Үшарал (қала)
Үшарал — Қазақстандағы қала (1984 жылдан), Жетісу облысы Алакөл ауданының орталығы (1928). Іргесі 1871 жылы қаланған.
| Қала | |
| Үшарал | |
 | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
аудан орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Ауылдық округі | |
| Әкімі |
Бағдат Әбілмәжинұлы Қарасаев |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
46°10′11″ с. е. 80°56′22″ ш. б. / 46.16972° с. е. 80.93944° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°10′11″ с. е. 80°56′22″ ш. б. / 46.16972° с. е. 80.93944° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1871 |
| Бұрынғы атаулары |
Стефанов |
| Қала статусы |
1984 |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
21 198[1] адам (2023) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
+7 72833 |
| Пошта индексі |
040200 |
| Автомобиль коды |
19 |
|
alakol-akimat.kz | |
Үшарал шекарасы
| |
Басқа мағыналар үшін Үшарал деген бетті қараңыз.Географиялық орны өңдеу
Облыс орталығы – Талдықорған қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 281 км-дей жерде, Тентек өзенінің жағалауында орналасқан.
Халқы өңдеу
Тұрғыны:
| 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 17157 | ▲21122 | 123,1 | 8475 | ▲10601 | 125,1 | 8682 | ▲10521 | 121,2 |
Атауы өңдеу
Қаланың батыс жақ тұсынан Тентек өзені үш тарамға бөлініп ағатын болғандықтан «Үшарал» атанған.
Кәсіпорындары өңдеу
20 ғасырдың 90-жылдарының ортасына дейін қалада қызмет атқарған ауыл шаруашылығы техника бірлестігі, баспахана, нан, тұрмыс қажетін өтеу комбинаттары, орман шаруашылығы, көлік, құрылыс кәсіпорындары, мал дәрігерлік стансасы, т.б. мекемелер мен кәсіпорындар нарықтық экономикаға өтуге байланысты жекешелендірілді. Олардың негізінде АҚ, ЖШС мен шаруа қожалықтары құрылды.
Географиясы өңдеу
Климаты өңдеу
| Үшарал ауа райы | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Көрсеткіш | Қаң | Ақп | Нау | Сәу | Мам | Мау | Шіл | Там | Қыр | Қаз | Қар | Жел | |
| Абсолюттық максимум, °C | 6,6 | 13,5 | 26,2 | 33,5 | 38,2 | 39,5 | 42,3 | 41,0 | 40,2 | 31,2 | 22,5 | 14,4 | |
| Орташа максимум, °C | −6,4 | −3,8 | 4,3 | 17,7 | 24,3 | 29,6 | 31,8 | 30,8 | 24,9 | 16,0 | 5,8 | −2,4 | |
| Орташа температура, °C | −12 | −9,5 | −1 | 10,4 | 16,8 | 21,8 | 24,2 | 22,7 | 16,6 | 8,8 | 0,5 | −7,1 | |
| Орташа минимум, °C | −17,5 | −15,2 | −6,4 | 3,0 | 9,3 | 14,1 | 16,6 | 14,5 | 8,2 | 1,6 | −4,8 | −11,9 | |
| Абсолюттық минимум, °C | −37,8 | −36,1 | −30,8 | −9,2 | −3,7 | 3,4 | 8,8 | 3,9 | −5,5 | −16,5 | −30,1 | −35,5 | |
| Жауын-шашын нормасы, мм | 26,3 | 19,5 | 21,5 | 31,9 | 26,5 | 27,7 | 28,2 | 11,8 | 10,7 | 22,8 | 37,5 | 36,1 | |
| Дерекнама: Үшарал ауа райы мен климаты | |||||||||||||
Инфрақұрылымы өңдеу
Аудандық аурухана, емхана, тубдиспансер, санэпидстанса, дәріханалар, 5 орта мектеп, гимназия, музыка, спорт мектептері, ауыл шаруашылық лицейі, 2 балабақша, мәдениет сарайы, халық театры, мешіт, т.б. мекемелер бар.
Қала арқылы республикалық маңызы бар Алматы — Талдықорған — Семей автомобиль жолы өтеді.[4]