Үлкен Суайрық жотасы

Координаттар: 25°00′ о. е. 147°00′ ш. б. / 25.000° о. е. 147.000° ш. б. / -25.000; 147.000 (G) (O) (Я)

Үлгі:Geobox image

Үлкен Суайрық жотасы (Great Dіvіdіng Range), Шығыс Австралия таулары — Австралияның шығыс және оңтүстік-шығыс жағалауымен 4000 км-ге созылып жатқан тау жүйесі.

Great Dividing
Range
Елі Australia
Штаттары New South Wales, Queensland, Victoria (Australia)
Highest point Mount Kosciuszko
 - elevation Үлгі:Unit height
Length Үлгі:Unit length, North-South
Аустралия шығыс жер бедерінде Үлкен Суайрық жотасы басым
Кейбір керемет Аустралия сарқырамалары осында:Дангар сарқырамасы.

Орташа биіктігі 1000 — 1500 м, ең биік жері 2230 м (Косцюшко тауы). Денудацияланған палеозой қатпарлығы орнында неоген-антропогенде пайда болған. Тау негізінен әктас, гранит, гнейс, жанартаулық тау жыныстарынан тұрады. Мұнай, газ, тас көмір, қоңыр көмір, қалайы, полиметалл, алтын, мыс, т.б. кен орындары бар. Шығыс беткейі тік жарлы, күшті тілімденген, батыс беткейі жатық, ылдилап төбелі тау алдына ұласады. Солт. бөлігі салыстырмалы түрде биік емес, ені 650 км-ге барады. Жағалық жоталар (биікт. 1000 м) мен жанартаулық үстірттер батысынан кең, ұзынша келген қазаншұңқырлармен бөлінген; оңтүстік бөлігі биік таулы. Нью-Ингленд, Хейстингс, Ливерпуль, Көгілдір таулар және Австралиялық Альпі жоталарына бөлінген. Беткейлерінен көптеген өзендер (ірілері — Муррей және Дарлинг) бастау алады. Ылғалды шығыс беткейін күзде жапырағын түсіретін, мәңгі жасыл және эвкалипті тропиктік ормандар жапқан. Құрғақ батыс беткейінде сирек орман, саванна және ксерофитті бұталар дамыған. [1]

Дереккөздер өңдеу

  1. "Қазақ Энциклопедиясы", 9 том