Франциск (рим папасы)
Франциск (лат. Franciscus, итал. Francesco[2]; 17 желтоқсан, 1936 жылы, Буэнос-Айрес, Аргентина; интронизацияға дейін — Хорхе Марио Бергольо, ис. Jorge Mario Bergoglio) — 2013 жылдың 13 наурызынан бастап 266-шы рим папасы. Тарихта алғаш рет Жаңа Әлемнен шыққан рим папасы. Жаңадан таңдалған Франциск — Еуропадан шықпаған алғашқы рим папасы. Бұндай жағдай 731 және 741 жылдары билік еткен сириялық III Григорийдің таңдалуынан бері 1200 жыл бойы болмаған[3]. Рим папалардың арасындағы алғашқы иезуит.
| Франциск лат. Franciscus PP. | |||
 | |||
| |||
|---|---|---|---|
| 13 наурыз 2013 жылдан бастап | |||
| Таңдалуы | 13 наурыз 2013 жыл | ||
| Интронизация | 19 наурыз 2013 жыл | ||
| Шіркеуі | Римдік-католиктік шіркеу | ||
| Ізашары | XVI Бенедикт | ||
| |||
| 21 ақпан 2001 жыл — 13 наурыз 2013 жыл[1] | |||
| Шіркеуі | Римдік-католиктік шіркеу | ||
| Ізашары | Аугусто Варгас Альсамора | ||
| |||
| 28 ақпан 1998 жыл — 13 наурыз 2013 жыл | |||
| Ізашары | Кардинал Антонио Кваррасино | ||
| Ізбасары | Архиепископ Марио Аурелио Поли | ||
| Туған кездегі есімі | Хорхе Марио Бергольо | ||
| Туған кездегі шынайы есімі |
Jorge Mario Bergoglio | ||
| Туған күні | 17 желтоқсан 1936 (87 жас) Буэнос-Айрес, Аргентина | ||
| Әулие атақты қабылдауы | 13 желтоқсан 1969 жыл | ||
| Эпископтық хиротония | 27 мамыр 1992 жыл | ||
| Кардинал | 21 ақпан 2001 жыл | ||
| Қолтаңбасы | 
| ||
 | |||
Аргентинаның Буэнос-Айресте дүниеге келген, жас кезінде Бергольо химик ретінде оқымай тұрып, тамақ өңдеуші және тамақтану зертханасында техник болып жұмыс істегенге дейін фронтшы және сыпырушы болып жұмыс істеген. Ауыр аурудан айыққаннан кейін, 1958 жылы Иса (иезуиттер) қоғамына кіруге шабыттандырды. 1969 жылы католиктік діни қызметкер болып тағайындалды, ал 1973-1979 жылдары Аргентинаның Иисус (иезуиттер) қоғамының провинциялық бастығы болды. . Ол 1998 жылы Буэнос-Айрес архиепископы болды және 2001 жылы Рим Папасы Иоанн Павел II кардинал жасады. Ол Аргентина шіркеуін 2001 жылғы желтоқсандағы Аргентинадағы тәртіпсіздіктер кезінде басқарды. Нестор Киршнер мен Кристина Фернандес де Киршнердің әкімшіліктері оны саяси қарсылас деп санады. Рим Папасы Бенедикт XVI 2013 жылы 28 ақпанда отставкаға кеткеннен кейін, папалық конклав 13 наурызда Бергольоны өзінің орнына мұрагер етіп сайлады. Ол Ассисидің Әулие Францискінің құрметіне өзінің папалық есімі ретінде Францискті таңдады. Папа Франциск өзінің бүкіл қоғамдық өмірінде өзінің кішіпейілділігімен, Құдайдың мейіріміне баса назар аударуымен, Рим папасы ретінде халықаралық дәрежеде көрінуімен, кедейлерге деген қамқорлығымен және діндер арасындағы диалогқа бейімділігімен ерекшеленді. Ол бұрынғы папаларға қарағанда ресми түрде папалыққа деген көзқарасы аз, мысалы, бұрынғы папалар қолданған Апостол сарайының папалық пәтерлерінде емес, Domus Sanctae Marthae қонақ үйінде тұруды таңдады.
Өмірбаян өңдеу
1936 жылдың 17 желтоқсанында Буэнос-Айрес қаласында теміржол қызметкері болып жұмыс істейтін, итальяндық эмигрант отбасында дүниеге келген. Бес баланың ішіндегі кенжесі. Химика-технолог мамандығына оқып, диплом алған. Буэнос-Айрестегі Вилья-Девото семинариясында білім алған. 1958 жылдың 11 наурызында иезуиттер орденіне кіреді. Новициатты Чилиде (гуманитарлық ғылымдар) өтеді, осыдан кейін білімін Буэнос-Айрестегі Әулие Иосиф атындағы колледжде жалғастырады. Осы жерде философия бойынша лиценциат дәрежесіне ие болады. Буэнос-Айрестегі үш католиктік колледждерде әдебиет, философия және теоголия пәндерінде сабақ жүргізеді. Испан тілінен бөлек итальян және неміс тілдерінде еркін сөйлейді.
Рим папасы өзінің бір сөзінде:
Жамағатты Шіркеуге шақыру сияқты қабілетім бар екендігін білмеген күндері Аргентинадағы түнгі клубтарда «ұрдажық» қызметін атқарғанмын, сондай-ақ еден жуушы мен лаборантта болған күндерім бар.— Франциск
—дейді.
Рим Папасы Франциск адамдарды шіркеуге айналдыру мүмкіндігін сезбестен бұрын Аргентинадағы түнгі клубта, сондай-ақ тазалаушы және зертханашы болып жұмыс істегенін айтты.[4]
Иезуит өңдеу
1969 жылы 13 желтоқсанда Иомниумның атақты Титулдық епископ Рамон Хосе Кастелиано діни қызметкер болып тағайындалды. Аргентина астанасындағы Сан-Мигель колледжінде теология кафедрасының профессоры болып тағайындалды. 1970 жылдары Аргентинаның иезуит орденінде әртүрлі қызметтер атқарды.
Хорхе Марионың көшбасшылық қабілеттеріне таңданған иезуиттер орденінің басшылығы ақыры Бергольоның қызметін жоғарылатады және ол 1973-1979 жылдары Аргентинаның провинциясы болды. 1976 жылы ол американдық қанды хунтаның билікке келуін қолдады. 1980 жылы ол өзінің Альма матер - Әулие Иосифа-ның семинариясының ректоры болып тағайындалды. Ол бұл қызметті 1986 жылға дейін атқарды. Содан кейін ол Германияда докторлық диссертациясын қорғап, Отанына Кордова архиеписколиясының мойындаушысы және рухани директоры ретінде оралды, оның тікелей бастығы кардинал Рауль Приматеста болды.
Епископ өңдеу
1992 жылы 20 мамырда Буэнос-Айрестің көмекші епископы болып тағайындалды. Ол 1992 жылы 27 маусымда Буэнос-Айрес соборында Буэнос-Айрес архиепископы Кардинал Антонио Кваррасиноға бағышталды. Кардинал Кваррасино көп ұзамай өзінің қызметтік міндеттерін аяқтайтыны белгілі болған кезде, Берголо 1997 жылы 3 маусымда Буэнос-Айрес архиепископы коадъютор (епархияның мұрагерлік құқығы бар епископ) болып тағайындалды.
Ол Кардинал Кваррасиноның орынбасары қызметін жақсы атқарды және ол 1998 жылы 28 ақпанда қайтыс болған кезде оған Буэнос-Айрестің жаңа архиепископы ретінде мұра болды. 1998 жылы 6 қарашада Аргентинадағы Шығыс салт католиктерінің резиденциясы болып тағайындалды, олардың өз иерархтары жоқ (оның ішінде орыс католиктерінің миссиялары)[5][6][7]. Рим Папасы Иоанн Павел II оны 2001 жылы 21 ақпанда Ватиканда консисторияда кардиналдарға тұрғызды. Ол сан-Роберто-Беллармино шіркеуінің атағын алды.
Кардинал өңдеу
Кардинал ретінде Бергольо Рим куриясында бірден бірнеше әкімшілік лауазымдарға тағайындалды. Ол Діндарлар Қауымының, Сакраменттерге табыну мен тәртіпті сақтау қауымының, Қасиетті өмір институттары қауымының және Апостолдық өмір қоғамдарының мүшесі болды. Бергольо сонымен бірге Латын Америкасы бойынша Комиссияның және Папа Кеңесінің отбасы мәселелері бойынша мүшесі болды.
Кардинал Бергольо жеке кішіпейілдігімен, доктриналық консерватизмімен және әлеуметтік әділеттілік жолына берілгендігімен танымал болды. Ол өте қарапайым өмір салтын жүргізді, бұл оның беделіне белгілі бір үлес қосты. Ол архиепископ сарайына ұқсамайтын шағын пәтерде тұрды, қоғамдық көліктің пайдасына жеке лимузинді шофермен тастап кетті және кейбір мәліметтер бойынша, өз тамағын өзі дайындады.
2005 жылы 15 сәуірде адам құқықтары жөніндегі адвокат Бергольоға 1976 жылы иезуиттік екі діни қызметкерді ұрлап әкеткен хунтамен келісіп алды деп айыптап, қылмыстық іс қозғады. 2013 жылы 17 наурызда осы іске жауапты болған аргентиналық судья Герман Кастелли La Nación (ағылшынша) орыс газетіне берген сұхбатында.[8] Рим Папасы Хорхе Бергольоның осы діни қызметкерлерді« тапсырды деген мәлімдемесі мүлдем өтірік. Біз бәрін талдадық, осы нұсқаны тыңдадық, айқын фактілерді қарап, оның бұл жағдайлардағы әрекеттері заңды қатысушылық емес деген қорытындыға келдік. Егер басқаша болса, біз оны жариялаған болар едік[9][10][11].
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Папабиль өңдеу
Рим Папасы Иоанн Павел II қайтыс болғаннан кейін, Бергольо Ватиканға 2005 жылғы Папа Конклавына түбегейлі сайлаушы ретінде қатысуға шақырылды. Бергольо папабил ретінде қарастырылғанымен, Конклав соған қарамастан кардинал Йозеф Ратцингерді өзінің жаңа папасы етіп сайлады. Алайда, 2005 жылдың қыркүйегінде шыққан және түпнұсқалығы нақты расталмаған Конклаваның белгілі бір мүшесінің анонимді күнделігі Бергольоның Ратцингердің Конклавтағы басты қарсыласы болғандығын көрсетеді.[12]
Осы құжатқа сәйкес, Бергольо үшінші бюллетеньде 40-қа жуық дауыс алды, бірақ шешуші болып шыққан төртінші дауыс беруде оның нәтижесі тек 26 дауыс болды.
Конклаваға дейін кардинал Бергольо Иоанн Павел II-нің жерлеу рәсіміне қатысып, Кардинал Колледжімен бірге регент ретінде әрекет етіп, Қасиетті тақ пен Рим-католик шіркеуін интеррегнум кезінде басқарды - Sede Vacante.
2005 епископтар синоды кезінде ол синодалдан кейінгі кеңестің мүшесі болып сайланды. 2005 жылы 8 қарашада Аргентинаның епископтық конференциясына үш жылдық мерзімге төрағалық етті (2005-2008).
Аргентина епископтарының басым көпшілігі оған дауыс берді, бұл тек оның елдегі көшбасшылығын және оның Конклаваға қатысуы арқылы алынған халықаралық беделді растады.
Бенедикт XVI тақтан бас тартқаннан кейін шақырылған 2013 жылғы конклавта ол папаиліктердің қатарында болды (көптеген басқа өтініш берушілер арасында) және бұл жолы сайланды.[13]
Рим Папасы ретінде сайлау өңдеу
2013 жылы 13 наурызда Рим Папасы болып сайланған, Ассисидің Әулие Францисктің құрметіне Франциск (лат. Franciscus) есімін алды.[14]
Бұл атаудың қолданылуы папалық тарихында бірінші болып табылады. Франциск иезуит орденін ұсынған алғашқы Папа болды, сонымен қатар Жаңа әлемнен шыққан алғашқы Папа болды.
Елтаңбаның ұраны ретінде Франциск «Miserando atque eligendo» (орысша [мейірімді сүйіспеншілікпен немесе орысша. Кешіріліп, сол себепті сайланған) жолын [[Евангелие[|Матвей 9]] Ізгі хабарының тарауынан (МФ 9: 9-13) және 21 Беда қиындықтың 21 уағызынан, ол өз кезегінде оны былай түсіндіреді: «Бұл дегеніміз: жердегі нәрселерге ұмтылмаңыз, уақытша пайда іздемеңіз, кішігірім атақ-даңқтан аулақ болыңыз, аспан даңқы үшін әлемнің барлық менсінбейтіндіктерін шын жүректен қабыл алыңыз, бәріне пайдалы болыңыз, қорлауды жақсы көріңіз және олармен бірге ешкімге төлем жасамаңыз; Алынған реніштерге шыдамдылықпен шыдаңыз, әрқашан Жаратушының даңқын іздеңіз, ешқашан өзіңдікі емес. Осылардың бәрін және басқаларын өмір сүру Мәсіхтің ізімен жүруді білдіреді. Бұл сөздер Франциск үшін үлкен маңызға ие, өйткені ол 1953 жылы 17 жасында, кейін Санкт мерекесінде мойындағаннан кейін. Матай, ол өмірінде Құдайдың мейірімін сезінді және діни қызметкерлерге шақыруды сезінді.
Рим Папасы Франциск 2013 жылдың 19 наурызында таққа отырды.
Понтификат өңдеу
Франциск кардиналдардың өзін тым көп қорлайтындығына алаңдап, Facebook-те аккаунт ашқан жоқ. Рим Папасының Твиттердегі парақшасындағы жағымсыз пікірлер Facebook-тен айырмашылығы байқалмауы мүмкін, деп мәлімдеді архиепископ Клаудио Мария Челли, Папалық кеңестің әлеуметтік байланыс жөніндегі кеңесінің төрағасы.[15] Алайда, 2019 жылдың 21 қаңтарында Рим Папасы Франциск «Дұға ету үшін нұқыңыз» арнайы веб-сайты мен байланысты мобильді қосымшалардың іске қосылғанын жариялады. Дәстүрлі жексенбілік уағыз кезінде бастаманы қолына планшетпен Понтифик ұсынды.[16]
2014 жылы 19 тамызда Рим Папасы Франциск журналистерге өзінің бұрынғы президенті сияқты денсаулығына байланысты тақтан кетуі мүмкін екенін айтты[17].
2015 жылы оның басшылығымен некені жарамсыз ету процесін жеңілдету бойынша реформа жүргізілді. 2016 жылдың 8 сәуірінде отбасылық мәселелерге және оның қазіргі әлемдегі орнына арналған Францисктің «Amoris laetitia» (лат. латын қуанышы) апостолдық үндеуі жарық көрді.[18][19]
Уәде етілген басқару және сыбайлас жемқорлыққа қарсы реформалар шеңберінде 2013 жылдың қазан айының басында Дін істері институты (Ватикан Банкі) өз тарихындағы алғашқы жылдық есепті жариялады. 2014 жылы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес аясында банк басшылығы понтификтің қаулысымен ауыстырылды. 2015 жылдың желтоқсанында Франциск алғаш рет Ватиканның шоғырландырылған қаржылық есептілігінің сыртқы аудитін тағайындады (бұл жұмысты орындау үшін PricewaterhouseCoopers таңдалды)[20].
2016 жылы 12 ақпанда Гаванада Франциск Мәскеу және бүкіл Ресей Патриархы Кирилл мен кездесті. Мұндай деңгейдегі кездесу орыс православиелік және католиктік шіркеулерінің тарихындағы алғашқы кездесу болды.
Франциск сонымен қатар 2018 жылдың тамызында өлім жазасына қарсы болды. Оның ұстанымы практикалық нәтиже берді: Нью-Йорк губернаторы (АҚШ-та халқы саны бойынша 4-ші орында) Эндрю Куомо папамен бірігіп, сол айда штатта өлім жазасын жою туралы заң жобасын енгізуге уәде берді.
Франциск Екінші дүниежүзілік соғысқа түскен XII Пий понтификатының құжаттарын ерте құпиясыздандырды. 2019 жылдың наурызында Франциск Пион XII понтификатының барлық құжаттарының ғалымдары үшін Мемлекеттермен байланыс департаментінен ғалымдар үшін ашылатынын хабарлады (белгіленген мерзімнен 10 жыл бұрын, өйткені заңға сәйкес, онымен жиналған құжаттарды құпиясыздандыру үшін понтифик қайтыс болған күннен бастап 70 жыл өту керек еді). Ватиканның Мемлекеттік хатшылығы (дипломатиялық хат-хабарлар және мемлекеттік құжаттар)[21]. Бұл тапсырыс бірден орындалған жоқ. 2020 жылдың басында XII Пий понтификатының басталуынан 1948 жылға дейінгі құжаттар зерттеушілер үшін ашық болды (цифрланған түрде), ал 1948-1959 жылдардағы құжаттар, Ватикан Мемлекеттік хатшылығының мемлекеттермен байланыс архивінің директоры екі-үш жыл ішінде ғалымдарға қол жетімді етуге уәде берді.[22]
Моральдық-әлеуметтік мәселелер бойынша ұстаным өңдеу
Азаттық теология өңдеу
Бергольо - мансаптың басында өзін «азаттық теологиясынан» алшақтатқан білікті теолог. Сарапшылар оны Comunione e Liberazione консервативті зайырлы қозғалысына жақын деп болжайды.
Аборт және эвтаназия өңдеу
Кардинал Бергольо өзінің дінбасыларын аборт пен эвтаназияға қарсы сөйлеуге шақырады.[23]
Гомосексуализм өңдеу
Ол 2010 жылы Аргентина үкіметі бір жынысты некеге рұқсат беру туралы заң шығарғанына үзілді-кесілді қарсы. Буэнос-Айрес монастырларына жазған хатында ол былай деп жазды: «Аңғал болмайық, біз қарапайым саяси күрес туралы айтпаймыз, бұл Құдайдың жоспарына қарсы жойқын шағымдар. Әңгіме қарапайым заң жобасы туралы емес, керісінше Құдайдың балаларын шатастырып, алдауды көздейтін өтіріктің әкесімен жасалған махинация туралы болып отыр ». Ол сондай-ақ гейлерді асырап алу - балаларды кемсітудің бір түрі екенін айтты. Бұл Аргентина президенті Кристина Фернандес де Киршнерден жауап берді, ол шіркеудің үні «Орта ғасырлар мен инквизицияны еске түсіреді.[24]
2013 жылдың шілдесіндегі сұхбатында Рим Папасы Франциск: «Егер адам гей болса және Құдайға деген ниеті мен ниеті болса, мен оны кім деп соттаймын?» Рим-католик шіркеуінің катехизміне сілтеме жасай отырып, ол гейлер «маргиналданбауы керек, керісінше қоғамға енуі керек» деп атап өтті. Сонымен бірге, понтифик «гей лобби» деп аталатынды айыптады.[25]
2016 жылдың маусым айында Рим Папасы Франциск: «Рим-католик шіркеуі және қарапайым христиандар гейлерден оларға деген бірдей көзқарасы үшін кешірім сұрауы керек», - деді. Оның пікірінше, гомосексуалистер құрметке лайық және оларды кемсітуге болмайды.[26][27] Осы сөздерімен ол католик шіркеуінің гомосексуалистерге қатысты кез-келген әділетсіз кемсітушілікке жол берілмейтіндігі туралы ілімін растады: Біз оларға қатысты әділетсіз кемсітушіліктің кез-келген көріністерінен аулақ болуымыз керек[28].
2020 жылдың қазан айында Рим Папасы Франциск Евгений Афинеевский түсірген «Франческо» деректі фильмінде Гомосексуалдардың отбасы құруға құқығы бар. Олар Құдайдың балалары. Бізге олардың құқығын осылайша қорғау үшін азаматтық одақтар туралы заңдар қажет. Ватикан дереккөзінің айтуынша,[29] Рим Папасы Франциск түпнұсқада «неке» немесе «отбасы» сөздерін емес, азаматтық өмірді» қолданған. Осы дереккөзге сәйкес, испан тілінен аударма кезінде сайлауға дейін АҚШ-тағы консервативті католиктік қанаттың қоғамдық пікіріне ықпал ету мақсатында» жалған құжат жасалған.[30]
Әлеуметтік әділеттілік өңдеу
Бергольо үнемі кедейлерге жанашырлық танытуды жақтаса, кейбір бақылаушылар оның әлеуметтік әділеттілік мәселелеріне көп көңіл бөлмейтіндігіне наразы. Саяси экономикаға қатысты ұстанымын нақты көрсетпей, Бергольо руханилық пен қасиеттіліктің маңыздылығын атап өтуді жөн көреді, өйткені бұл кедейлердің қайғы-қасіретіне деген үлкен эмпатияға әкеледі. Алайда, ол әлеуметтік бағдарламаларды қолдайтынын және ашық нарық саясатының әділдігіне күмәнданатынын айтты. 2014 жылдың қарашасында Рим Папасы Франциск Ватиканның орталығында - Әулие Петр алаңында үйсіздерге арналған үш душ кабинасын орнатуға рұқсат берді. Сондай-ақ Фрэнсистің бастамасымен Римдегі приходтарда үйсіздерге арналған душ бөлмелері орнатылуда.[31]
Некесіз туылған балалар туралы мәлімдемелер өңдеу
Кардинал Бергольо некесіз туылған балаларды шомылдыру рәсімінен бас тартқан діни қызметкерлерді сынай отырып, үйленбеген аналардың жасанды түсік жасатудан гөрі, баланы дүниеге әкелуі үшін дұрыс әрекет жасады, сондықтан шіркеу олардан қашпауы керек деп сендірді. Ол былай деді: «Біздің шіркеу ауданымызда жалғызбасты аналардың балаларын шомылдырғысы келмейтін кейбір діни қызметкерлер бар, өйткені бұл балалар некенің қасиеттілігі туралы ойланбады. Бұл қазіргі заманғы парызшылдар. Шіркеуді клерикалайтындар осылар. Құдай халқын құтқарылудан ажыратқысы келетіндер. Ал баланы жіберушіге қайтарудың орнына, оны дүниеге әкелуге батылы бар кедей қыз оны шоқындыру үшін шіркеуден приходқа баруға мәжбүр![32][33][34]»
Католик дәстүршілдігі өңдеу
Кардинал Бергольо әлемдегі алғашқы епископтардың бірі болды, Бенедикт XVI-ның моту пропиоры Summorum Pontificum-ға Папа Motu proprio жарияланғаннан кейін екі күннің ішінде Буэнос-Айресте әдеттегі дәстүрлі латын массасын енгізді.[35]
Сын өңдеу
Бірқатар журналистер мен саясаткерлер (Хоратио Вербицкий, Генри Сайре, Хулио Барбаро)[36] Рим Папасы Франциск Аргентина диктаторы Хуан Перонның идеяларын қолдаушы деп мәлімдеді. Вербицкий сонымен бірге Хорхе Бергольоның ұстаздық қызметі кезінде «темір гвардия» деп аталатын (Гвардиа де Иерро)[37], православиелік перонистердің астыртын ұйымымен қуылған президентті билікке қайтаруды мақсат тұтқан деген болжам жасайды.
2016 жылы оны танымал православиелік теолог Алексей Ильич Осипов сынға алды.[38]
Ол 2019 жылдың желтоқсан айында Ватикандағы Әулие Петр алаңына келіп, Рождество мерекесін көру және сенушілермен сөйлесу үшін барғаннан кейін сынға ұшырады, әйелдердің бірі понтификтің қолынан ұстап, оны қатты тартып жіберді, ал Фрэнсис жауап ретінде әйелдің қолын ашуланып ұрып жіберді ... Кадрлар бұқаралық ақпарат құралдары мен әлеуметтік желілерде тарап, жағымсыз реакция тудырды.[39] 2019 жылдың 31 желтоқсанында Рим Папасы «шыдамды жоғалтқаны» үшін дәстүрлі уағыз кезінде көпшілік алдында кешірім сұрады.[40]
Ресейге деген көзқарас өңдеу
Мәскеу және бүкіл Ресей Патриархы Кириллмен ерекше кездесуінен басқа, Франциск Рим-католик және орыс православ шіркеулері арасындағы қатынастарды дамытуға үлкен мән беретіндігін айтты.[41]
Курия өңдеу
2013 жылы 16 наурызда Рим Папасы Франциск Рим Куриясының жоғары лауазымды тұлғаларынан уақытша қызметтерін жалғастыруды сұрады.[42] Ол өзінің жеке хатшысы ретінде Альфред Ксеребті атады.[43] 6 сәуірде ол Хосе Родригес Карбаллоны Қасиетті өмір институттары мен апостолдық өмір қоғамдары қауымының хатшысы етіп тағайындады,[44] бұл лауазым бірнеше ай бос тұрған болатын. Фрэнсис жаңа папа сайланған кезде Ватикан қызметкерлеріне бірнеше миллион еуроны құрайтын сыйақыларды жойып, ақшаны қайырымдылыққа аударуды жөн көрді.[45] Ол сондай-ақ Ватикан банкі үшін қадағалаушылар кеңесінде қызмет ететін кардиналдарға төленетін 25000 евро жылдық сыйақыны алып тастады.[46]
2013 жылы 13 сәуірде ол Кардинал кеңесшілерінің жаңа кеңесіне сегіз кардинал атады, оған Римдік курияның ұйымдастырушылық құрылымын қайта қарау туралы кеңес берді. Топтың құрамына Ватикан операцияларын сынаушылар ретінде белгілі бірнеше адам кірді және Курияның бір ғана мүшесі болды, олар Ватикан қаласы штатының губернаторлығының президенті Джузеппе Бертелло[47]; Чилидегі Франциско Хавьер Эрразуриз Осса; Үндістаннан Освальд Грасиас; Рейнхард Маркс Германиядан; Конго Демократиялық Республикасынан Лоран Монсенгво Пасинья; Аустралиядан Джордж Пелл; Америка Құрама Штаттарынан Шон О'Малли; және Гондурастық Оскар Андрес Родригес Марадиага. Ол епископ Марчелло Семерароны топқа хатшы етіп тағайындады және оның алғашқы кездесуін 1-3 қазанға жоспарлады.[48]
Алғашқы мәселелер өңдеу
2013 жылы наурызда 21 британдық католик құрбы-құрдастары мен барлық партиялардың парламент мүшелері Франциск Ұлыбританиядағы некеде тұрған ер адамдарға діни қызметкерлер ретінде тағайындауға рұқсат беруін сұрады, бұл епископтар үшін бойдақтықты сақтады. Олар 1980 жылғы 20 маусымдағы пасторлық ереже немесе 2009 жылғы Англикан ординариаты арқылы үйленген англикалық діни қызметкерлерді католик шіркеуіне қабылдап, діни қызметкер ретінде тағайындау аномальды болады деп сұрады, бірақ үйленген католик ер адамдар жасай алмайды. бірдей.[49]
Фуад Туаль, Иерусалимнің Латын Патриархы Рим Папасын Иерусалимге бару туралы 2013 жылғы Пасха мейрамына шақыруды енгізді. Халдейлік католик патриархы Луи Рафаэль I Пападан Ирактағы «мазасыз христиан қауымына» баруды өтінді.[50]
Сайланғаннан кейінгі алғашқы қасиетті бейсенбіде Франциск Римдегі Касаль-дель-Мармо түрмесінде қамауда отырған барлық 21-ден 21 жасқа дейінгі католик емес, он қылмыскер ер мен екі әйелдің аяқтарын жуып, аяғынан сүйді, оларға аяқ жуу рәсімін айтты. бұл олардың қызметінде екендігінің белгісі. Бұл Рим Папасы бұл рәсімге әйелдерді алғаш рет қосқан; бірақ ол архиепископ болған кезде осылай жасаған. Тұтқындардың біреуі және бір әйел мұсылман болған.[51]
2013 жылы 31 наурызда Франциск өзінің алғашқы Пасхасын бүкіл әлемде бейбітшілік туралы өтініш жасау үшін пайдаланды,[52] атап айтқанда Таяу Шығыс, Африка және Солтүстік және Оңтүстік Кореяны атап өтті. Ол сондай-ақ ашкөздікке толы әлемде «жеңіл пайдаға» көнетіндерге қарсы шығып, қоршаған ортаны қорғау арқылы адамзат жаратылыстың жақсы қамқоршысы болуын өтінді. Ол «өлімді өмірге айналдыратын қайта тірілген Исадан өшпенділікті махаббатқа, кекшілдікті кешірімге, соғысты бейбітшілікке өзгертуін сұраймыз» деді. Ватикан 65 тілде құттықтаулар дайындағанымен, Фрэнсис оларды оқымауды жөн көрді. Ватиканның айтуынша, Рим Папасы «әзер дегенде, қасиетті тақтың күнделікті тілі болып табылатын итальян тілін қолдана отырып өзін еркін сезінеді»[53].
2013 жылы Франциск алғашында Папа Бенедикт XVI-ның басшылығымен басталған АҚШ-тың діндар әйелдердің көшбасшылық конференциясын реформалау жөніндегі Сенімнің ілімінің жөніндегі қауымның бағдарламасын растады. The New York Times Ватикан 2012 жылы апалы-сіңлілер тобы феминистік ықпалға салынып, әлеуметтік және экономикалық әділетсіздікті тоқтатуға көп көңіл бөліп,[54][55] абортты тоқтатуға жеткіліксіз деген пікір қалыптастырды және шіркеуге сұрақ қойған спикерлерге рұқсат берді деп жазды. ілім. Алайда, 2015 жылдың сәуірінде тергеу аяқталды. Жабылу уақыты Франциск 2015 жылы қыркүйекте АҚШ-қа барады деп күткен болуы мүмкін, алайда апалы-сіңлілердің екпіні Франциске жақын екендігі айтылды.[56]
12 мамырда Франциск Бенедикт XVI кезінде әулиелікке мақұлданған кандидаттардың алғашқы канонизацияларын жүзеге асырды: бірінші колумбиялық әулие, Сиена әулие Екатерина Лаура, екінші әйел мексикалық әулие Мария Гуадалупе Гарсия Завала, екеуі де 20 ғасырда және 813 15-ғасырдағы Отранто шейіттері. Ол: «Отранто шәһидтерін қастерлеп жатқанда, Құдайдан зорлық-зомбылықтан әлі күнге дейін зардап шегіп жатқан көптеген христиандарды қолдап, оларға батылдық пен тағдыр беріп, зұлымдыққа жақсылықпен жауап беруін сұраңыз»[57].
Синодалды шіркеу өңдеу
Франциск отбасы туралы синодтарды (2014 ж.), Жастарды (2018 ж.) Және Амазонка аймағындағы шіркеуді (2019 ж.) Бақылады. 2019 жылы Францисктің апостолдық конституциясы Episcopalis Communio синодтың соңғы құжаты папаның мақұлдауымен магистрлік оқуға айналуына мүмкіндік берді.[58] Some analysts see the creation of a truly synodal church as likely to become the greatest contribution of Francis' papacy.[59] Конституция конституция синодтың бас хатшысына тікелей үлес қосуға мүмкіндік берді. Кейбір сарапшылар шынымен синодалды шіркеу құруды Франциск папасының ең үлкен үлесі болуы мүмкін деп санайды.
Католик дінімен кеңесу өңдеу
2014 жылғы ақпанда The Washington Post and Time газетінде келтірілген Әлемдік Құндар Сауалнамасында Рим Папасы Франциск қалай құрған бірлікке қарсы тұруға болатындығы көрсетілген. Франциск туралы жеке көзқарастар жағымды болғанымен, көптеген католиктер оның кем дегенде кейбір ілімдерімен келіспеді. Сауалнама католик шіркеуінің мүшелері аборт, жасанды контрацепция, ажырасу, әйелдерді тағайындау және үйленген діни қызметкерлерге қатысты екіге жарылатындығын анықтады.[60][61] Сол айда Рим Папасы Франциск дінбасылар арасындағы пікірлерге қатысты «сауалнамадан гөрі кеңірек кеңес» ретінде сипатталған ресми сауалнамаға жауап беруді шіркеулерден сұрады. Ол католик шіркеуінің халықтық пікірдің демократиясы емес деген ұстанымымен жақындағылардан гөрі аз драмалық тонмен католиктік доктринаны қолдай берді.[62]
Ланкастер Университетінің қызметкері Линда Вудхед Франциск бастаған «бұл әлеуметтік ғалым мойындайтын сауалнама емес» деп жазды. Вудхед көптеген қарапайым католиктер ондағы теологиялық жаргонды түсінуде қиындықтарға тап болатынын айтты. Дегенмен, ол сауалнаманың ықпалды болуы мүмкін деп күдіктенді.[63]
2014 жылғы сәуірдегі жағдай бойынша Англия мен Уэльстегі католик шіркеуі осы сауалнаманың нәтижелерін жариялаудан бас тартты; шіркеу өкілі Ватиканның жоғары лауазымды адамы қысқаша мазмұнын құпия сақтауды сұрағанын және Рим Папасынан ақпарат қазан айына дейін жария етілмеуі керек деген бұйрықтар келгенін айтты. Бұл көптеген реформаторлардың көңілін қалдырды, олар шешім қабылдауға көп қатысады деп үміттенді. Кейбір басқа католиктік шіркеулер, мысалы Германия мен Аустрияда,[64] сауалнамаға жауаптардың қысқаша мазмұны жарияланды, бұл шіркеу оқулары мен қарапайым католиктердің мінез-құлқы арасындағы алшақтықты көрсетті,[65]
Ол бағанасында Ватиканның жартылай ресми L'Osservatore Romano газетіне, сол кездегі Апостолдық Синьатураның Жоғарғы трибуналының префектісі, американдық кардинал Рэймонд Лео Беркке жазды, ол шіркеудің ең дауысты бірі ретінде бұрыннан келе жатқан беделге ие болды. Рим Папасы Франциск абортқа да, гейлердің некесіне де қарсы болды деп мәлімдеді консервативті көзқарастағылар, Ватиканның бас өкілі, әкесі Федерико Ломбарди, Ватиканның баспасөз кеңсесінде 2014 жылғы келіссөздер барысында Рим Папасы Франциск пен Кардинал Вальтер Каспер ешқандай догмаларды өзгертпейтінін және қайта анықтамайтынын атап өтті. доктриналық мәселелер бойынша шіркеу теологиясына қатысты.[66]
Дін істері институты өңдеу
Франциск Папасының алғашқы айларында Ватикан банкі деп аталатын бейресми түрде танылған Дін істері институты оның қаржылық қарым-қатынасында ашық болатынын мәлімдеді. Банкте ұзақ уақыт бойы сыбайластық пен ақшаны жылыстату туралы айыптаулар болды. Франциск оған банкті реформалау туралы кеңес беру үшін комиссия тағайындады,[67] ал Promontory Financial Group қаржылық консалтингтік фирмаға осы фактілер бойынша банктің барлық клиенттерімен байланыстарын жан-жақты тергеу жүргізу тапсырылды.[68][69] Осы жағдайға байланысты Ватикан трибуналындағы әділеттілікті насихаттаушы 2013 жылдың тамыз айының басында Италия Республикасының тарихында алғаш рет жалған хат жолдады. 2014 жылдың қаңтарында Франциск Ватиканның бес басты бақылаушысының төртеуін алмастырды. Бенедикт XVI папалықтың соңғы күндерінде өз позицияларына расталған Банк.[70] Қарапайым сарапшылар мен діни қызметкерлер банктің қалай жұмыс істейтінін қарастырды. Басшылық Эрнст фон Фрейбергке жүктелді. Moneyval көп реформа қажет деп санайды, егер Фрэнсис реформалар өте қиын болса, банкті жабуға дайын болуы мүмкін.[71] Реформалардың қаншалықты сәттілікке жететіні белгісіз.[72] There is uncertainty how far reforms can succeed.[73]
Президент Дональд Трамп өңдеу
2016 жылдан бастап Франциске сол жылы сайланған АҚШ президенті Дональд Трамп қарсы болды,[74] кейбір консервативті сыншылар екеуін салыстырды. 2016 жылғы Америка Құрама Штаттарындағы президент сайлауы кезінде Франциск Трамп туралы: «Қайда болмасын,[75][76] қабырғалар тұрғызуды ғана ойлайтын және көпір салмайтын адам христиан емес. Бұл Інжіл емес». Трамп: «Діни жетекші үшін адамның сеніміне күмән келтіру масқара» деп жауап берді. Федерико Ломбарди Францисктің пікірлері «жеке шабуыл емес,[77] кімге дауыс беру керектігін білдірмейді» деді.[78]
Халықаралық дипломатиялық рөл өңдеу
_1.jpg)
Рим Папасы Франциск АҚШ пен Куба арасындағы толық дипломатиялық қатынастарды қалпына келтіру жөніндегі келіссөздерде маңызды рөл атқарды. Қалпына келтіру туралы АҚШ президенті Барак Обама мен Куба президенті Рауль Кастро 2014 жылдың 17 желтоқсанында бірлесіп жариялады. Los Angeles Times газетінің 19 желтоқсандағы мақаласында «Кубаға Ватикан арқылы көпір» деген тақырып бар, әрі қарай «Сирек кездесетін және шешуші рөлде Рим Папасы Франциск АҚШ-тың Гаванамен келіссөздерін дұрыс жолға қоюға көмектесті және соңғы келісімді басшылыққа алды »[79]. Рим Папасы Канада үкіметімен бірге бұл келісімнің перде артындағы делдал болды, ол 2014 жылы наурызда президент Обаманың Рим Папасына сапары кезінде жасаған өтінішінен кейін рөл атқарды. екі жақтың сенімімен діни лидер ретінде ол Обама мен Кастро әкімшілігін екінші тарап келісімге сәйкес келеді деп сендіре алды ». 2015 жылдың қыркүйегінде АҚШ-қа сапармен бара жатқан Рим папасы Кубада тоқтады. «Жоспар Франциск үлкен несие алған сәттіліктің аясында жасалды».[80] Куба «ол екі табанды жаудың арасындағы көпір ретінде қызмет еткен жетістіктерге арналған мөрлерге» барады. Латын Америкасындағы дін бойынша бір сарапшы Марио Паредестің айтуынша, Рим папасының Кубаға сапары оның Куба революциясы мен католик шіркеуінің рөлін түсінуге ықпал ету мақсатымен сәйкес келді.[81] Франциск Буэнос-Айрестің архиепископы болған кезде «Иоанн Павел II мен Фидель Кастро арасындағы диалогтар» атты мәтін жазған. Джон Пол Кубаға барған алғашқы папа болды. 2015 жылы мамырда Рим Папасы Франциск Куба лидері Рауль Кастромен кездесті. 2015 жылдың 10 мамырында Ватикан қаласында өткен кездесуден кейін Кастро католик шіркеуіне оралу туралы ойланып жатқанын айтты. Ол теледидардағы пресс-конференцияда: «Мен Рим папасының барлық сөйлеген сөздерін, оның түсіндірмелерін оқимын, егер Рим папасы осылай жалғаса берсе,[82] мен дұға етуге қайта оралып [католиктік] шіркеуге барамын. Мен әзіл айтпаймын. « Кастро Рим Папасы келгенде «Мен оның барлық массаға баруға және қанағаттануға уәде беремін» деді.
2014 жылы мамырда оның 13 сөз сөйлеген Израиль мемлекетіне сапары көпшілікке жария етілді.[83] Оның келуіне наразылық Дормициондық аббатты өртеу әрекеті жасалды. Рождество шіркеуінің астындағы үңгір оның сапарынан кейін түнде өртеніп кетті.[84]
2015 жылы мамырда Рим Папасы Франциск Палестина президенті Махмұд Аббасты Ватиканға қарсы алды. Бірнеше бұқаралық ақпарат құралдары Фрэнсис Аббасты «бейбітшілік періштесі» деп мақтады деп жазды, дегенмен оның нақты сөздері: «Бейбітшілік періштесі зұлым соғысты жойып жібереді. Мен сен туралы ойладым: сен бейбітшіліктің періштесі бол». Ватикан Палестина мемлекетін тану туралы келісімге қол қойды. Ватикан Израиль мен Палестина арасында бейбітшілік келіссөздері қайта басталады деген үміт туралы мәлімдемелер жасады. Аббастың сапары екі палестиналық монахты канонизациялау кезінде болды.[85]
2015 жылы 6 маусымда Рим Папасы Франциск Босния мен Герцеговинаның астанасы Сараевода болды.[86] Ол «Еуропаның Иерусалимі» деп аталатын түрлі діни қалада болған кезде бейбітшілікке шақырды.[87]
2015 жылдың 25 қыркүйегінде Рим Папасы Франциск Нью-Йорктегі Біріккен Ұлттар Ұйымында сөз сөйледі.[88][89]
.jpg)
2016 жылдың 16 сәуірінде ол әлемнің назарын босқындар мәселесіне аудару үшін Экуменик Патриархы Бартоломей және Афины архиепископы Иеронимос II-мен бірге Грекияның Лесбос аралындағы Мориа босқындар лагеріне барды. Онда үш христиан басшылары бірлескен декларацияға қол қойды.
2017 жылдың қаңтарында Рим Папасы Франциск Мальтаның 79-шы ханзадасы және Егемендік әскери орденінің ұлы шебері Мэттью Фестингтің отставкаға кетуін талап етті. Рим Папасының бұл талабы Фестинг пен кардинал Раймонд Лео Беркенің барон Альбрехт фон Безелагерді Мальта орденіндегі қызметінен босатуына жауап ретінде келді. Орден 2017 жылдың мамырында Фра 'Джакомо Далла Торре дель Темпио ди Сангинеттоның орнына жаңа басшыны тағайындады.
2017 жылы 24 мамырда Рим Папасы Франциск Ватикан қаласында АҚШ президенті Дональд Трамппен кездесті, онда католиктердің АҚШ-қа және әлемге қосқан үлестері талқыланды. Олар Сирия, Ливия және ИСИМ бақылауындағы аумақ сияқты дағдарыс аймақтарындағы діни қоғамдастықтар адам азаптарымен қалай күресуге болатындығын қоса алғанда, өздерін толғандыратын мәселелерді талқылады. Сондай-ақ, олар терроризм мен жастардың радикалдануы мәселелерін талқылады. Ватиканның мемлекеттік хатшысы Пьетро Паролин климаттың өзгеруі туралы мәселені көтеріп,[90] Трампты Париж келісімінде қалуға шақырды. 2017 жылғы Дүниежүзілік азық-түлік күніне арналған салтанатта Рим Папасы Франциск «біз оның салдарын [климаттың өзгеруінің] күн сайын көретіндігін» және «проблемалардың қалай шешілетінін білетіндігімізді» (ғылыми білімге құлақ асатынымызды) қайталады. Оның айтуынша, «халықаралық қоғамдастық Париж келісімі сияқты қажетті заңдық құжаттарды жасады, бірақ олар кейбіреулері одан бас тартуда. Экожүйелердің нәзік тепе-теңдігіне деген бейімділіктің қайта пайда болуы, мүмкіндіктің презумпциясы бар» планетаның шектеулі ресурстарымен манипуляциялау және бақылау және пайда табуға деген сараңдық ».[91]
Рим Папасы Франциск Ирландияға 2018 жылы келді, бұл 1979 жылы Иоан Павел II-нің тарихи сапарынан кейінгі елдегі алғашқы папалық сапар болды. Ирландияда болған кезде ол АҚШ пен Ирландиядағы діни қызметкерлердің заңсыздықтары үшін кешірім сұрады.[92]
2019 жылдың ақпан айында Рим Папасы Франциск Мұхаммед бен Заид Әл-Нахаянның шақыруымен Біріккен Араб Әмірліктерінің Абу-Дабиге барды. Рим Папасы Франциск Шейх Зайед спорт стадионында 120 000-нан астам адам қатысып, Арабия түбегінде папалық масса өткізген алғашқы папа болды.[93]
Франциск босқындар мен мигранттардың жағдайын «өзінің пасторлық жұмысының негізгі құрамдас бөлігі» етті және Еуропамен де, Америка Құрама Штаттарымен де диалогта олардың құқықтарын қорғады. Ол олардың жағдайына қатысты христиан императивіне назар аудару үшін Әулие Петр алаңына мүсін қойды (Еврейлерге 13: 2)[94][95],
Коронавирус пандемиясы өңдеу
COVID-19 пандемиясы кезінде Франциск көпшіліктің жиналмауы және вирустың таралуына жол бермеу үшін Әулие Петр алаңындағы өзінің тұрақты жалпы аудиториясынан бас тартты, бұл Италияға қатты әсер етті. Ол діни қызметкерлерді науқастар мен медициналық қызметкерлерге баруға шақырды;[96] адалдарды дағдарыс кезінде кедейлерді ұмытпауға шақырды; Қытайда вирустың құрбандары үшін дұға жасады;[97] Рим епархиясы құрбан болғандарды еске алып, дұға ету мен ораза ұстау кезеңін өткізгендіктен, Бесік Мариямды «Салус Попули Романи» деп атады. Понтифик Викар Генералы Рим епархиясының барлық шіркеулерін жапты деген жаңалыққа наразылық білдіріп, 2020 жылы 13 наурызда жауап берді. Италия карантиндік құлыпта болғанына қарамастан, Фрэнсис «адамдарды ... жай қалдырмауын» өтінді және жабылуларды ішінара өзгертуге тырысты.[98]
27 наурызда Франциск Urbi et Orbi-ге ерекше бата берді.[99] Марк Інжіліндегі дауылды тыныштандыру туралы Франциск бұл жағдайды сипаттады: «Біздің алаңдарымызда, көшелерімізде және қалаларымызда қою қараңғылық қалыңдады; бұл біздің өмірімізді бәрін саңырау тыныштыққа және барлық нәрсені параличке айналдыратын қаңырап босқа толтырады. оның өтуі: сіз оны ауадан сезінесіз, ым-ишараларыңыз арқылы да сезе аласыз ... Біздің халықтарымыздың шынайы дамуы өлшенетін азап шеккен кезде біз Исаның діни қызметкерлердің дұғасын табамыз және бастан кешіреміз: ' бәрі бір бол '[100]. «
Пасторлық сапарлар өңдеу
2019 жылдың қарашасында Италиядан тыс жерлерде 32 пасторлық сапар болды:[101][102]
- Бразилия (2013 жылғы шілде, XXVIII Дүниежүзілік жастар күні);
- Израиль және Иордания (мамыр 2014);
- Оңтүстік Корея (тамыз 2014);
- Албания (қыркүйек 2014 ж.);
- Франция (қараша 2014 ж.);
- Түркия (қараша 2014 ж.);
- Шри-Ланка және Филиппиндер (2015 жылғы қаңтар);
- Босния және Герцеговина (6.06.2015, Сараево);
- Эквадор, Боливия және Парагвай (2015 ж. Шілде);
- Куба, АҚШ (қыркүйек 2015);
- ОАР, Кения және Уганда (қараша 2015);
- Куба, Мексика (2016 ж. Ақпан);
- туралы. Лесвос, Греция (сәуір 2016). Сапар Еуропадағы босқындар мәселесіне арналды;
- Армения (маусым 2016). Ұраны - «Бірінші христиан еліне сапар»;
- Польша (2016 жылғы шілде, Дүниежүзілік жастар күні).
- Грузия мен Әзірбайжан (2016 жылғы 30 қыркүйек - 2 қазан).
- Швеция (31 қазан - 1 қараша 2016). Сапар Реформаның 500 жылдығына орайластырылды.
- Мысыр (2017 ж. 28 - 29 сәуір).
- Португалия, Фатима (2017 ж. 12 - 13 мамыр)
- Колумбия (6 - 11 қыркүйек 2017)
- Мьянма және Бангладеш (2017 жылғы 27 қараша - 2 желтоқсан)
- Чили және Перу (2018 ж. 15 - 21 қаңтар)
- Швейцария (маусым 2018)
- Ирландия (тамыз 2018)
- Литва (22-23 қыркүйек 2018 ж.), Латвия (2018 ж. 24 қыркүйек), Эстония (2018 ж. 25 қыркүйек)
- Панама (2019 жылғы қаңтар, Дүниежүзілік жастар күні)
- БАӘ (ақпан 2019)
- Марокко (наурыз 2019)
- Болгария және Солтүстік Македония (мамыр 2019)
- Румыния (маусым 2019)
- Мозамбик, Мадагаскар және Маврикий (қыркүйек 2019)
- Тайланд және Жапония (20-26 қараша 2019)
2015 жылдың қыркүйегінде Гаванада понтифик Куба революциясының 89 жастағы жетекшісінің резиденциясына барды: өмірінің соңғы жылдарында көпшілік алдына көп шыға бермейтін Фидель Кастро Рим Папасы Фрэнсиспен Либерти аралына сапары аясында сөйлесті. Кубаға сапарынан кейін понтифик АҚШ-қа кетті.
Эндрюс әуе базасында понтификті АҚШ президенті Барак Обама жеке қарсы алды. Кейінірек Ақ үйде понтифик пен оның президентпен әңгімесін ресми түрде қарсы алу рәсімі өтті. Алдымен АҚШ Президенті Барак Обама Ақ үйде сөз сөйледі, ол Рим-католик шіркеуінің басшысымен амандасты және Америка Құрама Штаттары понтификпен бірге «діни бостандықты қорғайтынын» атап өтті. Өз кезегінде Рим Папасы Франциск өз сөзінде климаттың өзгеруі мәселесін шешу қажеттігін атап өтті: «Климаттың өзгеруі - бұл болашақ ұрпаққа қалдыруға болмайтын мәселе»[103].
Марапаттар өңдеу
Форбс журналы жариялаған әлемдегі ең беделді адамдар тізімінде 2018 жылы Рим Папасы Франциск 6-шы орында тұр, дегенмен бұрын, 2014 және 2015 жылдары ол рейтингтің 4-ші сатысында тұрды.[104]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Sancti Roberti Bellarmino ad forum Hungariae (ағыл.)
- ↑ http://www.faz.net/aktuell/politik/die-wahl-des-papstes/der-neue-papst-franziskus-nicht-franziskus-i-12114381.html
- ↑ Rachel Donadio The New Pope: Bergoglio of Argentina (ағыл.). The New York Times (13 марта 2013). — «He is also the first non-European leader of the church in more than 1,200 years.» Басты дереккөзінен мұрағатталған 16 наурыз 2013. Тексерілді, 13 наурыз 2013.
- ↑ Папа Римский: раньше я работал вышибалой в ночном клубе (орыс.). Газета.Ru. Тексерілді, 8 сәуір 2019.
- ↑ Ordinariato para los fieles de ritos orientales desprovistos de Ordinario del propio rito/Agencia Informativa Católica Argentina (AICA) Мұрағатталған 14 маусымның 2015 жылы.
- ↑ [1]Колупаев В. Е. АРГЕНТИНА: Южная Америка // Католические общины византийского обряда и русская диаспора
- ↑ Папа Бергольо, восточные католики и русские в Аргентине. Басты дереккөзінен мұрағатталған 17 мамыр 2013.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 сәуір 2013.
- ↑ Argentine Cardinal Named in Kidnap Lawsuit (ағыл.), Los Angeles Times (17 April 2005). Тексерілді 9 сәуірдің 2019.
- ↑ Ведомости Аргентинский судья заявил о непричастности папы к преступлениям хунты. www.vedomosti.ru (17 наурыз 2013). Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ Аргентинский судья опроверг слухи о причастности Папы к преступлениям хунты (орыс.). Взгляд. Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ Папа непричастен к преступлениям хунты - аргентинский судья. www.aif.ru (16 наурыз 2013). Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ Cardinal breaks conclave vow of secrecy - Sep 23, 2005. Архивная копия. (ағыл.). CNN. Тексерілді, 13 наурыз 2013.
- ↑ One Of These Men Will Be The Next Pope. Business Insider (11 ақпан 2013). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 наурыз 2013. Тексерілді, 15 ақпан 2013.
- ↑ ӘЛЕМ АПТА ІШІНДЕ: 266-шы Рим Папасы ислам мен христиан арасындағы татуластықтың үміті Барлық құқықтар қорғалған. inform.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз 2013 жылғы 16 наурыз 13:03
- ↑ Ничего святого :: Общество: Новости :. Частный Корреспондент. Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ "Кликни и молись". Папа Римский Франциск объявил о запуске сайта и приложений для молитв (орыс.). ТАСС. Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ Папа римский Франциск может отречься от Святого престола (орыс.). Deutsche Welle (19 августа 2014). Тексерілді, 19 тамыз 2014.
- ↑ Pope Francis' Apostolic Exhortation on The Joy of Love (ағыл.). Vatican Radio (8 April 2016). Тексерілді, 17 сәуір 2016.
- ↑ Увещание папы Франциска по проблемам семьи представлено в Ватикане. РИА Новости (8 сәуір 2016). Тексерілді, 17 сәуір 2016.
- ↑ Папа Римский впервые приказал провести внешний аудит ватиканских финансов. NEWSru.com (7 желтоқсан 2015). Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ Пушкарская Е. «Шіркеу тарихтан қорықпайды» // Огонек. — 2020. — № 10 (5602). — С. 22.
- ↑ Пушкарская Е. «Шіркеу тарихтан қорықпайды» // Огонек. — 2020. — № 10 (5602). — С. 22 — 23.
- ↑ Le cardinal Bergoglio invite à défendre la culture de la vie avec ardeur. Басты дереккөзінен мұрағатталған 7 тамыз 2011.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 20 қыркүйек 2011.
- ↑ Catholic cardinal says gay marriage in Argentina is the work of the devil - PinkNews • PinkNews. www.pinknews.co.uk. Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ Что на самом деле Папа Франциск думает о ЛГБТ?. REF News (16 шілде 2015).
- ↑ Кто мы, чтобы судить: Папа Римский призвал просить прощения у геев (орыс.). Московский комсомолец. Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ Папа Франциск призвал просить прощения у геев (орыс.). Взгляд. Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ Католик шіркеуінің катехизмі, п. 2358
- ↑ Папа римский Франциск высказался за легализацию однополых союзов (21 октября 2020). Тексерілді, 21 қазан 2020.
- ↑ Источник: фразу Папы Римского об однополых парах в фильме «Франциск» перевели неверно
- ↑ Italy’s homeless to get showers at the Vatican — The Local
- ↑ The Guardian. Pope Francis on gay marriage, unmarried mothers … and journalists.
- ↑ Fox News. Francis is first pope from the Americas.
- ↑ ABC News. Francis Becomes First Latin American Pope.
- ↑ Rubin, Sergio. Regresó la misa en latín, con mujeres cubiertas por mantillas (17 қыркүйек 2007). Тексерілді 14 наурыздың 2013.
- ↑ Padre Jorge: Advocate for the Poor -- Or the Powerful? - SPIEGEL ONLINE (14 сәуір 2016). Тексерілді, 2 желтоқсан 2018.
- ↑ Nick Miroff. You can’t understand Pope Francis without Juan Perón — and Evita, Washington Post (1 тамыз 2015).
- ↑
ПАПА РИМСКИЙ Франциск – ВРАГ христианства!
- ↑ Il Papa si arrabbia con la fedele che lo strattona, poi chiede scusa: "Anche io perdo la pazienza" (итал.). Repubblica.it (Үлгі:TranslateDate/it). Тексерілді, 1 қаңтар 2020.
- ↑ Папа Римский публично извинился за то, что ударил по руке женщину (орыс.). ТАСС. Тексерілді, 1 қаңтар 2020.
- ↑ Папа Римский высказал свое доверие к России и ее народу (орыс.), Российская газета (12 мая 2017). Тексерілді 24 қазанның 2017.
- ↑ Allen, Jr., John L.. Francis drops first hint that reform may be real (16 March 2013). Тексерілді 17 наурыздың 2013.
- ↑ Stagno-Navarra, Karl. Gozitan Mgr Alfred Xuereb appointed Pope's official secretary, Malta Today (18 March 2013). Тексерілді 21 наурыздың 2013.
- ↑ McElwee, Joshua J.. Pope appoints Franciscan to religious congregation (6 April 2013). Тексерілді 7 сәуірдің 2013.
- ↑ Pope scraps Vatican staff bonuses, directs money to charity (19 April 2013). Тексерілді 21 сәуірдің 2013.
- ↑ Galeazi, Giacomo. Ior: Cuts to the cardinals' "earnings", Las Stampa: Vatican Insider (19 April 2013). Тексерілді 21 сәуірдің 2013.
- ↑ Allen, Jr., John L.. Pope taps eight cardinals to lead reform (13 April 2013). Тексерілді 14 сәуірдің 2013.
- ↑ O'Connell, Gerard. Pope Francis sets up a group of eight cardinals to advise him, La Stampa: Vatican Insider (13 April 2013). Тексерілді 13 сәуірдің 2013.
- ↑ Teahan, Madeleine, "Catholic MPs urge Pope Francis to allow ordination of married men" Мұрағатталған 2 сәуірдің 2013 жылы., The Catholic Herald, 27 March 2013. Retrieved 27 March 2013
- ↑ "Jerusalem prelate urges pope to visit holy city" Мұрағатталған 2 сәуірдің 2016 жылы., GlobalPost (from Agence France-Presse), 31 March 2013. Retrieved 31 March 2013
- ↑ Heller, Jill, "Pope Francis Washes Muslim Woman's Feet On Holy Thursday: Did He Violate Catholic Church Canon Ahead Of Easter?", International Business Times, 29 March 2013. Retrieved 30 March 2013
- ↑ Lymon, Eric J., "Pope Francis makes pleas for peace on Easter Sunday", USA Today, 31 March 2013. Retrieved 31 March 2013
- ↑ "Pope Francis makes an Easter plea for peace", Los Angeles Times (from AP), 31 March 2013. Retrieved 31 March 2013
- ↑ Goodstein, Laurie. Pope Upholds Reprimand of American Nuns' Group (15 April 2013). Тексерілді 27 мамырдың 2015.
- ↑ David Uebbing, "Pope backs reform of US sisters' leadership conference", Catholic News Agency, 15 April 2013. Тексерілді 23 маусымның 2013.
- ↑ Vatican Ends Battle With U.S. Catholic Nuns' Group The New York Times, 16 April 2015. Retrieved 27 May 2015
- ↑ Francis canonises first saints of his papacy. Al Jazeera (12 May 2013).
- ↑ Brockhaus, Hannah. Pope Francis approves new constitution for Synod of Bishops (18 September 2018).
- ↑ Mitchell, Charlotte Pope Francis, everyman pontiff: Profile. Al Jazeera.
- ↑ Boorstein, Michelle. Pope Francis faces church divided over doctrine, global poll of Catholics finds (9 February 2014). Тексерілді 4 қазанның 2014.
- ↑ Frizell, Sam. Poll: Catholic Beliefs at Odds With Vatican Doctrine, Time (9 February 2014). Тексерілді 4 қазанның 2014.
- ↑ Clement, Scott Pope Francis faces church divided over doctrine, global poll of Catholics finds. National News Service (23 February 2014). Басты дереккөзінен мұрағатталған 23 ақпан 2014. Тексерілді, 26 мамыр 2015.
- ↑ New Poll: 'Faithful Catholics' an Endangered Species. University of Southern California (12 December 2013). Тексерілді, 4 қазан 2014.
- ↑ Gibson, David. U.S. Cardinal Raymond Burke: Pope Francis opposes abortion and gay marriage, The Washington Post (21 February 2014). Тексерілді 28 мамырдың 2015.
- ↑ Lombardi: No cardinal believes in changing Church doctrine. Rome Reports. Басты дереккөзінен мұрағатталған 1 наурыз 2014. Тексерілді, 24 мамыр 2014.
- ↑ Lombardi: No cardinal believes in changing Church doctrine. Rome Reports. Басты дереккөзінен мұрағатталған 1 наурыз 2014. Тексерілді, 24 мамыр 2014.
- ↑ Pope Francis condemns global 'cult of money'. Al Jazeera (16 May 2013). Тексерілді, 28 мамыр 2015.
- ↑ Davies, Lizzy. Vatican bank faces review by Pope Francis commission (26 June 2013). Тексерілді 26 мамырдың 2015.
- ↑ Willey, David. BBC News – Monsignor Nunzio Scarano held in Vatican bank inquiry, BBC News (28 June 2013). Тексерілді 18 шілденің 2013.
- ↑ Update on the case of Mons. Nunzio Scarano. Vatican Radio (12 July 2013). Тексерілді, 6 тамыз 2013.
- ↑ Glatz, Carol. Pope replaces cardinals serving on Vatican bank oversight commission (15 January 2014). Тексерілді 18 қаңтардың 2014.
- ↑ Davies, Lizzy 12 months a pope: Francis's report card after a year at the top. The Guardian. Тексерілді, 4 қазан 2014.
- ↑ Vallely, Paul Can Pope Francis clean up God's bank?. The Guardian.
- ↑ Ivereigh, Austen. Is the Pope the Anti-Trump? (4 March 2017). Тексерілді 7 наурыздың 2017.
- ↑ Schmitz, Matthew What Donald Trump and Pope Francis actually have in common. The Washington Post. Washington, DC: Nash Holdings LLC (19 February 2016). Тексерілді, 7 ақпан 2017.
- ↑ Douthat, Ross. The Trump Era's Catholic Mirror (15 February 2017). Тексерілді 16 ақпанның 2017.
- ↑ Trump and Pope Francis clash over immigration, another extraordinary campaign twist, Tronc (18 February 2016). Тексерілді 20 сәуірдің 2018.
- ↑ Vale, Paul Donald Trump Stares Down The Pope As Vatican Back Peddles On 'Not A Christian' Attack. London, England: Huffington Post Media Group (19 February 2016). Тексерілді, 3 қаңтар 2019.
- ↑ Bridge to Cuba Via Vatican, Tronc (19 December 2014). Тексерілді 27 қазанның 2018.
- ↑ Nadeau, Barbie Latza. The Pope's Diplomatic Miracle: Ending the U.S.–Cuba Cold War, New York City: IAC (17 December 2014). Тексерілді 18 желтоқсанның 2014.
- ↑ Wilkinson, Tracy. Pope Francis to stop in Cuba en route to U.S., Vatican announces, Los Angeles, California: Tronc (22 April 2015). Тексерілді 29 шілденің 2015.
- ↑ Yardley, Jim. Praising Pope, Cuban President Says He might return to church (10 May 2015), бет A4. Тексерілді 27 қазанның 2018.
- ↑ Willey, David Pope Francis to tread careful path on Mid-East visit. London, England: BBC (23 May 2014). Тексерілді, 11 ақпан 2017.
- ↑ Fire breaks out at Nativity Church shortly after Francis visits Bethlehem, Novus Ordo Watch.
- ↑ Fire breaks out at Nativity Church shortly after Francis visits Bethlehem, Novus Ordo Watch.
- ↑ Vatican signs treaty recognizing State of Palestine (26 June 2015). Тексерілді 2 тамыздың 2015.
- ↑ Povoledo, Elisabetta. At Vatican, Abbas is Praised as 'Angel of Peace' (17 May 2015).
- ↑ Pope Francis urges peace on visit to Sarajevo, 'Jerusalem of Europe', Atlanta, Georgia: CNN (6 June 2015). Тексерілді 6 маусымның 2015.
- ↑ Pope Francis Addresses the U.N.: Live Updates (25 September 2015). Тексерілді 25 қыркүйектің 2015.
- ↑ Trump: Meeting Pope Francis 'the honor of a lifetime'. New York City: Fox News Channel (24 May 2017). Тексерілді, 26 мамыр 2017.
- ↑ Visit of the Holy Father Francis to the headquarters of the Food and Agriculture Organisation (FAO) in Rome for World Food Day.
- ↑ Ortiz, Erik Pope apologizes for priest sex abuse scandal with 'sorrow and shame'. New York City: NBC News (20 August 2018). Тексерілді, 27 тамыз 2018.
- ↑ Tens of thousands pack stadium for first papal mass on Arabian Peninsula (5 February 2019).
- ↑ Friedman, Uri 'The Globalization of Indifference': How Pope Francis Sees the Refugee Crisis (16 April 2016).
- ↑ Kuruvilla, Carol New Vatican Statue Proclaims Pope Francis' Concern For Refugees (1 October 2019).
- ↑ Philip Pullella. Pope cancels main public appearances to stop crowds gathering amid coronavirus (7 March 2020).
- ↑ Pope tells priests to go out and meet the coronavirus sick (10 March 2020).
- ↑ News, A. F. P. Some Rome Churches Reopen After Angry Pope Steps In (13 March 2020).
- ↑ Pope Francis to give extraordinary benediction urbi et orbi (en-GB).
- ↑ Papa Francesco prega nella piazza San Pietro vuota: "Fitte tenebre si sono addensate, scenda la benedizione di Dio" (итал.) (Үлгі:TranslateDate/it).
- ↑ Папа Франциск совершает пастырский визит в Милан ТАСС, 25.03.2018.
- ↑ Опубликована программа визита Папы Франциска в Палермо vaticannews.va
- ↑ Папа Римский Франциск впервые посетил США. www.aif.ru (23 қыркүйек 2015). Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ Самые влиятельные люди мира 2018 Форбс - Stevsky.ru - обзоры смартфонов, игры на андроид и на ПК. www.stevsky.ru. Тексерілді, 9 сәуір 2019.
- ↑ Presidente Evo Morales distingue con el Cóndor de Los Andes al Papa Francisco. Басты дереккөзінен мұрағатталған 9 шілде 2015.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 10 шілде 2015.
- ↑ Pope Francis receives Order of the Smile Мұрағатталған 10 қыркүйектің 2016 жылы.
