Уәлиханов көшесі (Алматы)

Көшеге XIX ғасырдағы қазақ ғалымы, ағартушы-демократ, саяхатшы, этнограф, Орта Азия, Қазақстан мен Шығыс Түркістанның тарихы мен мәдениетін зерттеуші Шоқан Шыңғысұлы Уәлихановтың есімі (Алматы қаласы әкімінің 22.09.1993 № 390 шешімі) берілген. Уәлиханов Шоқан (Мұхамед-Қанафия) Шыңғысұлы (1835-1865) қазіргі Қостанай облысы Семиозерный ауданындағы Құсмұрын деген жерде дүниеге келген. 1855 жылы Орталық Қазақстан, Жетісу мен Шығыс Қазақстанға (Тарбағатай) жасалған саяхатқа қатысып, қазақ халқының тарихы, діні, статистика, құқық т.б. жөніндегі материалдар жинады. 1856-1857 жылдары Алакөл көлінен Орталық Тянь-Шаньға дейін, Ыстықкөлге, Құлжаға жасалған экспедицияларға қатысты. Ш.Уәлихановтың еңбектері:

  • «Ыстықкөлге саяхаттың күнделігі»,
  • «Қытай империясының Батыс провинциясы мен Құлжа қаласы»,
  • «Қырғыздар жөніндегі жазбалар»,
  • «Алтышар немесе Қытай провинциясы Нан-Лудың алты шығыс қаласының жағдайы туралы» атты іргелі еңбегі.
Шоқан Шыңғысұлы Уәлихановтың

Көше Медеу ауданында орналасқан. Қазыбек би көшесінен басталып, Абай даңғылына дейінгі аралықта жатыр. Райымбек, даңғылы, Төле би Мәметов, Мақатаев, Әлімжанов, Гоголь, Қазыбек би, Қарасай батыр, Жамбыл көшелерімен қиылысып жатыр. Бұрынғы атауы - Красин көшесі.

Көше бойында Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогтік университетінің ғимараты, Ы.Алтынсарин атындағы Қазақ Ұлттық Білім академиясы, ҚР Ұлттық Ғылым Академиясының ғимараты, академияның-жанындағы ғылыми-зерттеу институттары орналасқан. Кешенін Шевченко көшесімен қиылысқан жеріндегі алаңда Шоқан Уәлихановтың ескерткіші орнатылған. Мүсіншісі - Наурызбаев.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Алматы көшелері. Анықтамалық энциклопедия. – Алматы: “ИП Волошин” баспасы, 2009. ISBN 978-601-7157-18-0