Шекара әскерлері

Шекара әскерлерімемлекеттік шекараны күзету мен қорғауға, елдің егемендігі мен аумақтық тұтастығына қол сұғушылық әрекеттерінің жолын кесуге арналған арнайы әскерлер. Қазақстанның Шекара әскерлері КСРО Қарулы Күштерімен байланыста дамыды. РКФСР шекарасын күзету жөніндегі ХКК-нің 1918 жылғы 28 мамырдағы декретіне сай сол жылы шекара күзетінің Бас басқармасы құрылды. 1920 жылы 14 шілдеде жеке Түркістан шекара дивизиясы жасақталып, Каспий теңізінен Алтай тауларына дейінгі аралықтағы шекараны қорғады. 1924 жылы 25 ақпанда Қазақстан шекара округі құрылды. Ол Қытай мен КСРО арасындағы шекараны қорғады. Ұлы Отан соғысының алғашқы күндерінде Шекара әскерлері ерліктің тамаша үлгісін көрсетті (Брест қорғанысы). 150 жауынгер-шекарашыға Кеңес Одағының Батыры атағы берілді, 13 мың адам орден, медальдармен, 50 шекара бөлімдері Кеңес Одағының ордендерімен марапатталды, 32 бөлімге құрметті атақ берілді. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін 1992 жылы 18 тамызда ҚР Шекара әскерлері Бас басқармасы құрылып, ол тікелей ҚР Ұлттық Қауіпсіздік Комитетіне (ҰҚК) бағындырылды. 1995 жылы ҚР ҰҚК жанынан ҚР Шекара әскерлерінің әскери институты құрылды. ҚР Шекара әскерлері ұйымдық жағынан батыс және шығыс басқармадан тұрады. Оның құрамына жасақтар, заставалар, бақылау-өткізу пункттері, теңіз және авиация бөлімдері, инженерлік, байланыс, т.б. арнаулы бөлімдер мен бөлімшелер кіреді. Олар жетілдірілген атыс құралдарымен, әскери техникамен, кемелермен, ұшақ-тікұшақтармен және арнайы техникалық құралдармен жарақталған.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ, 2001 жыл