Аманат (партия)
Аманат партиясы (2022 жылға дейін «Nur Otan») — Қазақстанның билік етуші ең ірі, әрі доминантты саяси партиясы. Партияның төрағасы — Ерлан Жақанұлы Қошанов. 2023 жылғы парламент сайлауы нәтижесінде жалпы дауыс санының 53,9%-ын жинап, жалпы 98 ішінен 62 мандатқа ие болды.
| Аманат | |
 | |
| Басшысы | |
|---|---|
| Негізін салушы |
"Отан" ретінде Нұрсұлтан Назарбаев |
| Құрылған жылы |
22 ақпан 1999 жыл ("Отан" ретінде) |
| Штаб-пәтері |
Астана, Д. Қонаев к., 12/1 |
| Идеологиясы |
Центризм |
| Жастар ұйымы | |
| Мүшелер саны |
1 млн. |
| Мәжілістегі мандат саны[1] |
62 / 98 |
| Сайты | |
Партия 1999 жылы Президент Нұрсұлтан Назарбаевтің бастамасымен «Отан» партиясы атымен құрылған еді.
Аталуы өңдеу
2006 жылы 22 желтоқсанда «Отан» партиясының кезектен X сьезінде, «Отан» Республикалық саяси партиясын «Нұр Отан» Халықтық-демократиялық партиясы деп өзгерту туралы ұсыныс қабылданып, «Отан» РСП-ның Жарғысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы қаулы шығарылды. Атаудағы "Нұр" - бұл уақыттағы Қазақстан президентіне - Нұрсұлтан Назарбаевқа сілтеме.
2022 жылы 1 наурызында президент Қасым-Жомарт Тоқаев үкіметтің ірі реформаларымен бірге, партияның атауында өзгерту ұсыныс бергенде, партияны «Аманат» деп атауға ұсынған.
Тарихы өңдеу
1998 жылғы 21 қазанда Қазақстан Республикасында «Президентке үміткер Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевты қолдаудың қоғамдық штабы» қоғамдық қозғалысы тіркелді. Штаб сайлау науқаны кезінде саяси партиялар және қозғалыстармен бірге қызмет істеді. Штаб жұмысына белгілі мемлекет және саясат қайраткерлері – Терещенко С.А, Дунаев Г.И., Такуов Х.Ш белсене ат салысты. Тап сол кездері қоғамдық қозғалысты саяси партияға айналдыру туралы идея дүниеге келді.
1999 жылғы 19 қазанда жиналыс өтіп, «Қоғамдық штабты Республикалық «Отан» саяси партиясы» етіп өзгерту туралы шешім қабылданды. 1999 жылғы 12 ақпанда партия Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тіркеуден өтті. Осы күн Тәуелсіз Қазақстанның жаңа тарихындағы партия қызметінің өз жұмысын бастаған уақыты болып есептеледі.
Партия мұрағатында Республикалық «Отан» саяси партиясының мүшесі Нұрсұлтан Назарбаевтың 1999 жылдың 22 ақпанымен белгіленген есеп кітапшасы мұқият сақтаулы.
1999 жылғы 1 наурызда партияның І құрылтай сьезі өтіп, онда Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев бірауыздан партия Төрағасы болып сайланып, Саяси кеңес, Орталық ревизия комиссиясының құрамы бекітіліп, партия Жарғысы қабылданды. Сонымен бірге сьезд делегаттары маңыздылығы жағынан тарихи болып саналатын «Отан» республикалық саяси партиясының, Қазақстан халықтар бірлігі партиясы, Қазақстанның демократиялық партиясымен, Қазақстанның либералдық қозғалысы, «Қазақстан – 2030» қозғалысымен бірігуі туралы қарарды қабылдады.
2002 жылғы 9 қарашада Алматы қаласында «Отан» республикалық саяси партиясының кезектен тыс IV съезінде «Отан» РСП-на Қазақстанның халықтық-кооперативтік партиясы мен Республикалық еңбек саяси партиясының қосылуы туралы шешім қабылданды.
2006 жылғы 4 шілдеде Астанада Республикалық «Отан» саяси партиясының кезектен тыс IX- съезі өтіп, «Асар» партиясының, ал, 2006 жылғы 22 желтоқсанда өткен кезектен тыс Х-сьезде Азаматтық және Аграрлық партиялардың «Отан» РСП қатарына қосылуы туралы шешім қабылданды.
Партияның Х-съезінде көпшілік дауыспен Қазақстанның жетекші саяси күшін «Нұр Отан» халықтық демократиялық партиясы етіп өзгерту туралы шешім қабылданды.
2008 жылғы 17 қаңтарда Елбасы – Партия Лидері Н.Ә.Назарбаевтың төрағалық етуімен «Нұр Отан» ХДП Саяси кеңесінің кеңейтілген отырысы өтіп, партияның халықтық платфомасын іске асырудың бағдарламасы қабылданды.
2008 жылғы 15 мамырда «Жас Отан» жастар қанатының І сьезі өтті.
2009 жылғы 9 қаңтарда Партия Орталық аппаратында Партиялық бақылау комитетінің бірінші ұйымдық отырысы өтті.
2013 жылғы 18 қазанда «Нұр Отан» Халықтық демократиялық партиясы «Нұр Отан» партиясы болып өзгертілді. Сол күні партияның жаңа Доктринасы қабылданды.
2022 жылы 1 наурызында президент Қасым-Жомарт Тоқаев саяси партияның атауын «Аманат» деп өзгертуді ұсынады. Сол жылдың 26 сәуірінде ол партиядан шығып, төрағалық Ерлан Қошановқа беріледі.
Съездер өңдеу
| Съезі | Күні | Өткізу орны | ||
|---|---|---|---|---|
| «Nur Otan» партиясының I біріктіруші съезі: | 1 наурыз 1999 жыл. Өкілдер бірауыздан Нұрсұлтан Назарбаевті партияның бірінші төрағасы етіп сайлады. | Алматы | ||
| «Nur Otan» партиясының II кезектен тыс съезі: | 18 тамыз 1999 жыл. | Алматы | ||
| «Nur Otan» партиясының III съезі: | 20 сәуір 2001 жыл. | Алматы | ||
| «Nur Otan» партиясының IV съезі: | 9 қараша 2002 жыл. | Алматы | ||
| «Nur Otan» партиясының V съезі: | 12 шілде 2003 жыл. | Алматы | ||
| «Nur Otan» партиясының VI съезі: | 12 наурыз 2004 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының VII съезі: | Маусым 2004 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының VII съезі: | 18 шілде 2004 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының VIII съезі: | 9 қыркүйек. | Алматы | ||
| «Nur Otan» партиясының IX съезі: | 4 шілде 2006 жыл. – «Нур Отан» және «Республикалық Асар партиясының» (200 мың мүше) бірігуі. | Астана | ||
| 2006 жылдың 22 желтоқсанында – Қазақстан Азаматтық партиясы (130-150 мың мүше) «Отан» партиясына қосылды. | ||||
| «Nur Otan» партиясының Х съезі: | 22 желтоқсан 2006 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының XI съезі | 4 шілде 2007 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының XII съезі: | 15 маусым 2009 жыл. | Астана | ||
| «Нұр Отан» партиясының XIV съезі: | 25 қараша 2011 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының кезектен тыс XV съезі: | 18 қазан 2013 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының XVI съезі: | 11 наурыз 2015 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының XVII съезі: | 29 наурыз 2016 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының XVIII съезі: | 27 ақпан 2019 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының XIX съезі: | 23 сәуір 2019 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының XX съезі: | 25 қараша 2020 жыл. | Астана | ||
| «Nur Otan» партиясының XXI съезі: | 28 қаңтар 2022 жыл. Қасым-Жомарт Тоқаев партия төрағасы етіп сайланды, жарғыға өзгерістер енгізіп, жаңа саяси кеңесті бекітті. | Астана | ||
Басшылығы өңдеу
| Бұл мақаладағы не оның бөлімдеріндегі ақпарат ескірген. |
Партия төрағасы өңдеу
- Ерлан Жақанұлы Қошанов 26 сәуір 2022 жыл
- Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев 28 қаңтар 2022 жыл - 26 сәуір 2022 жыл
- Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев
«Nur Otan» партиясы төрағасының бірінші орынбасары өңдеу
- Сергей Александрович Терещенко (наурыз 1999 – қараша 2002)
- Амангелді Дінұлы Ермегияев (қазан 2002 – наурыз 2005)
- Бақытжан Тұрсынұлы Жұмағұлов (2005 – 2008)
- Дархан Аманұлы Кәлетаев (2008 – 2009)
- Нұрлан Зайроллаұлы Нығматулин (19 қараша 2009 – 24 қыркүйек 2012)
- Бақытжан Әбдірұлы Сағынтаев (қыркүйек 2012 – қаңтар 2013)
- Бауыржан Қыдырғалиұлы Байбек (қаңтар 2013 – 9 тамыз 2015)
- Асқар Исабекұлы Мырзахметов (8 тамыз 2015 – 6 мамыр 2016)
- Мұхтар Абрарұлы Құл-Мұхаммед (6 мамыр 2016 – 1 ақпан 2018)
- Мәулен Сағатханұлы Әшімбаев (1 ақпан 2018)
- Бауыржан Қыдырғалиұлы Байбек
Аманат партиясының атқарушы хатшысы өңдеу
- Асхат Раздықұлы Оралов (2 ақпан 2022 – 4 қаңтар 2023)
- Елнұр Сабыржанұлы Бейсенбаев (4 қаңтар – наурыз 2023)
- Дәулет Жамаубайұлы Кәрібек (17 шілде 2023 жылдан бері)
Сайлау өңдеу
Президент өңдеу
Парламент өңдеу
Сын өңдеу
Қазақстан оппозициясы «Nur Otan» партиясын Назарбаевтың тұлғасын тым әсірелеп насихаттаушы псевдодемократиялық және тоталитарлық немесе авторитарлық партия деп санайды. ЕҚЫҰ секілді халықаралық ұйымдар әкімшілік ресурстарды пайдалануын және сайлауларды бұрмалауларын айыптайды.[2] Партияның бірінші орынбасары Бауыржан Байбектің суды үнемдеу туралы бастамасы теріс пікірге ие болды және соған қатысты әлеуметтік желілерде көптеген демотиватор суреттер жарияланды.[3] «Nur Otan» партиясының аудандық филиалының жаңа ғимаратының құрылысына мұғалімдерден ақша жинау бастамасы көптеген дау-дамай туғызды.[4]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ ҚР Парламент Мәжілісі депутаттарын сайлауда дауыс берудің алдын ала нәтижелері туралы (қаз.) (20 наурыз 2023).
- ↑ https://www.zakon.kz/4467634-vybory-v-kazakhstane-ne-sootvetstvujut.html Мұрағатталған 2 қаңтардың 2019 жылы.
- ↑ http://expertonline.kz/a10411/ Мұрағатталған 30 мамырдың 2013 жылы.
- ↑ https://rus.azattyq.org/a/shymkent-uchitelya-pobory/25258358.html
Сыртқы сілтемелер өңдеу
- Ресми веб сайты Мұрағатталған 20 желтоқсанның 2014 жылы.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |