Ащылау - тіл-көз тиген баланы емдеу тәсілінің бірі. Магиялық наным-сенімдерге байланысты туындаған бұл шараны күл, тұз, жұмыртқа, кебек немесе нан сияқты заттар арқылы атқарылады. Көз тиген жағдайда бала құсады, көзі кіртиеді, іші өтеді, денесі қызады. Кесеге толтыра жылылау күл салып, оның үстіне кішкене нан және бір шымшым тұз қосып, бетін орамалмен жауып, түбін бунай төңкеріп ұстап, баланың басынан аяғына дейін аударып-төңкеріп «аш-аш!» деп денесінің әр жеріне тигізеді. Әбден болғаннан кейін аштаушы әйел балаға қарап «тфу-тфу, жаман!» деп түкіру ишарасын жасайды. Сонан соң кесе бетін ашып ішіндегі күлді көреді. Егер балаға аш тиген болса, күл шеті әжептәуір «ойсырап» төмен түсіп ойылып қалады. Емшілер кебекті бір кесеге салып, үстіне үш шымшым тұз қосады. Оның бәрін орамалмен орап:

Баламды бер, ақыңды ал.
Ақың асқар-асқар таумен кетсін,
Үшқан желмен кетсін,
Аққан сумен кетсін,

- деп үш рет денесін қалдырмаіі «ақтау», яғни баланың басынан бақайына дейін денесіне тигізіп шығады, тіпті табанына, алақанына, басы-көзі, мұрнына дейін қалдырмай ащылайды. Содан соң баланың басынан айналдырып «Алас, алас, пәлекеттен қалас, тілдегеннің көзіне!» және «бисмилла» деп оны не итке, не құсқа, не малға береді болмаса адам аяғы баспайтын жерге апарып төгеді.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2