рота командирі болды.[2]

  • 1923 Киевтегі жоғары әскери мектепті бітірді, батальон, полк басқарды.
  • 1937 жылы Орта Азия әскери округы штабының бөлім бастығы,
  • 1938 жылы Қырғыз КСР-інің әскери комиссары болды.
  • 1941 жылы соғыс басталғаннан кейін Алматы қаласында жергілікті ұлт өкілдерінен 316-атқыштар дивизиясын жасақтап, Мәскеуді қорғауға жіберілді.
  • 1941 жылдың қазан-қараша айларында Мәскеу түбіндегі қорғаныс кезінде Панфилов басқарған 316-атқыштар дивизиясының жауынгерлері Волоколамск бағытын қорғауда асқан ерлік көрсетті (қ. Жиырма сегіз гвардияшы панфиловшылар). Панфиловшы батырлар тобының ерлігі Кеңес әскері жауынгерлерінің жаппай ерлік көрсетуінің үлгісі болды. 17 қарашада 316-атқыштар дивизиясы Сегізінші гвардиялық атқыштар дивизиясы болып аталып, Қызыл Ту орденімен марапатталды. Панфилов қаза тапқаннан кейін дивизия оның есімімен аталды. Ленин, 2 рет Қызыл Ту ордендерімен және медальдармен марапатталған. Панфилов Мәскеудегі Новодевичье зиратына жерленген.
Иван Васильевич Панфилов
суреті
Генерал-майор Иван Панфилов кеңес маркасында, 1963 жыл
Туған күні

1 қаңтар 1893 (1893-01-01)

Туған жері

Петровск, Саратов губерниясы, Ресей империясы

Қайтыс болған күні

19 қараша 1941 (1941-11-19) (48 жас)

Қайтыс болған жері

Гусенево, Волоколам ауданы, Мәскеу облысы, РКФСР, КСРО

Мемлекет

Ресей империясы
РКФСР
 КСРО

Әскер түрі

Жаяу әскер

Қызмет еткен жылдары

19151918
19181941

Атағы

Фельдфебель
Генерал-майор (1940)

Әскери бөлімі

16-шы әскер
8-ші гвардиялық атқыштар дивизиясы

Шайқасы

Бірінші дүниежүзілік соғыс
Ресей империясының азамат соғысы
Кеңес-поляк соғысы
Екінші дүниежүзілік соғыс
Ұлы Отан соғысы

Алматы облысында аудан Панфиловтың есімімен аталады. Алматыда оның атында бір көше, 28-гвардияшы-панфиловшылар атындағы парк бар, онда батыр-генералға ескерткіш орнатылған.[3]

Галереясы өңдеу

Естеліктер өңдеу

 
Иван Панфилов, Лев Доватор мен Виктор Талалихин жерлеген қабірлеріне орнатылған құлпытас. Мәскеу, Новодевичий зираты
  • Мәскеуде Новодевичий зиратында жерленген.
 
Барынауылдағы бюсті
  • Гусенево ауылында қайтыс болған жерге ескерткіш орнатылды (Мәскеу облысы Волоколам ауданы Чисменский ауылдық елді мекені).
  • Алматыдағы 28 батыр-панфиловшылар атындағы саябақта ескерткіш орнатылды.
 
Бішкектегі ескерткіші
  • Бішкектегі ескерткіш 1941 жылы генерал Панфиловтың ескерткішіне конкурс нәтижесінде тұрғызылған (авторлары Аполлон Мануйлов, Александр Могилевский, Ольга Мануйлова, И. Фрех-Хар және М. Епштейн). Бұл Ұлы Отан соғысы батырының құрметіне қойылған КСРО-дағы ең алғашқы ескерткіш. Ескерткіштің ашылуы 1942 жылдың қарашасында болды.
  • 2015 жылы 9 мамырда Астанада генерал Панфилов пен 28 батыр-панфиловшыға ескерткіш ашылды.
  • Қырғызстанда 1942 жылы Шу облысының Панфилов ауданы құрылды.
 
Волоколамскідегі бюсті
  • Волоколамск қаласында Панфилов көшесінде – № 4 үйде мемориалдық тақта; Волоколамск қаласындағы Октябрь алаңында – қола бюст.
  • Оның атымен Алматы облысындағы Жаркент қаласы (1942-1991 ж. - Панфилов) және Қазақстандағы үлкен ауыл аталды, Қырғызстандағы ауыл.
  • Тараз қаласындағы мектеп оның есімімен аталады.
  • Оңтүстік Қазақстан облысындағы 57 мектеп оның есімімен аталады.
  • Алматы қаласындағы №54 мектеп оның есімімен аталады.
  • Самара қаласындағы №116 мектеп оның есімімен аталады.
  • Саратов облысы Петровск қаласының №3 мектебіне оның есімі – өзі оқыған мектеп берілді, сонымен қатар мектепте И.В.Панфиловтың мұражайы бар.
  • Саратов қаласындағы №64 мектеп онык есімімен аталады.
  • Қазақстан Республикасы Қостанай облысы Қарасу ауданындағы И.В.Панфилов атындағы ауыл.
  • Қырғыз Республикасы Қарулы Күштерінің 8-ші гвардиялық атқыштар дивизиясы Панфилов атымен аталады.

Тағы қараңыз өңдеу

  1. Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза начальствующему и рядовому составу Красной Армии» от 12 апреля 1942 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1942. — 24 апреля (№ 13 (172)). — С. 1.
  2. Қазақ Энциклопедиясы
  3. А 31 Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет. ISBN 9965-893-73-Х

Дереккөздер өңдеу

  • Момышұлы Б., Генерал Панфилов, А., 1965
  • Совет Одағының Қазақстандық батырлары, А., 1969
  • Панфилова М., Панфилов Иван Васильевич, А.-А., 1975.