Шекаралық қабат

Шекаралық қабат

Шекаралық қабат — тұтқыр сұйықтық (газ) ішінде қозғалған қатты дене бетінде немесе температурасы, химиялық құрамы және жылдамдығы әр түрлі екі сұйықтықтың шекарасында пайда болатын өте жұқа сұйықтық (газ). Шекаралық қабат көлденең бағытта жылдамдықтың (динамикалық шекаралық қабат), температураның (жылулық не температуралық шекаралық қабат) немесе жеке химиялық құраушылар концентрациясының (диффузиялық не концентрациялық шекаралық қабат) күрт өзгеруімен сипатталады. Бұл қабаттағы ағыстың пайда болуына негізінен сұйықтықтың (газдың) тұтқырлық, жылу өткізгіштік, диффузия қасиеттері әсер етеді. Динамикалық шекаралық қабат жылдамдығының мәні осы қабаттан тыс жатқан сұйықтық (газ) ағыны жылдамдығының мәнінен біртіндеп кеми отырып қабырға маңында нөлге дейін азаяды. Шекаралық қабаттағы ағыс режимі Рейнольдс санына тәуелді. Осыған байланысты ондағы ағыс турбуленттік ағыс не ламинарлық ағыс болып ажыратылады. Динамикалық шекаралық қабаттың қалыңдығы да () Рейнольдс санымен анықталады. Жылулық шекаралық қабат Рейнольдс санымен бірге Прандтль санына да тәуелді. Бұл сан динамикалық шекаралық қабат пен жылулық шекаралық қабат қалыңдықтары арасындағы қатысты сипаттайды. Ал диффузия шекаралық қабат жоғарыда айтылған сандармен қатар Прандтльдің диффузия санына немесе Шмидт санына да тәуелді болады.

Пайдаланылған әдебиеттер

• Қазақ энциклопедиясы, 9 том