Моисей Зеликович Левин
Моисей Зеликович Левин (16 ақпан 1895, Санкт-Петербург қаласы - 19 тамыз 1946, сонда) — театр суретшісі, кинорежиссер, Қазақстанның халық суретшісі (1944).
| Моисей Зеликович Левин | |
 А. Назаровтың "Қазақ киносының бастаушысы" кітабынан алынған сурет | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы |
|
| Мамандығы | |
| Белсенді жылдары | |
.svg){kind=small}
Өмірбаяны өңдеу
Ол 1896 жылы 16 ақпанда (ескі стиль бойынша) Вильна қаласында Зелик Нохумович пен Сара Давыдовна Левиннің (Чабишки қаласынан) отбасында дүниеге келген. 1914 жылы көркемсурет училищесін, кейін Көркемсурет академиясын бітірген. 20-жылдардың басынан театр әртісі болып, негізінен Ленинград театрларында жұмыс істеді. 20-жылдардың бірінші жартысында конструктивизмді жақсы көрді; алғашқы маңызды жұмыс Жаңа драма театрында А.В.Сухово-Кобылиннің «Тарелкиннің өлімі» пьесасының безендірілуі болды (1922 ж.).
1924-1926 жылдары Моисей Левин бұрынғы Александринский театрында бірнеше спектакльдер әзірледі, бірақ оның стилі сәйкес келе қоймады. 1925 жылдан бастап ол Үлкен драма театрымен жұмыс істеп, 1928 жылы бас суретші болды.
Негізінен Санкт-Петербург театрларында жұмыс жасады.
Моисей Левин 1934 жылдың аяғында құрылған «С. Юткевичтің көркемдік жетекшілігімен бірінші көркемдік шеберхананың» мүшесі болды, ал 1930 жылдардың екінші жартысынан бастап ол негізінен кинода суретші және режиссер ретінде жұмыс істеді. 30-жылдардың аяғынан – Қазақстанда, 1944 жылы Ленинградқа оралды.
Қазақстан Суретшілер одағының төрағасы. Қазақ КСР еңбек сіңірген әртісі (1939). Қазақстанның халық әртісі (1944).
Конструктивизмның ықпалымен жасалған Левинның алғашқы декорациялары актерлердің шынайы ойынына қайшы келді.
20-жылдардың 2-жартысынан бастап суреткер шығармашылығында реалистік бағыт бой көрсете бастайды. Эмоциялық және психологиялық бояуының қанықтығы, бейнелі жинақтылық - оның таңдаулы спектакльдері декорациясына тән қасиет болды.
30-жылдардың аяғында Левин кино өнерімен шұғылданды. 1938 жылы В.В. Иванов, Б.Майлин, Ғ.Мүсіреповпен бірлесіп жазған сценарийі негізінде "Амангелді", 1940 жылы М.Әуезовтің сценарийі бойынша "Райхан" атты көркем фильмдері қойылып, қазақ кино өнерінің дамуына үлкен үлес қосты.[1]
Фильмографиясы өңдеу
Режиссер ретінде өңдеу
- 1936 - Арзурумға саяхат
- 1938 - Амангелді
- 1940 - Райхан
Суретші ретінде өңдеу
- 1923 - Антанта және К сауда үйі
- 1928 - Балықшының ұлы
- 1929 - Көк экспресс
- 1929 - Ажалды нөмір
- 1930 - Өлілердің қастандығы
- 1930 - Кавказ тұтқыны
- 1933 - Қуыршақтар
- 1935 - Құрбылар
- 1936 - Арзурумға саяхат
- 1938 - Амангелді
- 1940 - Райхан
- 1942 - №12 әскери киножинақ
- 1943 - Ақ раушан
- 1946 - Ұлдар
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8