Украинадағы ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар тізімі

ЮНЕСКО Әлемдік мұра тізімінде Украинаның 7 нысаны бар (2014 жылғы мәліметі бойынша). Бұл нысан тізімге 6 нысан мәдени, 1 табиғи критерийлар бойынша іліккен[1]. Бұдан басқа, 2014 жылғы жағдайына сәйкес Украина аймағындағы Әлемдік мұра тізіміне 15 нысан үміткер ретінде тіркелген[2].

Тізім өңдеу

Берілген кестеде нысандар Юнеско Әлемдік мұра тізіміне қосылуының хронологиялық тәртібінде орналасқан

# Сурет Аты Мекені Жасалған кезі Тізімге кірген жылы Талаптар
1  
 
 
Эулие София соборы және оныӊ маӊындағы монастырлік құрылыстар:
((укр. Собор святої Софії і прилеглі монастирські споруди)
Киев қаласы XI ғ. 1990 жыл 527bis-001 i, ii, iii, iv
2   Львов қаласыныӊ тарихи орталығы
(укр. Історичний центр Львова)
Львов қаласы XIII ғ. 1998 жыл 865 ii, v
3   Струве геодезиялық иіні (4 пункт)
(укр. Пункты геодезичної дуги Струве)
Хмельницкая облысы
Одесская облысы
2005 жыл 1187-031 ii, iii, vi
4   Карпат тауларындағы соны ормандар мен Шорфхайде шамшат орман алабы
(укр. Букові праліси Карпат та стародавні букові праліси Німеччини)
Закарпатская облысы 2007 жыл
2011 жыл
1133 ix
5   Буковина және Далмация митрополиттерініӊ резиденциясы
(укр. Резиденція православних митрополитів Буковини і Далмації)
Черновцы XIX ғ. 2011 1330 ii, iii, iv
6   Херсонес Таврический
(укр. Стародавнє місто Херсонес Таврійський та його хора)
Бұл ЮНЕСКО Әлемдік мұраның нысаны Крымда орналасқан, сол себепті Ресей және Украинаның арасындағы бөліс тақырыбы болып келеді.
Севастополь б.з.б.V-XIV ғ. 2013 жыл 1411 ii, v
7   Украина мен Польшаның Қарпат аймағындағы ағаш шіркеулер Львовская облысы
Ивано-Франковская облысы
Закарпатская облысы
XVII ғ 2013 жыл 1424-003 iii, iv

Әлемдік мұра тізіміне үміткер нысандар өңдеу

Берілген кестеде нысандар Юнеско Әлемдік мұра тізіміне қосылуының хронологиялық тәртібінде орналасқан

# Сурет Аты Аймақ Координаттары Негізделген Жыл ID
Критерийлері
1   Борисоглебский соборы
(укр. Борисоглібський собор)
  Чернигов 51°29′21″ с. е. 31°18′25″ ш. б. / 51.48917° с. е. 31.30694° ш. б. / 51.48917; 31.30694 (Я) XII ғ. 1989 668
i, ii, iv
[3]
  Спасо-Преображенский соборы
(укр. Спасо-Преображенський собор)
51°29′20″ с. е. 31°18′28″ ш. б. / 51.48889° с. е. 31.30778° ш. б. / 51.48889; 31.30778 (Я) XI ғ.
2   Каменец-Подольска бекеті
(укр. Кам'янець-Подільська фортеця)
  Каменец-Подольский,
  Хмельницк облысы
48°40′32″ с. е. 26°34′25″ ш. б. / 48.67556° с. е. 26.57361° ш. б. / 48.67556; 26.57361 (Я) XI-XVIII ғ. 1989 670
i, ii, iv
[4]
3   Тарас Шевченконың бейіті және Шевченко ұлттық қорығы
(укр. Могила Тараса Шевченка і Шевченківський національний заповідник)
  Канев,
  Черкас облысы
49°43′59″ с. е. 31°30′53″ ш. б. / 49.73306° с. е. 31.51472° ш. б. / 49.73306; 31.51472 (Я) 1925 1989 672
не
указаны
[5]
4   Аскания-Нова қорығы
(укр. Біосферний заповідник Асканія-Нова)
Аскания-Нова елді мекені
  Херсон облысы
46°27′07″ с. е. 33°52′51″ ш. б. / 46.45194° с. е. 33.88083° ш. б. / 46.45194; 33.88083 (Я)
XIX ғ.соңы
1989 673
x
[6]
5   «Софиевка» ұлттық дендропаркі
(укр. Національний дендрологічний парк «Софіївка»)
  Умань,
  Черкас облысы
48°45′50″ с. е. 30°14′07″ ш. б. / 48.76389° с. е. 30.23528° ш. б. / 48.76389; 30.23528 (Я) 1796 2000 674 [7]
6   Хан сарайы (Бахчисарай)
(укр. Ханський палац у Бахчисараї)
  Бахчисарай,
АР Крым
44°44′55″ с. е. 33°52′55″ ш. б. / 44.74861° с. е. 33.88194° ш. б. / 44.74861; 33.88194 (Я) XVI ғ. 2003 1820
i, iii, v, vi
[8]
7   Тас бейіті
(укр. Кам'яна могила)
Терпенье (селосы),
  Запорожск облысы
46°56′59″ с. е. 35°28′10″ ш. б. / 46.94972° с. е. 35.46944° ш. б. / 46.94972; 35.46944 (Я) б.з.б. XX ғ. 2006 5075
iii, vi
[9]
8   Николаев астрономиялық обсерваториясы
(укр. Миколаївська астрономічна обсерваторія)
  Николаев облысы 46°58′18″ с. е. 31°58′23″ ш. б. / 46.97167° с. е. 31.97306° ш. б. / 46.97167; 31.97306 (Я) 1821 2007 5116
ii, iv
[10]
9   Генуэзск бекеті (Судак)
(укр. Генуезька фортеця)
Судак,
АР Крым
44°50′25″ с. е. 34°57′28″ ш. б. / 44.84028° с. е. 34.95778° ш. б. / 44.84028; 34.95778 (Я) VI-XVI ғ. 2007 5117
ii, iv, v
[11]
10   Николаев астрономиялық обсерваториясы
(укр. Миколаївська астрономічна обсерваторія)
  Николаев облысы 46°58′18″ с. е. 31°58′23″ ш. б. / 46.97167° с. е. 31.97306° ш. б. / 46.97167; 31.97306 (Я) 1821 2008 5267
ii, iv, vi
[12]
[13]
  Киев университетінің астрономиялық обсерваториясы
(укр. Астрономічна обсерваторія Київського національного університету)
  Киев 50°27′08″ с. е. 30°29′53″ ш. б. / 50.45222° с. е. 30.49806° ш. б. / 50.45222; 30.49806 (Я) 1845
  Одесса ұлттық университетінің обсерваториясы
(укр. Астрономічна обсерваторія Одеського національного університету)
  Одесса 46°28′39″ с. е. 30°45′19″ ш. б. / 46.47750° с. е. 30.75528° ш. б. / 46.47750; 30.75528 (Я) 1871
  Крымдағы астрофизика обсерваториясы
(укр. Кримська астрофізична обсерваторія)
Научный (Крым) поселкісі,
АР Крым
44°43′35″ с. е. 34°00′46″ ш. б. / 44.72639° с. е. 34.01278° ш. б. / 44.72639; 34.01278 (Я) 1945 год
11   Одессаның тарихи орталығы
(укр. Історичний центр міста-порту Одеси)
  Одесса 46°29′17″ с. е. 30°44′27″ ш. б. / 46.48806° с. е. 30.74083° ш. б. / 46.48806; 30.74083 (Я) 1794

XIX ғ.соңы
2009 5412
i, ii, iii, iv, v
[14]
12   Кириллов шіркеуі
(укр. Кирилівська церква)
  Киев 50°29′00″ с. е. 30°28′19″ ш. б. / 50.483444° с. е. 30.47194° ш. б. / 50.483444; 30.47194 (Я) XII ғ. 2009 5423
i, ii, iii, iv
[15]
  Андреев шіркеуі (Киев)
(укр. Андріївська церква)
50°27′32″ с. е. 30°31′05″ ш. б. / 50.45889° с. е. 30.51806° ш. б. / 50.45889; 30.51806 (Я) XVIII ғ.
13   Солтүстік Причерноморьедегі Генуэ колониялары
(укр. Генуезькі колонії у Північному Причорномор'ї)
АР Крым,
  Одесса облысы
XIII-XV ғ. 2010 5575
ii, iv
[16]
14   Мангуп-Кале
(укр. Мангуп-Кале)
Бахчисарай ауданы,
АР Крым
44°35′32″ с. е. 33°48′01″ ш. б. / 44.59222° с. е. 33.80028° ш. б. / 44.59222; 33.80028 (Я) V-VI ғ. 2012 5773
iii, v, vi, vii
[17]
  Эски-Кермен
(укр. Ескі-Кермен)
44°36′35″ с. е. 33°44′22″ ш. б. / 44.60972° с. е. 33.73944° ш. б. / 44.60972; 33.73944 (Я) VI ғ.
15   Хан сарайы (Бахчисарай)
(укр. Ханський палац у Бахчисараї)
  Бахчисарай,
АР Крым
44°44′55″ с. е. 33°52′55″ ш. б. / 44.74861° с. е. 33.88194° ш. б. / 44.74861; 33.88194 (Я) XVI ғ. 2012 5774
ii, iii, v, vi
[18]
  Чуфут-Кале
(укр. Чуфут-Кале)
Бахчисарай ауданы,
АР Крым
44°44′27″ с. е. 33°55′55″ ш. б. / 44.74083° с. е. 33.93194° ш. б. / 44.74083; 33.93194 (Я) V-VI ғ.

Дереккөздер өңдеу

  1. Критерии. Басты дереккөзінен мұрағатталған 29 қазан 2012.
  2. Tentative Lists  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  3. Historic Centre of Tchernigov, 9th - 13th centuries  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  4. Cultural Landscape of Canyon in Kamenets-Podilsk  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  5. Tarass Shevtchenko Tomb and State Historical and Natural Museum - Reserve  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  6. National Steppe Biosphere Reserve "Askaniya Nowa"  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  7. Dendrological Park "Sofijivka"  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  8. Bakhchisaray Palace of the Crimean Khans  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  9. Archaeological Site "Stone Tomb"  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  10. Mykolayiv Astronomical Observatory  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  11. Complex of the Sudak Fortress Monuments of the 6th - 16th c.  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  12. Astronomical Observatories of Ukraine  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  13. Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named Фото
  14. Historic Center of the Port City of Odessa  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  15. Kyiv: Saint Sophia Cathedral with Related Monastic Buildings, St. Cyril's and St. Andrew's Churches, Kyiv-Pechersk Lavra (extension of Kiev: Saint-Sophia Cathedral and Related Monastic Buildings, Kiev-Pechersk Lavra)  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  16. Trading Posts and Fortifications on Genoese Trade Routes. From the Mediterranean to the Black Sea  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  17. Cultural Landscape of “Cave Towns” of the Crimean Gothia  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.
  18. The historical surroundings of Crimean Khans’ capital in Bakhchysarai  (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 сәуір 2013.

Тағы қараңыз өңдеу

Сыртқы сілтемелер өңдеу