Нерчинск келісімі

Нерчинск келісімі (орыс. Нерчинский договор, қытайша: 尼布楚 條約, Pinyin: Níbùchǔ tiáoyuē) — Ресей мен Цинь империясының арасында жасалған алғашқы келісім.[1] Бұл келісімге 1689 жылғы тамыздың 27-сінде қол қойылды. Бұл келісімнің жасалуының себебі — Приамурье аймағы үшін болған Ресей-Мәнжу шекара қақтығыстары болды. Қол қоюшылар — Чиң императорының атынан Соңғотү, орыс патшалары І-ші Петр және V-ші Иванның атынан — Федор Головин болды.

Осы келісім бойынша, Ресей Жапон теңізіне шығу үшін өзіне жер алмайтын болып міндеттелді және Қытайда орнаған Чиң мемлекетімен сауда-саттық қатынастарын орнатты. Орыстың Қытай мен Ресейдің арасындағы даудың себебі болған Албазин бекінісінің тұрғындары шығарылып, бекіністің өзі қиратылуға тиісті болды. Екі елдің арасындағы шекара Становой жотасы мен Аргун өзені бойынша орнатылды.

Келіссөздердің басы-қасында болған екі иезуитЖан-Франсуа Гербильон және Томас Перейра келісімді үш тілге — орыс, мәнжу және латын тілдеріне аударды, бірақ олардың арасында елеулі айырмашылықтар болды. Келісімнің ресми қытайша аудармасы болған жоқ. 1727 жылы Кяхта келісімі деген жаңа келісім жасалды, ол бойынша Кяхта қаласы керуен саудасына ашылып, екі империяның арасындағы шекаралар одан әрі айқындалды.

Екі келісімнің шарттары 1858 жылғы Айгун келісімі мен 1860 жылғы Пекин келісімінің шарттары бойынша Ресейдің пайдасына өзгертілді. Ресей-Қытай шекарасы өзінің қазіргі қалпына келді.

Үлгі:Wikisourcelang

Сілтемелер өңдеу

  1. Ресейдің Бейжиңге жіберген одан бұрынырақ елшіліктері — 1654-56 жылдардағы Федор Байковтың және 1675-78 жылдары Николае Милескудің жетекшілігіндегі екі елшілік келісімге қол жеткізе алмады.

Сыртқы сілтемелер өңдеу