Шырғалжың, эстрагон жусаны, тархун (лат. Artemisia dracunculus) – астралылар тұқымдасы, жусан туысына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік. Қазақстанның барлық өңіріндегі шалғынды, далалық өңірлерде өседі. Биіктігі 40 – 150 см, тамыр сабағы сүректенген. Дара немесе бірнеше тік сабақты, аз бұтақтанады, тықыр, оның өзіне тән исі болады. Жапырағы таспа не қандауыр пішінді, жиектері бүтін. Гүлі ақшыл, сарғыш жасыл түсті, гүлшоғыры — себет. Шілде — тамызда гүлдеп, жемістенеді. Жемісі – дәнек. Шырғалжың – дәрілік өсімдік. Жапырағының құрамында 15%-дай каротин болады. Оны көкөніс тұздағанда, консерві жасау үшін, сондай-ақ дәм-татымдық өсімдік ретінде пайдаланады.[1]

Шырғалжың

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Asterids
Сабы: Asterales
Тұқымдасы: Asteraceae
Кіші тұқымдасы: Asteroideae
Тайпасы: Anthemideae
Кіші тайпасы: Artemisiinae
Тегі: Artemisia
Түрі: A. dracunculus
Екі-есімді атауы
Artemisia dracunculus
L.

Дәмдеуіш көкөніс ретінде пайдаланылатын көп жылдық шөптесін өсімдік. Тағамға жапырақтары қолданылады. Моңғолия мен Оңтүстік Сібірден тараған. Қазір Франция мен Жерорта теңізі маңындағы елдерде өсіріледі. Құрамында эфир майлары, С дәрумені, минералдық және тұтқырлы заттардың болуымен ерекшеленеді. Көптеген соустарға қосады.[2]

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: К54 Қоғамдық тамақтандыру.— Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 232 бет.ISBN 9965-36-414-1