Лагуна — 1) мұхиттың (теңіздің) бармен, құм қайырмен бөлініп тұрған және онымен біршама жіңішке бұғазбен немесе бірнеше бұғазбен косылған таяз сулы бөлігі. Теңізбен байланысы нашар немесе одан бөлек болғандықтан, Лагунаның теңізбен салыстырғанда тұздылығы басқаша (не тұзды, не тұщы) және өзіне тән лагуналық шөгінділері, сондай-ақ өзіндік фаунасы мен флорасы болады; 2) інжу кедертастары мен жағаның арасындағы немесе атолл ішіндегі теңіздің телімі.

A.
Венеция лагунасы

Лагуналық жаға өңдеу

Лагуналық жаға - әр қырлы болып келетін барлық жаға сызықтары (қойнаудың, шығанақтың, т.б.) ашық теңізден құмды бармен, құм қайырмен немесе інжу кедертасымен қоршалған және жаға бойымен созылған лагуна тізбектерін құрайтын ингрессиялық жаға. Лагуналық жаға кейде мыңдаған км-ге дейін созылуы мүмкін (мыс., Мексика шығанағының жағалары, Каспий теңізінің шығыс жағалары мен Қара теңіздің Дунай өзенінен солтүстікке қарайғы жағалары, Сахалин мен Камчатка түбектерінде тараған жағалар).

Лагуналық шөкпелер өңдеу

Лагуналық шөкпелер - таяз сулы тұйық немесе жартылай тұйық алаптардың лагуналарының кабатты және маусымдық шөкпелері. Оларға жақсы түзілген қабаттылық тән. Тұщылау лагуналарда шөгінділер құмды-сазды шөкпелерден (кейде шөкпе (сапрофель) мен шымтезегі бар), ал тұздылау лагуналар — карбонаттар мен галогенді түзілімдерден (әр түрлі тұздар, гипс, ангидрит) тұрады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6