Шұбартеңіз шайқасы

Шұбартеңіз шайқасы, Шұбаркөл шайқасы, қазақ жасақтары мен жоңғарлар басқыншылары арасында болған. Шежіре деректері бойынша бұл шайқас шамамен 1728 жылы (кей деректерде 1725 жылы) Орталық Қазақстандағы Ұлытаудың оңтүстік-батыс жағындағы Шұбартеңіздің (Шұбаркөлдің) айналасында өткен. Бұл шайқас “Ақтабан шұбырынды, алқакөл сұлама” оқиғасынан кейінгі қазақтар мен жоңғарлардың арасындағы ірі шайқас болды. Шежіре деректерінде шайқаста қазақтардың біріккен қолын Шақшақ Жәнібек батырдың басқарғаны айтылады. Мұны Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы мен Шәкерім Құдайбердіұлы да растайды. Шайқас қазақ жасақтарының жеңісімен аяқталып, жауға күйрете соққы берілді. Бұған дейін қазақ батырлары әрқайсысы өз жасағымен жеке-жеке жаумен шайқасып, еш нәтиже шығара алмаған еді. Осы жолы олар алғаш рет өз күштерін біріктіріп, тізе қоса іс-қимыл жасады. Шұбартеңіз шайқасы болашақта қазақ батырлары күш біріктірсе ортақ жауды талқандап, туған жерді азат етуге болатынын дәлелдеп берді. "Қалмаққырылған" деген алғашқы жер атауларының бірі Қазақстан картасында осылайша пайда болды.

Пайдаланатын әдебиет

• Қазақтың көне тарихы, Алматы, 1993,
• Қазақстан тарихы, 3-том, Алматы, 2002.

Тағы қараңыз

• Жоңғар шапқыншылығы
• Жоңғар хандығы
• Жоңғар-қазақ соғысы (1723—1730)
• Аңырақай шайқасы
• Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама

Сілтемелер

"Қазақ Энциклопедиясы", 9 том