Сейітқали Ыдырысұлы Қарамендин

Сейітқали Ыдырысұлы Қарамендин (10 қаңтар 1913, Абай облысы, Абай ауданы, Әйтей ауылы - 10 маусым 1997, Алматы) — ауыз әдебиетін зерттеуші, Абай мұрасын насихаттаушы.

Сейітқали Ыдырысұлы Қарамендин
Туған күні

10 қаңтар 1913 (1913-01-10)

Туған жері

Әйтей ауылы, Абай ауданы, Абай облысы

Қайтыс болған күні

10 маусым 1997 (1997-06-10) (84 жас)

Қайтыс болған жері

Алматы

Азаматтығы

Ресей империясы
КСРО
 Қазақ КСР
 Қазақстан

Ұлты

қазақ

Қызметі

ауыз әдебиетін зерттеуші, Абай мұрасын насихаттаушы

1928 жылы Семей мал дәрігерлік техникумында оқыған. Жас кезінен ауыз әдебиеті мұраларын, Абай шығармаларын, ол туралы аңыздар мен әңгімелерді жинаған. Көкбай Жанатайұлы туралы ел аузында жүрген шығармаларды алғаш жүйелеп топтастырушы. Қарамендин Көкбай ақынның "Сабалақ", "Төрт төре", "Наурызбай - Фатима" дастандарын "Абылай" деген атпен жеке кітап етіп шығарған (1993). Қарамендин жинаған шешендік сөздер мен халық ақындарының өлендері, билер айтыстары, т.б. ауыз әдебиеті үлгілері Әдебиет және өнер институтының Қолжазба және текстология бөлімінде сақтаулы.[1]

Абай төңірегіндегі Алтыбай, Байқұлақ шешендердің, Көбей, Қараменде, Алшынбай билердің, Шөже, Көкбай, Әріп, Ағашаяқ, Қаумен, Байкөкше, Өмірбай т. б. ақындар туралы материалдар жинап, Абайдың бірқатар сөздерін, ауызекі шығарған өлеңдерін «Сөз тапқанға қолқа жоқ» жинағына енгізді. Абай өлеңдері хақында («Қазақ батырлары», 1992, 5-саны»), Абай өлеңдерінің текстологиясы туралы («Аласыз қара көзі нұр жайнайды», «Білім және еңбек», 1988, 7-саны) өз тұжырымдарын ұсынды, Абайдың өмірі мен қоғамдық қызметіне, өлеңдеріне байланысты 40-тан астам мақала жазып, деректер берген.[2]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
  2. Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9