Менделевий [1] (лат. Mendelevіum; Md) — элементтердің периодтық жүйесінің ІІІ тобындағы, жасанды жолмен алынған радиоактивті химиялық элемент, атом номері 101, атом молшері 258,0986; актиноидтар тобына жатады. Тотығу дәрежелері +1, +2 және +3, тұрақтысы +3. Оны 1955 жылы америкалық ғалымдар А.Гиорсо, Б.Харви, Г.Чоппин, С.Томпсон және Г.Сиборг ашқан.

101 ФермийМенделевийНобелий
Tm

Md

(Upp)
Периодическая система элементовСутегіГелийЛитийБериллийБор (элемент)КөміртекАзотОттекФторНеонНатрийМагнийАлюминийКремнийФосфорКүкіртХлорАргонКалийКальцийСкандийТитан (элемент)ВанадийХромМарганецТемірКобальтНикельМысМырышГаллийГерманийКүшәнСеленБромКриптонРубидийСтронцийИттрийЦирконийНиобийМолибденТехнецийРутенийРодийПалладийКүмісКадмийИндийҚалайыСүрмеТеллурИодКсенонЦезийБарийЛантанЦерийПразеодимНеодимПрометийСамарийЕуропийГадолинийТербийДиспрозийГольмийЭрбийТулийИттербийЛютецийГафнийТантал (элемент)ВольфрамРенийОсмийИридийПлатинаАлтынСынапТаллийҚорғасынВисмутПолонийАстатРадонФранцийРадийАктинийТорийПротактинийУранНептунийПлутонийАмерицийКюрийБерклийКалифорнийЭйнштейнийФермийМенделевийНобелийЛоуренсийРезерфордийДубнийСиборгийБорийХассийМейтнерийДармштадтийРентгенийКоперницийНихонийФлеровийМосковийЛиверморийТеннессинОганесон
Периодическая система элементов
101Md
Атом қасиеті
Атауы, символ, нөмірі

Менделевий, 101

Топ типі

Актиноидтар

Топ, период, блок

III, 7, f

Атомдық масса
(молярлық масса)

[258] 258,1 м. а. б. (г/моль)

Электрондық конфигурация

[Rn] 5f137s2

Қабықшалар бойынша электрондар

2, 8, 18, 32, 31, 8, 2

Атом радиусы

287 пм

Химиялық қасиеттері
Электртерістілігі

1,3 (Полинг шкаласы)

Электродты потенциал

Md ← Md3+: −1,7 В
Md ← Md2+: −2,4 В

Тотығу дәрежелері

+2, +3

Иондалу энергиясы
(бірінші электрон)

636 кДж/моль (эВ)

Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Термодинамикалық фаза

Қатты дене

Балқу температурасы

1100 K ​(827 °C, ​1521 °F)

Басқа да қасиеттері
CAS нөмірі

7440-11-1

Олар 253Es (, п) 256Md ядролық реакциясы нәтижесінде Менделевийдің 17 атомын алған. -бөлшектерімен атқылау арқылы шыққан Менделевий атомдары алтын фольга бетіне жиналып, одан ион алмасу бағанасында бөлініп алынған. Массалық сандары 252, 254 – 258 болатын 6 изотоптары бар. Тұрақты изотопы 258Md (Т1/2 56 тәулік, -сәуле шығарғыш) Менделевий изотоптары U және Pu атомдарын Ne, т.б. жеделдетілген ядроларымен сәулелендіру арқылы түзіледі, сонымен қатар экстракция және сорбция әдістермен бөлінеді. Менделевий көп мөлшерде алынбаған және барлық зерттеулер Менделевийдің аз концентрациясымен жүргізілген.

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ энциклопедиясы