Түркия Ұлттық футбол құрамасы

	Түркия Ұлттық футбол құрамасы
Лақап аты	Ay Yıldızlılar (Ай-Жұлдыздылар)
Конфедерация	УЕФА
Федерация	Түрік футбол федерациясы
Бас бапкері	Шенол Гүнеш
Капитаны	Мехмет Топал
Ең көп; ойын саны	Рүштү Речбер (120)
Үздік; бомбардир	Хакан Шүкір (51)
Үй стадионы	Олимпиада стадионы (Стамбул), Фенербахче Шүкрү Саражоғлу және Кадир Хас
ФИФА рейтингі	39 ▲ (+2) (4 сәуір 2019)
ФИФА коды	TUR
Формасы
Негізгі; форма	Қонақтық; форма
	Түркия 2:2 Румыния ; (Стамбул, Түркия; 26 қазан 1923 жыл)
	Түркия 7:0 Сирия; (Анкара, Түркия; 20 қараша 1949 жыл); Түркия 7:0 Корея ; (Женева, Швейцария; 20 маусым 1954 жыл); Түркия 7:0 Сан-Марино ; (Стамбул, Түркия; 10 қараша 1996 жыл)
	Польша 8:0 Түркия ; (Хожув, Польша; 24 сәуір 1968 жыл); Түркия 0:8 Англия ; (Стамбул, Түркия; 14 қараша 1984 жыл); Англия 8:0 Түркия ; (Лондон, Англия; 14 қазан 1987 жыл)
	Бұл үлгіні: көру • талқылау • өңдеу

Түркия Ұлттық футбол құрамасы — халықаралық футбол жарыстарында Түркияның атынан сынға түсетін ұлттық құрама. Әлем чемпионатына 2 рет, Еуропа чемпионатына 3 рет қатысқан. Жоғары нәтижелері: ӘЧ — жартылай финал (2002), ЕУРО — жартылай финал (2008). 2003 жылы Конфедерациялар кубогына қатысып, үшінші орынға ие болған.

Тарихы өңдеу

2000 жылдарға дейін өңдеу

Түркия футбол құрамасы 1923 жылы құрылған. 1954 жылғы әлем чемпионатына қатысқаны болмаса, 20-ғасырда түрік футболы әлемге аса таныла қоймады. Тек 2000 жылдарға қарай түрік футболында Реджбер Рүшті, Хақан Шүкір, Хасан Шаш, Бүлент Қорқмаз, Үміт Дауала секілді буын өкілдері өсіп-жетілген соң Еуропаны ақырындап мойындата бастады. 2000 жылы "Галатасарайдың" УЕФА кубогын ұтып алуы да осы жас буынның арқасы.

2000 жылы Еуропа чемпионатында Түркия құрамасы ширек финалға дейін жетті.

ӘЧ-2002 өңдеу

2002 жылғы әлем чемпионатында Түркия жартылай финалға жетті. Бүкіл чемпионат бойында оларды бір ғана құрама — Бразилия ұта алды. Бұл екеуі бір топқа түсіп қалды да, бірінші турда кездесті. 50-минутқа дейін Түркия 1:0 есебімен алда тұрды. Осы кезде ғана болашақ чемпиондар есепті теңестірді. Мұнан соң екі құрама ұзақ уақыт тепе-тең айқасты. 86-минутта түркиялық Алпай Өзалан айып алаңының сыртында Луизаоны жейдесінен тартып еді, ол айып алаңына жетпей жығылды. Төреші Алпайды алаңнан қуды да, пенальти белгіледі. Ривалдо пенальтиді дәл соғып, Бразилияны алға шығарды. Осылайша төрешілердің көмегімен Бразилия Түркияны әзер ұтты.

Бұл екі құрама жартылай финалда тағы кездесті. Бұл жолы Бразилия таза жеңіске жетті — 1:0. Үшінші орын үшін ойында Түркия 3:2 есебімен Кореяны ұтты. Бұл ойында Хақан Шүкір 11-секундта есеп ашып, ӘЧ тарихындағы ең жылдам голды соқты.

Кейінгі жылдары өңдеу

2003 жылғы Конфедерациялар кубогында Түркия үшінші орынды иеленді. Ал 2004 жылғы Еуропа чемпионатына күтпеген жерде плей-офф сатысында Латвиядан ұтылып шыға алмады.

ӘЧ-2006 іріктеуінде Түркия өз тобында Украинаны оздырып екінші орында қалды да, шешуші плей-оффта Швейцарияға жол беріп қойды.

ЕУРО-2008 турнирінде Түркия құрамасы құрлықтық додадағы ең жоғарғы нәтижесіне қол жеткізіп, жартылай финалға шықты. Жартылай финалда бұларды Германия тоқтатты — 2:3.

2016 жылғы Еуропа чемпионатында топтан шыға алмады.

Ірі турнирлерде өңдеу

Әлем чемпионаттарында өңдеу

1930-38 — қатыспады
1950 — іріктеуден өте алмады
1954 — топтық турнир
1958-98 — іріктеуден өте алмады
2002 — Үшінші орын
2006-18 — іріктеуден өте алмады

Еуропа чемпионаттарында өңдеу

1960-92 — іріктеуден өте алмады
1996 — топтық турнир
2000 — 1/4 финал
2004 — іріктеуден өте алмады
2008 — жартылай финал
2012 — іріктеуден өте алмады
2016 — топтық турнир

Көп ойын өткізгендер өңдеу

Позиция	Ойыншы	Матч	ЖЖ
1	Рюштю Речбер	120	1994—2012
2	Хакан Шукюр	112	1992—2007
3	Бюлент Коркмаз	102	1990—2005
4	Арда Туран	95	2006—2017
5	Тугай Керимоглу	94	1990—2007
6	Эмре Белезоғлы	93	2000—2018
7	Алпай Озалан	90	1995—2005
8	Хамит Алтынтоп	82	2004—2014
9	Тунджай Шанлы	80	2003—2010
10	Огун Темизканоглу	76	1990—2002

Мергендер өңдеу

Позиция	Ойыншы	Гол	ЖЖ
1	Хакан Шүкір	51	1992—2007
2	Тунджай Санли	22	2003—2010
3	Лефтер Кючюкандонядис	21	1948—1961
3	Бурак Йылмаз	21	2006—
5	Нихат Кахведжи	19	2000—2010
	Метин Октай	19	1969—1979
	Джемиль Туран	19	1969—1979
8	Арда Туран	17	2006—2017
9	Зеки Риза	15	1923—1932
10	Ариф Эрдем	11	1993—2004
10	Эртугрул Саглам	11	1993—1998

Сілтемелер өңдеу

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.