Шағалалытеңіз
Шағалалытеңіз — Солтүстік Қазақстан облысы Аққайың, Тайынша аудандары жеріндегі көл. Қиялы ауылынан 11 км оңтүстік-шығыстағы қазаншұңқырда орналасқан. Теңіз деңгейінен абсолюттік биіктігі 135,6 м.
| Шағалалытеңіз | |
 | |
| Морфометрия | |
|---|---|
| Теңiз деңгейiнен биіктігі | 135,6 м |
| Өлшемі | 42,9 × 12,5 км |
| Ауданы | 267,36 км² |
| Тереңдігі | 3,1 м |
| Орташа тереңдігі | 1,5 м |
| Су алабы | |
| Суды жинау ауданы | 10 900 км² |
| Құятын өзен | Шағалалы |
| Орналасуы | |
| 54°05′49″ с. е. 69°53′03″ ш. б. / 54.09694° с. е. 69.88417° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 54°05′49″ с. е. 69°53′03″ ш. б. / 54.09694° с. е. 69.88417° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Солтүстік Қазақстан облысы |
| Аудандар | Аққайың ауданы, Тайынша ауданы |
| Lua error Module:Wikidata/media ішіндегі 4 жолында: attempt to concatenate local 'value' (a nil value). | |
Гидрографикасы өңдеу
Ауданы 267,36 км2, ұзындығы 42,9 км, ең енді жері 12,5 км, орташа тереңдігі 1,5 м, ең терең жері 3,1 м, су жиналатын алабы 10900 км 2. Түбі лайлы, балшықты — қалыңдығы 1 метрге жетеді. Көлге Шағалалы өзені құяды. Қазіргі кезде негізінен ағынсыз, тек суы мол жылдары Шағалалытеңізден Ақбас көліне қарай ағын байқалады. Суының минералдығы көктемде 0,6 — 0,8 г/л, жазда 0,9 — 1,0 г/л, қыста 2,0 — 2,5 г/л.
Жағалау сипаты өңдеу
Көл айдынының 60-70%-ын қамыс, құрақ, тағы басқа су өсімдіктері жайлаған. Батыс және солтүстік жағалары жарқабақты, биіктігі 4-7 м, шығыс және оңтүстік жағалары жайпақ, айналадағы ортамен тұтасып кеткен. Оңтүстік жағалауы батпақты. Суы шаруашылық мұқтаждықтарға пайдаланылады.[1][2]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том 18 бөлім
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шаруашылығы. – Алматы, «Мектеп» баспасы, 2002 жыл