Үздік актрисаға «Оскар» жүлдесі
«Оскар» сыйлығы Үздік актриса үшін (ағылш. Academy Award for Best Actress, ресми. ағылш. Performance by an Actress in a Leading Role[1]) — Америка кино академиясы ұсынатын үздік актриса марапаты. Номинанттар (бестен көп емес)[2] академияның құқығы бар мүшелерінің тізімінен актерлер мен актрисалар жасырын дауыс беру арқылы шарға салып, таңдайды. Жеңімпаз академиясының барлық белсенді өмір мүшелерінің жалпы дауыс беру арқылы анықталады [3].
«Оскар» сыйлығы Үздік актриса үшін 1929 жылдан беріледі. Бірінші статуэтканы Джанет Гейнор, «Жетінші аспан», «Көшенің періштесі» және «Күннің батуы» фильмдеріндегі рөлдері үшін иеленді[4].
2015 жылы «Оскар» сыйлығын, «Әлі де Элис» фильміндегі Элис Хоуланд рөлі үшін, актриса Джулианна Мур жеңіп алды.
Тарихы өңдеу
Жеңімаздар және номинанттар өңдеу
Тізімде Academy Awards Database-не сәйкес номинанттар және жеңімпаздар келтірілген[5], рәсім (жылдар) және онжылдықтар бойынша топтастырылған. Кестеде номинацияланған рөлдерін көрсете отырып, актрисалар тізімі мен фильмдер атаулары келтірілген.
Әр жылдың жеңімпазы тізімде бірінші келтірілген, «★» таңбасымен белгіленген және алтын түстес фонда жартылай жуан қаріппен белгіленген. Номинанттар тізімінен сол жақта лауреаттардың суреттер келтірілген. Басқа номинанттар алфавит ретімен жазылған.
1929—1930 өңдеу
Рәсім | Фото лауреата | Актриса | Фильм(дер)і | Рөлі |
---|---|---|---|---|
• Джанет Гейнор | «Жетінші аспан» | Дайана | ||
«Көшенің періштесі» | Анджела | |||
«Күннің батуы» | жена | |||
• Луиза Дрессер | «Оның елі» | миссис Плезник | ||
• Глория Свенсон | «Сэди Томпсон» | Сэди Томпсон | ||
• Мэри Пикфорд | «Кокетка» | Норма Безант | ||
• Рут Чаттертон | «Мадам Икс» | Жаклин Флорио | ||
• Бетти Компсон | «Зазывала» | Кэрри | ||
• Джинн Иглс (қайтыс болған соң) | «Хат» | Лесли Кросби | ||
• Коринна Гриффит | «Леди» | леди Эмма Гамильтон | ||
• Бесси Лав | «Бродвей мелодиясы» | Хэнк Махони | ||
• Норма Ширер | «Ажырасу» | Джерри Бернард Мартин | ||
• Нэнси Кэрролл | «Сайтанның мерейтойы» | Хэлли Хобарт | ||
• Рут Чаттертон | «Сара және ұлы» | Сара Сторм | ||
• Грета Гарбо | «Анна Кристи» | Анна Кристи | ||
«Роман» | Рита Каваллини | |||
• Норма Ширер | «Өз қалауы» | Люсия «Лалли» Марлетт | ||
• Глория Свенсон | «Заң бұзушы әйел» | Марион Доннелл |
1931—1940 өңдеу
1941—1950 өңдеу
1951—1960 өңдеу
1961—1970 өңдеу
1971—1980 өңдеу
1981—1990 өңдеу
1991—2000 өңдеу
2001—2010 өңдеу
2011—2020 өңдеу
2021—2030 өңдеу
Рекордтар және жетістіктер өңдеу
Бірнеше дүркін лауреаттар өңдеу
Жалғыз төртдүркін жеңімпазы «Оскар» сыйлығы алған Кэтрин Хепбёрн, 1934, 1968, 1969 және 1982 жылдары марапатталған[5].
Екі дүркін «Оскар» сыйлығын актрисалығы үшін алғандар [6]:
- Бетт Дейвис (1936, 1939)
- Луиза Райнер (1937, 1938)
- Вивьен Ли (1940, 1952)
- Ингрид Бергман (1945, 1957)
- Оливия де Хэвилленд (1947, 1950)
- Элизабет Тейлор (1961, 1967)
- Гленда Джексон (1971, 1974)
- Джейн Фонда (1972, 1979)
- Салли Филд (1980, 1985)
- Мерил Стрип (1983, 2012)
- Джоди Фостер (1989, 1992)
- Хилари Суонк (2000, 2005)
Бірнеше дүркін номинанттар өңдеу
Дебора Керрге осы санат бойынша жеңіске жетпеген номинациялар (6) саны бойынша рекорд тиесілі,[6].
Кестеде жартылай жуан алтын түспен жеңімпаздар жылдары белгіленген.
|
|
«Оскар» сыйлығын басты рөлді және көмекші рөлді ойнағаны үшін иеленгендер өңдеу
Алты адам, «Оскар» сыйлығын басты рөлі үшін алғандар, сонымен қатар үздік көмекші актрисаға сыйлығын алған[6]:
- Хелен Хейс (1971)
- Ингрид Бергман (1975)
- Мэгги Смит (1979)
- Мерил Стрип (1980)
- Джессика Лэнг (1983)
- Кейт Бланшетт (2005)
Екі есе номинанттар өңдеу
Сегіз актриса басты рөлі үшін және көмекші рөлі үшін «Оскар» сыйлығының номинанты атанған[6]:
- Фэй Бейнтер (1939)
- Тереза Райт (1943)
- Джессика Лэнг (1983)
- Сигурни Уивер (1989)
- Холли Хантер (1994)
- Эмма Томпсон (1994)
- Джулианна Мур (2003)
- Кейт Бланшетт (2008)
Басқа жетістіктер өңдеу
Бес фильм «Оскар» сыйлығын үздік актрисалығы үшін ең көп номинациялар санын жинаған фильм (жылы көрсетілген, қашан фильм номинацияланған)[6]:
- Барлығы Ева туралы (1951) — 2 номинация
- Кенеттен, өткен жазда (1960) — 2 номинация
- Бұрылу нүктесі (1978) — 2 номинация
- Нәзіктік тілі (1982) — 2 номинация
- Тельма және Луиза (1992) — 2 номинация
Ең егде лауреат[6]:
- Джессика Тэнди (1990) — 80 жаста
Ең егде номинант[6]:
- Эммануэль Рива (2013) — 85 жаста
Ең жас лауреат[6]:
- Марли Мэтлин (1987) — 21 жаста
Ең жас номинант[6]:
- Кувенжаней Уоллис (2013) — 9 жаста
Алғашқы қара нәсілді актриса өкілі ретінде, «Оскар» сыйлығын 2002 жылы үздік актерлігі үшін, Багам аралдарынан Хэлли Берри алған, ол «Монстрлар балы» (2001) фильміндегі басты рөлі үшін алған[7]. Бірінші қаранәсілді актрисаға берілген бірінші «Оскар» номинациясы, Академияның құрметті марапаты, 1955 жылы Дороти Дэндриджке «Кармен Джонс» (1954) фильміндегі басты рөлі үшін берілген[7].
Тағы қараңыз өңдеу
Сілтемелер өңдеу
Үлгі:Үздік актриса үшін «Оскар» жүлдесі
- ↑ Rule One: Awards Definitions. The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Тексерілді, 14 шілде 2013.
- ↑ Rule Five: Balloting and Nominations. The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Тексерілді, 14 шілде 2013.
- ↑ Rule Six: Special Rules for the Acting Awards. The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Тексерілді, 14 шілде 2013.
- ↑ The 1st Academy Awards (1929) Nominees and Winners (ағыл.). The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Тексерілді, 8 наурыз 2012.
- ↑ a b The Official Academy Awards® Database. The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Басты дереккөзінен мұрағатталған 10 наурыз 2013. Тексерілді, 26 ақпан 2013.
- ↑ a b c d e f g h i Academy Awards. Best Actress. Facts & Trivia. FilmSite.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 маусым 2013. Тексерілді, 11 маусым 2013.
- ↑ a b Levy, Emanuel. All About Oscar: The History and Politics of the Academy Awards — 2-е, иллюстрированное. — 2003. — P. 134. — 390 p. — ISBN 0826414524.