Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы

халықаралық ұйым
(Ұжымдық қауіпсіздік келісімі бетінен бағытталды)

Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы, ҰҚШҰ (орыс. Организация Договора о коллективной безопасности, ОДКБ) — Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының әскери-саяси ұйымы. 1992 жылы 15 мамырда Ташкент қаласында Армения, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей, Тәжікстан және Өзбекстанмен құрылды.

Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы
ҰҚШҰ

ҰҚШҰ мүше-мемлекеттері

Мүшелік:

 Армения
 Беларусь
 Қазақстан
 Қырғызстан
 Ресей
 Тәжікстан

Бірлескен штаб-пәтері:

Ресей Мәскеу

Ұйым түрі:

аймақтық халықаралық ұйым

Ресми тілі:

орыс тілі

Басшылары
Бас хатшысы

Қазақстан Иманғали Тасмағамбетов

Бірлескен штабтың бастығы

Ресей Анатолий Сидоров

Кеңес төрағасы

Қазақстан Қасым-Жомарт Тоқаев

Құрылуы
Ұжымдық қауіпсіздік туралы шартқа қол қою

15 мамыр 1992

Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарттың күшіне енуі

20 сәуір 1994

ҰҚШҰ құру туралы шартқа қол қою

7 қазан 2002

ҰҚШҰ құру туралы шарттың күшіне енуі

18 қыркүйек 2003

odkb-csto.org
Ортаққор логотипі Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы Ортаққорда

Кейіннен ҰҚК ұйымына Әзірбайжан, Беларусь және Грузия қосылды. Келісім 1994 жылы 20 сәуірде ратификация процесі аяқталғаннан кейін, 5 жыл мерзімге күшіне енді. Келісімді тағы 5 жылға ұзарту жөніндегі Хаттамаға Армения, Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей Федерациясы және Тәжікстан президенттері 1999 жылы 2 сәуірде қол қойды.

Бұл Хаттамамен Келісімнің мерзімін өздігінен 5 жыл өткен сайын ұзартып отыру қарастырылған. Әзірбайжан, Грузия және Өзбекстан Келісімнің мерзімін ұзартпады.

Мүше-мемлекеттердің қызметіндегі басым бағыттар: жаңа трансұлттық айбаттар мен қауіптерге қарсы тұру; орын алып отырған немесе ықтимал аймақтық немесе шағын қақтығыстардың алдын алу, шешімін табу; халықаралық лаңкестікпен, агрессивті экстремизммен, қару мен есірткінің заңсыз айналымымен, ұйымдасқан қылмыспен, жаппай қырып-жою қаруын таратумен күрес.

2002 жылы ҰҚК Ұжымдық қауіпсіздік келісімі Ұйымына өзгерді.[1]

Самиттер тізімі өңдеу

Күні Өткізу жері
1 15 мамыр 1992   Өзбекстан,Ташкент
2 6 маусым 1992   Ресей, Мәскеу
3 24 желтоқсан 1993   Түрікменстан, Ашхабад
4 10 ақпан 1994   Қазақстан, Алматы
5 25 мамыр 1995   Беларусь, Минск
6 3 қараша 1995   Ресей, Мәскеу
7 17 мамыр 1996   Ресей, Мәскеу
8 28 наурыз 1997   Ресей, Мәскеу
9 5 наурыз 1998   Ресей, Мәскеу
10 2 сәуір 1999   Ресей, Мәскеу
11 29 маусым 2000   Ресей, Мәскеу
12 25 мамыр 2001   Армения, Ереван
13 12 мамыр 2002   Ресей, Мәскеу
14 28 сәуір 2003   Тәжікстан, Душанбе
15 18 маусым 2004   Қазақстан, Астана
16 23 маусым 2005   Ресей, Мәскеу
17 23 маусым 2006   Беларусь, Минск
18 6 қазан 2007   Тәжікстан, Душанбе
19 5 қыркүйек 2008   Ресей, Мәскеу
20 4 ақпан 2009   Ресей, Мәскеу (Кезектен тыс саммит)
21 15 маусым 2009   Ресей, Мәскеу
22 10 желтоқсан 2010   Ресей, Мәскеу
23 12 тамыз 2011   Қазақстан, Астана
24 15 мамыр 2012   Ресей, Мәскеу
25 23 қыркүйек 2013   Ресей, Сочи
26 8 мамыр 2014   Ресей, Мәскеу
27 23 желтоқсан 2014   Ресей, Мәскеу
28 15 қыркүйек 2015   Тәжікстан, Душанбе
29 14 қазан 2016   Армения, Ереван
30 30 қараша 2017   Беларусь, Минск
31 23 мамыр 2018   Қазақстан, Астана
32 28 қараша 2019   Қырғызстан, Бішкек
33 2 желтоқсан 2020[2] Видеоконференция ретінде жүргізілді
34 16 қыркүйек 2021 Видеоконференция ретінде жүргізілді
35 10 қаңтар 2022[3] Видеоконференция ретінде жүргізілді
36 16 мамыр 2022   Ресей, Мәскеу
37 23 қараша 2022   Армения, Ереван
38 15 желтоқсан 2022   Ресей, Санкт-Петербург

Мүшелері өңдеу

 
ҰҚШҰ мемлекеттерінің басшылары, сол жақтан оңға: Армения премьер-министрі Никол Пашинян, Беларусь президенті Александр Лукашенко, Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев, Қырғызстан президенті Садыр Жапаров, Ресей президенті Владимир Путин және Тәжікстан президенті Эмомали Рахмон

ҰҚШҰ қазіргі мүше-мемлекеттері:

Мемлекет Ену күні
  Армения 15 мамыр 1992
  Беларусь 31 желтоқсан 1993
  Қазақстан 15 мамыр 1992
  Қырғызстан 15 мамыр 1992
  Ресей 15 мамыр 1992
  Тәжікстан 15 мамыр 1992
 

Парламенттік Ассамблеясының жанындағы бақылаушы мемлекеттер:

Бұрынғы мүше елдер:

Бас хатшылар өңдеу

  1. Николай Николаевич Бордюжа (28 сәуір 2003 — 31 желтоқсан 2016), генерал-полковник;
  2. Валерий Анатольевич Семериков (м.а. 1 қаңтар 2017 — 13 сәуір 2017), генерал-полковник;
  3. Юрий Григорьевич Хачатуров (14 сәуір 2017 — 2 қараша 2018), генерал-полковник;
  4. Валерий Анатольевич Семериков (м.а. 1 қараша 2018 — 31 желтоқсан 2019), генерал-полковник;
  5. Станислав Васильевич Зась (1 қаңтар 2020 жыл — 23 қараша 2022), генерал-лейтенант.
  6. Иманғали Нұрғалиұлы Тасмағамбетов (23 қараша 2022 бастап)

Дереккөздер өңдеу