Шұбартау ауданы
Шұбартау ауданы — Семей облысының оңтүстік-батысында 1928—1963 және 1964—1997 жылдары болған ауданы. Орталығы — Баршатас ауылы.
| Аудан | |
| Шұбартау ауданы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Кіреді |
Қарқаралы округі, Алматы облысы, Семей облысы, Шығыс Қазақстан облысы |
| Енеді |
10 ауылдық округ |
| Әкімшілік орталығы | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Құрылған уақыты |
1928—1963, 1964—1997 |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
10 909 адам (2009) |
Тарихы өңдеу
Шұбартау ауданы 1928 жылы Қарқаралы округінің құрамында құрылды. 1930 жылы Қазақ АКСР-нің тікелей қарамағына өтті. 1932 жылы аудан Алматы облысының құрамына енді.
1939 жылы 14 қазанда Шұбартау ауданы Семей облысына кірді. 1940 жылдың 15 наурызына қарай оның құрамына Бақанас, Бидайық, Қарабұжыр, Қосағаш, Мәдениет, Малгелді және Ұйымдас ауылдық кеңестері кірді.
1962 жылы Қарабұжыр ауылдық кеңесі жойылды.
1963 жылы 2 қаңтарда Шұбартау ауданы жойылып, оның аумағы Аягөз ауданына берілді.
1964 жылы 31 желтоқсанда Шұбартау ауданы қалпына келтірілді. Оған Аягөз ауданынан Айғыз, Бақанас, Бидайық, Қосағаш, Мәдениет, Малгелді және Ұйымдас ауылдық кеңестері берілді.
1967 жылы Жорға мен Емелтау ауылдық кеңестері, 1975 жылы Өркен ауылдық кеңесі құрылды.
1990 жылы Ұйымдас ауылдық кеңесі Байқошқар болып өзгертілді.
1997 жылы 3 мамырда Семей облысының таратылуына байланысты Шұбартау ауданы Шығыс Қазақстан облысына берілді.
1997 жылы 23 мамырда Шұбартау ауданы жойылып, оның аумағы Аягөз ауданына берілді.
Әкімшілік бөлінісі өңдеу
1986 жылғы мәлімет бойынша аудан құрамында 10 ауылдық кеңес пен 28 елді мекен болған:[1]
| Ауылдық кеңес | Орталығы | Елді мекендері |
|---|---|---|
| Айғыз ауылдық кеңесі | Айғыз ауылы | Айғыз, Борлы, Көксала |
| Бақанас ауылдық кеңесі | Баршатас ауылы | Баршатас |
| Бидайық ауылдық кеңесі | Бидайық ауылы | Ақөзек, Бидайық, Сатай, Шағырай |
| Емелтау ауылдық кеңесі | Емелтау ауылы | Ақшора, Емелтау, Қосабай |
| Жорға ауылдық кеңесі | Жорға ауылы | Жорға, Қарадің |
| Қосағаш ауылдық кеңесі | Қосағаш ауылы | Егіндібұлақ, Қарабұлақ, Қосағаш |
| Малкелді ауылдық кеңесі | Қорық ауылы | Жұрымбай, Қорық, Құр, Социал |
| Мәдениет ауылдық кеңесі | Мәдениет ауылы | Көктал, Қарашеңгел, Қасқабұлақ, Мәдениет |
| Өркен ауылдық кеңесі | Өркен ауылы | Бақанас, Өркен |
| Ұйымдас ауылдық кеңесі | Байқошқар ауылы | Байқошқар, Қарабұжыр |
Өндірісі өңдеу
Жері 30,7 мың км². Халқы 20,1 мың. Ауданда биязы жүнді қой, оған қосымша етті, сүтті мал, жылқы өсіруге, астық өндіруге маманданған 9 совхоз, бір мал бордақылау орталығы бар. Он ауылдық, округтік советке бөлінгенді.
Аудан жері ұсақ шоқылы, төбелі, қырқалы жазық. Жер қойнауынан түсті металлдар, құрылыс материалдары барланған. Климаты тым континеттік, қысы суық, аязды, жазы ыстық, қуаң. Ауаның орташа температурасы қаңтарда 15-16°C, маусымда 21-23°C. Жауын шашынның орташа жылдық мөлшері 200-250 мм. Аудан жерінен Бақанас, Көксала, Айғыз өзендері ағып өтеді. Жері қызыл қоңыр, сор, сортаң топырақты. Боз, бетеге, жусан, сұлыбас, ши, еркекшөп,қияқ, изен, көкпек, тобылғы, қарағай, та, итмұрын, долана бұл аумақта көп кездеседі. Қасқыр, түлкі, қоян, қарсақ, борсық, ақбөкен, елік, арқар, сасық күзен, саршұнақ, аламан бұл аймақта көп кездеседі. Аудан көп ұлттан тұрады. Орташа тығыздығы 1 км².
Ауданда екі құрылыс және автотранспорт мекемелері, баспахана жұмыс істейді. Аудан жерінен Қайнар тас жолы өтеді.[2]
Халқы өңдеу
| 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989[3] |
|---|---|---|---|---|
| 3459 | ▲4991 | ▲14622 | ▲16474 | ▲17478 |
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Қазақ КСР. 1986 жылғы 1 қаңтарға әкімшілік-аумақтық бөлінісі
- ↑ Қазақ ССР қысқаша энциклопедиялық-2 том-Қазақ Совет энциклопедиясының бас редакциясы-Алматы,1987-
- ↑ Ресей империясы, КСРО халық санақтары