Пол Гетти
Жан Пол Гетти (ағыл. Jean Paul Getty, 1892 ж. 15-желтоқсан — 1976 ж. 6-маусым) — американдық кəсіпкер, тарихтағы алғашқы долларлық миллиардерлердің бірі, Гетти мұражайының негізін салушы. Геттидің қол астында «Getty Oil Company» компаниясымен қатар, 200-ден астам кəсіп орындары болды.
| Пол Гетти | |
| ағылш. Jean Paul Getty | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері |
АҚШ, Миннесота,Миннеаполис |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Қызметі |
Кәсіпкер |
| Әкесі |
Джордж Франклин Гетти |
| Анасы |
Сара Кэтрин Макферсон Ришер |
| Жұбайы |
Жаннет Дюмон (1923—1925) |
| Балалары |
Джордж Франклин Гетти II (1924—1973) |
Өмірбаяны өңдеу
Миннесотадағы Миннеаполис қаласында ирландық мұнай магнаты Джордж Франклин Гетти мен шотландық эмигрант Сара Кэтрин Макферсон Ришердің отбасында дүниеге келген. Пол Гетти өмірге келгенде, ата-анасы үлкен жасқа келген, өздерінің жалғыз қызы Гертруданы жоғалтқан адамдар болатын. Белгілі бір уақыт кезеңінде Жердегі ең бай адам болған. 1913 жылы Оксфорд университетін аяқтағаннан кейін, Пол Оклахома штатында мұнай сатуды бастады. Ал 1916 жылы ол өзінің алғашқы бір миллион долларын тапты. Осы жылы оның компаниясы Калифорнияға көшті.
1950-жылдары Пол Гетти бірнеше мұнай компаниясын сатып алды, бұл компаниялар кейінірек оның кəсібінің негізі болды. 1949 жылы Сауд Арабиясындағы мұнай концессиясын сатып алады, бұл кəсіпорын 1950-жылдары оған миллиардтаған пайда əкелді. 1957 жылы Пол Гетти жер бетіндегі ең бай адам атанды. Бұл атақты ол өз өліміне дейін сақтады. 1968 жылы Пол Гетти миллиардер атағын иеленді.
Екінші Дүниежүзілік соғыстан кейін Гетти Англияның Суррея аймағындағы Саттон-Плейс елді мекеніне көшеді. Оның үйі тас қабырғамен қоршалып, қауіпсіздік қызметінің үлкен жасағымен қорғалды. Үйдің қауіпсіздігін сақтау үшін адамдарды қорғауға арнайы үйретілген 20 ит те қолданылды.
Немересінің ұрлануы өңдеу
1973 жылы Геттидің немересі, Пол Гетти ІІІ ұрланды. Ұрлануға дейін Пол Гетти ІІІ Римде бай адамның өмірін сүріп жүрді. Бес ай бойы атасы оны қайтару үшін ақша төлеуден бас тартты. Себебін ол былай түсіндірген: «Егер мен берілсем, менің немерелерім бірінен кейін бірі ұрланатын болады». Оны көндіру үшін, ұрлықшылар Геттиге немересінің кесілген құлағын қапшыққа салып жіберген. Осыдан кейін миллиардер төлемге ақша бөлді. Немересі оған хабарласқанда Гетти оған жауап бермей қояды.
Пол Гетти III құлазып, депрессияға түседі. Нəтижесінде, есірткіге құмар болып, ести жəне көре алмай қалады. Көптеген жылдар бойы мүгедектерге арналған арбаға таңылып, 2011 жылдың 5-ақпанында 54 жасында дүниеден өтті. Оның ұлы Бальтазар Гетти Дэвид Линчтың «Ешқайда апармайтын жол» фильмінде басты рөлді сомдаған.
Отбасы өңдеу
Пол Гетти «тек қу кедей ғана əйелмен ұзақ уақыттық қарым-қатынасты жалғастыра алады» деген. Ол бес рет үйленген:
- Жаннет Дюмон (1923—1925);
- бір ұлы Джордж Франклин Гетти II (1924—1973)
- Аллен Ашби (1926—1928)
- Адольфина Хелмле (1928—1932);
- бір ұлы Жан Рональд Гетти
- Эни Рок (1932—1935);
- екі ұлы Джон Пол Гетти (1932—2003)
- Гордон Гетти (1934)
- Луиза Дадли (1939—1958);
- бір ұлы Тимоти Гетти (12 жасыгда дүниеден өткен).
Пол Геттидің немересі Марк Гетти «Getty Images» компаниясының негізін қалаған.