Қаракөл (қала, Қырғызстан)

 Басқа мағыналар үшін Қаракөл деген бетті қараңыз.

Қаракөл (қыр. Кара-Көл) — Қырғызстанның Жалалабат облысындағы қала.

Қала
Қаракөл
қыр. Кара-Көл
Әкімшілігі
Ел

 Қырғызстан

Облыс

Жалалабат облысы

Тарихы мен географиясы
Координаттары

41°38′ с. е. 72°40′ ш. б. / 41.633° с. е. 72.667° ш. б. / 41.633; 72.667 (G) (O) (Я)Координаттар: 41°38′ с. е. 72°40′ ш. б. / 41.633° с. е. 72.667° ш. б. / 41.633; 72.667 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

1962

Қала статусы

1977

Орталығының биiктігі

933 м

Уақыт белдеуі

UTC+6

Тұрғындары
Тұрғыны

21 300[1] адам

Ұлттық құрамы

қырғыздар — 94,3%
орыстар — 3,4%
өзбектер — 0,7%
татарлар — 0,6%[2]

Сандық идентификаторлары
Телефон коды

+9963746

Пошта индексі

721000

Қаракөл картада
Қаракөл
Қаракөл

Тарих өңдеу

1962 жылы 16 маусымда Орта Азиядағы ең ірі Тоқтоғұл СЭС гидроторабының құрылысшылар кенті ретінде құрылды. 1962 жылы 26 қазанда Қырғыз КСР Жоғарғы Кеңесінің Президиумы оған Қаракөл атауын берді, қала үлгісіндегі кентке жатқызылды. Қырғыз КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1977 жылғы 7 қаңтардағы Жарлығымен кент облыстық бағыныстағы Қаракөл қаласы болып қайта құрылды.

Қала шатқалда, таудың ортасында орналасқан. Қала шегінде 2 жасанды Пионер және Комсомол көлдері бар. Қайыңды өзенінде «Карьер» бөгеті, ал Көкбел асуында — Тоқтоғұл су қоймасы бар.

Халқы өңдеу

2009 жылғы Қырғызстан халқының санағы бойынша қала халқының саны 22 502 адамды құрады, оның ішінде қырғыздар — 21 217 адам немесе 94,3%, орыстар — 771 адам немесе 3,4%, өзбектер — 143 адам немесе 0,7%, татарлар — 141 адам немесе 0,7%[2].

2017 жылдың 1 қаңтарына халық саны 21 300 адамды құрады[1].

География өңдеу

Қарасу өзенінің Нарын өзеніне құятын жақын жерде, Бішкектен 396 км БішкекОш автожолында, Таскөмір темір жол станциясынан 78 км жерде (Үшқорғаннан бастап соңғы пункті) орналасқан. Қала арқылы Қарасу өзенінің Қайыңды және Шоңтас тармақтары ағып өтеді.

Экономика өңдеу

Қаракөлге жақын жерде тау жотасының екінші жағында Тоқтоғұл СЭС бөгеті орналасқан.

Қала аумағында Тоқтоғұл СЭС каскадтары және Қамбарата СЭС сияқты өнеркәсіптік кәсіпорындар орналасқан. Қалада 6 мектеп, 4 балабақша, Қырғыз техникалық университетінің филиалы, кәсіптік лицей және колледж бар.

Одақ ыдырағаннан кейін және ГЭС құрылысы бойынша жұмыстарды толық тоқтатқаннан кейін Қаракөл кәсіпорындарының бір бөлігі жабылды, олардың бір бөлігі қайта бейінделді.

1990 жылдары жұмыс істемегендіктен, тұрғындар Қаракөл қаласынан кетіп қалған. Қазіргі кезде Нарын өзеніндегі су электр станцияларын пайдаланатын Тоқтоғұл СЭС және Қамбарата СЭС компаниялары қаланың ең табысты кәсіпорындары болып қалуда. Бұл ретте, Нарынгидроэнергострой, Достық зауыты, СпецГЭМ, ГСС, ЭСАМ сияқты бұрынғы атақты компаниялар мүшкіл жағдайда.

Дереккөздер өңдеу

  1. a b 2017-жылдагы Кыргыз Республикасынын облустарынын, райондорунун, шаарларынын, шаар тибиндеги кыштактарынын калкынын саны, Численность населения Кыргызской Республики на 1 января 2017 года
  2. a b Перепись населения Киргизии 2009. Джалал-Абадская область Мұрағатталған 10 тамыздың 2011 жылы.