Маңғыстау құдықтары

Маңғыстау құдықтары[1], Маңғыстау облысы(Үстіртте) және Қарақалпақ Автономиялы Республикасы мен Түрікменстан шекарасына дейінгі жерлерде (Арал мен Каспий аралығында) байырғы қыстақтар мен керуен жолдардың бойына орналасқан.

Сипаттамасы өңдеу

  • Маңғыстау мен Үстірт құдықтарының дені таспен өріліп, ауыз жағы шегенделген.
  • Әрқайсысының ара қашықтығы 40 — 45 км-ден аспайды. Әр құдықтың өз атауы бар.
  • Маңғыстау, Үстірт құдықтары басқа өңірлердегі құдықтарға қарағанда берік әрі терең. Маңғыстау құдықтары құдық қазу, құдықшылық өнердің ғасырлар бойы сақталып келе жатқандығын айғақтайды. Олар шыңырау тереңдігімен ерекшеленеді. Мысалы, бұл жердегі терең құдықтар: ұзын шыңырауы (тереңдігі 61,9 м; суға дейінгі тереңдігі 56,4 м), Тойынаш шыңырауы (тереңдігі 52,3 м; суға дейінгі тереңдігі 50,1 м), Жүзадым шыңырауы (тереңдігі 61 м) Мұндай құдықтардың қуаң дала мен жартылай шөлейт жерлердің табиғи-климаттық жағдайында, көшпелі және жартылай көшпелі мал шарушылығында маңызы зор болды.

[2]

Тізімі өңдеу

  1. Базыгүрлі
  2. Бекі (құдық)
  3. Бесоқты
  4. Бесөгіз
  5. Борлы

Дереккөздер өңдеу

  1. Маңғыстау энциклопедиясы, Алматы, 1997;
  2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том