Қылау (сальмонеллез). Бұзау, құлын, торай және балапан денесінің қызуын көтеріп, асқазан мен ішекті қабындыраты0н жұқпалы ауру. Ауру асқынған кезде төлдің өкпесін қабындырады.

Клостридиум перфрингенс

Қозының анаэробтық дизентериясы өңдеу

Қозының анаэробтық дизентериясы немесе қозының қан тышқақ ауруы. Жаңа туған және 10 күннен аспаған қозылар мен лақтарда жедел өтетін жұқпалы ауру. Ауру пайда болған отарда қозының 40 – 50%-ы шығынға ұшырайды.

  • Қоздырғышы – В типті клостридиум перфрингенс, ауасыз жерде тіршілік етеді, спора түзбейді. Екі ұшы жұмырлау келген жуан таяқша пішінді. Сыртқы ортаға өте төзімді. ылғалды топырақта 220 күн, құрғақ топырақта 30 – 40 күн, мал қиында 5 күн бойы тіршілігін жоймайды. Жас қозыға ауру қоздырғышы енесін Оң сүтінен немесе ластанған судан жұғады. Ауруға шалдыққан қозылар сыртқы ортаға құмалағымен, зәрімен микробты көптеп шығарып, қораны және ауаны, төсеніштерді ластайды. Осыдан саулықтардың желіні және үрпісі микробтармен ластанып, қозы емген кезде ауру жұқтырады. Қндеттің жасырын кезеңі бірнеше сағатқа ғана созылады. Ауру қоздырғышы қозының ішегіне түсіп, өсіп-өну барысында у шығарады да, қанға тарап, уландырады. Ауру басталар кезде қозының нәжісі сұйылып, қоңырқай тартады. Ауру қозы енесін ембейді, дене қызуы көтеріліп, қызуы көтеріліп, бір-екі күннен кейін қан аралас іші өтеді, төлдер жаппай өле бастайды. Ауру қозыны сойғанда ішегі түгелдей қабынған, іші қан аралас сұйық нәжіске толы болады, ішектің әр жерінде қызарып түскен жара көрінеді. Шажырқай бездері, бауыры үлкейеді. Жүректі пышақпен тілгенде оның ішкі қабатының әр жерінен ұйыған қан көрінеді. Сонымен бірге жүрек еттерінің жұмсарғаны да жақсы білінеді.
  • Емі: Карантин қойылып, ауру қозылар оқшауландырылады да, гипериммунды қан сарысуы және фармазан-200 егіледі. Ауру қозылар тұрған орын күйдіргіш натрийдің 10%, хлорлы әктің 5%, бір хлорлы йодтың 1% ерітіндісімен күнделікті зарарсыздандырылады. Аурудың алдын алу үшін қой төлдейтін қоралар жаз айларында малдың қиынан тазартылып, екі қайтара зарарсыздандырылады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6