Той бастар - қыз ұзату, үйлену, т.б. тойларда айтылатын тұрмыс-салт өлең жыры. Мазмұны және мақсаты , той иесін кұттықтау, мадақтау, отбасы кұрғалы отырған екі жасқа игі тілек, бата, ақыл-кеңес айту. Жеке адам, кейде әнші қыз-келіншектер мен өнерлі бозбалалар бірлесіпте айтады. Оның аяғы өнер жарысына, ән-күйлерге, ұлттық немесе қазіргі той ойындарына ұласады. Той бастар. айтушының қабілетіне қарай жаттанды өлең түріндеде, жаңадан шығарылыпта айтыла береді. Олең кұрылысы, ұйқасы көбінесе қара өлең, жыр үлгісімен келеді. Той бастар - шілдеханада, үй ішінің, ауылдың басқа қуаныш қызықтарында айтылады. Қоғамдык мереке, салтанаттарда айтылатын той бастар бүгінде жаңа, соны сипатқа ие болды. Мысалы, Жамбылдың "Қазақстан тойына" (1924), Төлеу Көбдіковтің "Той толғауы" (1922), сондайақ, той-мереке жиындарда айтылған т.б. өлеңдері 4 жолды, 11 буынды, тілі халыққа түсінікті, жаттауға жеңіл болып келеді.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8