Мэйдзи (император)
Мэйдзи императоры (шын есімі Мицухито) (3 қараша 1852 жыл, Киото, Жапония — 30 шілде 1912 жыл, Токио) — жапон императоры, ол билік еткен жылдары (1867-1912) Токугава сёгунаты құлады, Жапония әлемдік державаға айналды, ал бірнеше ғасырлар бойы сёгун билігінің қолында болған император тағы саяси авансахнаға көшті.[1]
| Муцухито жапон. 睦仁 | |||
| |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 3 ақпан 1867 жыл — 30 шілде 1912 жыл | |||
| (Лақап аты Император Мэйдзи – 明治天皇) | |||
| Тәж кигізу жорасы | 12 қыркүйек 1868 | ||
| Ізашары | Осахито | ||
| Ізбасары | Ёсихито | ||
| Дәуірі | Кэйо (慶応, 1867—1868) Мэйдзи (明治, 1868—1912) | ||
| Өмірбаяны | |||
| Діні | Синтоизм | ||
| Дүниеге келуі | 18 мамыр 1868 Киото, Жапония | ||
| Қайтыс болуы | 30 шілде 1912 (44 жас) Токио, Жапония | ||
| Династия | Жапон Император Әулеті | ||
| Әкесі | Осахито | ||
| Анасы | Накаяма Ёсико | ||
| Жұбайы | Сёкэн | ||
| Балалары | ұлы: Ёсихито қыздары: Фусако, Нобуко, Тосико | ||
өңдеу  |
|||
Жапонияны батыс үлгісі бойынша жетілдіру қажет деп санады. Мэйдзи императоры кезінде феодалдық билік (хан), бұрынғы кластық жүйе жойылды, білім берудің жаңа жүйесі енгізілді және Мэйдзи конституциясы қабылданды.
Қытай-Жапония соғысынан кейін (1894—95) оның басқарып отырған кезеңінде Тайвань аннексияланды, Корея аннексияланды (1910) және Орыс-Жапон соғысында (1904—05) Жапония Ресейді жеңеді.
Өмірбаяны өңдеу
Муцухито 1852 жылы 3 қарашада Госенің солтүстігіндегі анасының атасына тиесілі шағын үйде дүниеге келген. Ол кезде баланың дүниеге келуі таза емес деп саналды, Сондықтан ханзадалар сарайда емес, әдетте жүкті әйелдің әкесінің үйінің жанындағы ғимаратта (көбінесе уақытша) дүниеге келді. Баланың анасы Накаяма Йошико Император Комейдің құрметті қызметшісі және қазіргі император кеңесшісі Накаяма Тадаясудың қызы болған. Жас ханзада туған кезде Сатиномия ("Ханзада Сати", әйтпесе "Бақытты ханзада") атауын алды. Баланың тәрбиесімен оның үлкен әжесі Накаяма Цунако айналысқан
Императордың балалық шағы туралы өмірбаян Дональд Кин өте қайшылықты деп белгілеген кейінгі жылдардан ғана белгілі. Кейбір замандастары жас ханзаданы сау және күшті, кейде қорқынышты адам ретінде сипаттайды, ол сумоны жақсы біледі. Басқалары ханзада әлсіз және жиі ауырғанын айтады. Кейбір өмірбаяндар оның есінен танып, оқ атқанын бірінші рет естігенін атап өтеді; басқа ғалымдар бұл фактіні жоққа шығарады. Сондай-ақ, зерттеушілер 1857 жылы Госсе сарайына тұрақты тұруға көшкен кезде Сатиномия ұйқысыздықты дамытқанын атап өтті
Ханзада Жапонияда өзгеріс басталған кезде дүниеге келді. Ол туылғаннан 8 ай өткен соң, коммодор Мэттью Перри 1853 жылы шілдеде өзінің "қара кемелер" эскадрильясымен Эдо қаласына келді (1868 жылдан бастап Токио деп аталады). АҚШ президенті Филлмордың атынан әрекет еткен Перри Жапониямен сауда байланысын орнатқысы келді және егер олар бас тартса, жапондықтарды әскери зардаптармен қорқытты
1853 жылы 22 маусымда Токугава Иэёси Шогун қайтыс болды, қазан айында Токугава Иесада Жаңа Шогун болды. Перридің пайда болуынан туындаған дағдарыстан кейін бакуфу ерекше қадамға барды-олар империялық соттан кеңес сұрады. Император Комейдің өкілдері американдықтармен сауда-саттыққа рұқсат беру керек деп санады және шогуннан Перриге қатысты кез-келген іс-әрекет туралы алдын-ала хабардар етуін сұрады. Өтініш орындалды және осылайша шешім қабылдағанға дейін 250 жыл ішінде алғаш рет Шогун императородан кеңес алды.
1854 жылы 3 наурызда Америка мен Жапония арасында алғашқы келісімге қол қойылды. Соғыста сөзсіз жеңіліске ұшырағанын болжай отырып, Жапония Үкіметі еркін саудаға рұқсат берді және "тең емес келісімшарттар" жасауға рұқсат берді, ол арқылы тауарларға өзіндік баға қоя алмады және өз соттарында шетелдіктерді соттау құқығынан айырылды. 1855 жылы 7 ақпанда Ресей мен Жапония арасындағы алғашқы дипломатиялық келісімге қол қойылды — екі ел арасындағы достықты жариялаған Шимодо трактаты. Ресейлік кемелер үшін Симода, Хакодате және Нагасаки порттары ашылды (кейіннен американдық кемелер үшін де ашық) ; келісім-шартта Сахалин мәселелері де реттелді.
Бакуфудың императормен кеңесуге дайындығы ұзаққа созылмады. 1858 жылы Америка Құрама Штаттары мен Жапония арасында достық пен сауда туралы келісім жасалды; Император Комей алдымен дайменің бірлігін қамтамасыз еткісі келіп, оның келісімін мақұлдаудан бас тартты. Шартқа қоса берілген хатқа сәйкес, Шогун уақыттың жетіспеушілігінен Императорлық сотпен кеңесу мүмкіндігін жоғалтты. Император Комей бұл жаңалыққа ашуланып, тақтан бас тартамын деп қорқытты — мұндай әрекетке шогунның рұқсаты қажет болғанына қарамастан. 1858 жылы шілдеде Голландиямен, Ресеймен және Англиямен сауда келісімдері жасалды
1860 жылы 16 тамызда Сатиномия қан Князі және тақтың мұрагері ретінде танылды. Оны ресми түрде әкесінің әйелі императрица Эйсе асырап алды. 11 қарашада ол тақ мұрагері болып жарияланды және ересек Муцухито есімін қабылдады . Ханзада оқуын 7 жасында бастады. Кейіннен сатиномия әкесінің қолдауымен танктің бес жолды өлеңдерін жаза бастады. Ол оқуға немқұрайлы қарауымен ерекшеленді, бірақ есейе келе ол өзінің немқұрайлылығына өкінетін өлеңдер жаза бастады. Болашақ император балалық шағының көп бөлігін Киотодағы Накаяма отбасында өткізді, бұл императорлық балаларды асыл отбасыларға тәрбиелеуге сену дәстүріне сәйкес болды.
Өлім өңдеу
Қант диабеті, нефрит және гастроэнтеритпен ауыратын Император Мэйдзи уремиядан қайтыс болды. Ресми ақпарат көздері оның 1912 жылы 30 шілдеде сағат 00:42-де қайтыс болғанын хабарлағанымен, өлім 29 шілдеде сағат 22:40-та болды
Тағы қараңыз өңдеу
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Britanica настольная энциоклопедия.Том І «АСТ-Астрель» Москва, 2006. ISBN 978-5-17-08532-4 (T.1) (ACT), ISBN 978-5-271-1512-0 (T.1) (Aстрель)