Лампрофир (грек. Lampros — жылтыр және porphyros — қызыл күрең, шымқай қызыл сары, көп түсті) — тау жынысы. Өзге магмалық тау жыныстарымен салыстырғанда Лампрофирдың құрамында кемінде 30%-дай темірмагнезиялық силикаттар болады. Лампрофир қара, сұр түсті болып келеді. Олар дала шпаттарынан, биотиттен, амфиболдан тұрады, аздап клинопироксен, оливин, мелилит кездеседі. Лампрофирде негізгі тау жынысын құраушы минералдар ретінде магнетит, апатит, циркон, перовскит, т.б. ұшырасады. Химиялық құрамы өзгеріп отырады. Қазақстанда ірі магмалық денелерде, кенді аудандарда жиі кездеседі.

Лампрофирлер- химиялық, минералдық құрамы, құрылымы және жатық пішіні бойынша басқа магмалық жыныстардан оқшау тұратын меланократты гипабиссал таужыныстар. Лампрофирлер негізінен сығылмалар құрайды. Химиялық құрамы жағынан лампрофирлердің басым көпшілігі сілтілі габброидтерге жақын. Түсі — қара сұрдан қараға дейін, өзгерген түрлері қоңырлау, жасылдау. Құрылымы: толық кристаллы ұсақ түйірлі, көбінесе порфирлі. Фенокристер тек фемалық болып, ал арқауы фемалық пен сиалдық минералдардан тұрады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов — Алматы: "Мектеп" баспасы Ж А Қ 2003. — 248 бет. ISВN 5-7667-8188-1, ISВN 9965-16-512-2