Бердібек Сарайы

Бердібек сарайы - ортағасырлық салтанат сарайы. 1405 жылы 14 қаңтарда Қытайды жаулап алуға аттанған Әмір Темір балашағасымен (олардың ішінде Ұлықбекте бар), әскербасыларымен Бердібек сарайына келіп тоқтайды. Белгілі тарихшы Шараф әд-Дин Иездидің "Зафарнаме" шығармасында аталады. Оның жазуынша сарайда құрметті кісілерді қабылдайтын салтанатты зал — "көрінісхана" болған. Әмір Темір кезінде осы залда өз қолбасшыларымен бірге Тоқтамыстан келген елші Қарақожаны қабылдаған. Отырар қаласының орнында жүргізілген археол. қазба жұмыстары кезінде (1988- 98) Бердібек сарайының бір бөлігі ашылды. Сарай Отырардың оңтүстік-шығыс бөлігінде, биік қамал ішінде орналасқан. Оның жалпы көлемі 100x100 м² шамасында. Күйдірілген кірпіштерден тұрғызылған қабырғаларының қалындығы 1,3метр. Сарайдың бір бөлігін мешіт (ауданы 22x60 м) алып жатыр.

Тарихы

Отырардың жалпықалалық құрылысында жетекші рөл атқарған 14-15 ғасырлардағы орталық қамалының құрамдас бөлiгi. Бұл жерде қамал 14 ғасырда пайда болды. Солтүстiк бұрышта орналасқан қамал 13 ғасырдың басында моңғолдар қираткан едi. Қала қамалдарынын iшiнде кешендi түрде археологиялық қазба жұмысы жүргiзiлiп, толымды сипаттама жасалған осы Бердібек сарайы. Шараф ад - Дин әл - Иаздиден жеткен деректен Отырардың сол кездегі билеушісі Бердібектін көп бөлмеден тұратын, ресми қабылдауларға арналған көрiнiсханасы бар сарайы болғанын және осы сарайда Әмір Темірдің өз оғландары мен уәзірлерімен тұрақтаған. ХV ғ. басында Отырарда орын алған маңызды оқиға, Әмір Темiрдiң осында Тоқтамыстың елшiлерiн қабылдауы және дүние салуы болды. Әмір Темірдің өмірінің соңғы кезiн Отырарда өткiзуi және де Отырар туралы деректердiн әртүрлi кездерден, жазбаша әрі ауызша түрде, бiзге жетуiне септiгiн тигiздi. Әмір Темір қайтыс болғаннан кейiн орын алған темiрлiктердiң өзара соғыстарынын нәтижесінде, ХV ғасырдың бiрiншi жартысында қирап, өмір сүруiн тоқтатты.