Кавендиш тәжірибесі

Бүкіл әлемдік тартылыс заңындағы гравитациялық тұрақтыны анықтау мақсатында 1797 – 1798 жж аралығында Генри Кавендиш жасаған тәжірибе. Гравитация тұрақтысының мәнін анықтау үшін ең алғаш ойдағыдай өлшеу жүргізген ағылшын ғалымы Генри Кавендиш болды. Ол күшті өлшеу үшін өте сезгіш иірілмелі таразы әдісін қолданды. Жеңіл стерженнің ұштарына бекітілген екі қорғасын шар m (әрқайсысының массасы 729 г) симметриялы орналастырылған М шарларының (әрқайсысының массасы 158 кг) жанына қойылған. Стержень серпімді жіпке асып қойылған, шарлардың бір-біріне тартылу күшін осы жіптің бұралуы арқылы өлшеуге болады. Жіптің жоғарғы ұшы орнату бүркеншігіне бекітілген, ал осы бүркеншікті бұру арқылы m және М шарларының ара қашықтығын өзгертуге болады.

Тәжірибе сызбанұсқасы

Кавендиштің (СИ жүйесіне аударғаннан кейін) тапқаны G = 6.74 × 10⁻¹¹ m³ kg⁻¹ sec⁻² - қабылданған мәннен 1% ғана беттеспедi.

Сыртқы сiлтемелер

• Sideways Gravity in the Basement, The Citizen Scientist, 1 шілде 2005 Мұрағатталған 8 мамырдың 2008 жылы., retrieved Aug. 9, 2007. Homebrew Cavendish experiment, showing calculation of results and precautions necessary to eliminate wind and electrostatic errors.
• Measuring Big G, Physics Central Мұрағатталған 4 наурыздың 2016 жылы., retrieved Aug. 9, 2007. Recent experiment at Univ. of Washington to measure the gravitational constant using variation of Cavendish method.
• The Controversy over Newton's Gravitational Constant, Eot-Wash Group, Univ. of Washington Мұрағатталған 10 қаңтардың 2010 жылы., retrieved Aug. 9, 2007. Discusses current state of measurements of G.
• Model of Cavendish's torsion balance, retrieved Aug. 28, 2007, at Science Museum, London.