Бұрғы - металл, ағаш т.б. материалдарды тесуге және дайын тесіктерді кеңейтіп өңдеуге арналған кескіш аспап; жұмысшы белігінде кесуші элементтері бар, ал құйрықшасы станоктың шпинделіне бектіліп, жұмыс атқару үшін одан қозғалыс алатын тесіктерді тесу және кеңейту үшін арналған шыбық түрінде болып келген кесуші құрал.[1]

Бұрғы
Центрлегіш бұрғы

Бұрғы білік тәріздес болып келеді, оның жұмыстық бөлігінің ұшында кескіш не калибрлеуіш тетігі болады, ал сабы бұрғылау станогының шпинделіне немесе патронына, қол аспапқа (электр бұрғы, бәрбі, қол бұрғы, т.б.) бекітіледі. Бұрғының негізгі қозғалысы — айналыс және осьтік беріліс. Бұрғы құралымына байланысты винттік (бұрамалы) немесе спиральді бұрғы, түзу жырашықты бұрғы, центрлік бұрғы, т.б. болып ажыратылады. Бұрғы көміртекті, легирленген, жылдам кесетін болаттан жасалады, беті қатты қорытпалардан не композициялы материалдардан жасалған қабаттармен жабылады.

Классификациясы өңдеу

  • Бұрамалы бұрғы (Винтовое сверло) — қ. Спираль бұрғы.
  • Бір жақты бұрғы (Сверло одностороннего резания) — бір негізгі кесу жиегі бар бұрғы.
  • Көп сатылы бұрғы (Комбинированное ступенчатое сверло) — екі және одан да көп тесіктерді бір уақытта бұрғылауға арналған бұрғы.
  • Зеңбіректі бұрғы (Пушечное сверло) — осьпен бірге тікбұрыш құрайтын бір негізгі кесу жиегі бар жартылай цилиндр түріндегі бұрғы.
  • Қауырсынды бұрғы (Перовое сверло) — екі кескіш жиегі бар тілімшемен аяқталатын өзек түріндегі бұрғы.
  • Айнамалы бұрғы (Вращающееся сверло) — айналмайтын тетікті айналу қозғалысымен өңдейтін бұрғы.
  • Айналмайтын бұрғы (Невращающееся сверло) — айналмалы тетікті тек осьтік орын ауыстыру арқылы өндейтін бұрғы.
  • Балдақты бұрғы (Кольцевое сверло) — өнделетін материалдың орталық бөлігін өзек түрінде қалдыра отырып, балдақты беттері бойынша жоңқа алатын бұрғы.
  • Құрама бұрғы (Сборное сверло) — жекелей жасалған жұмыс бөлігі мен сағадан біріктірілген бүрғы.
  • Мылтық бұрғысы (Ружейное сверло) — терең бұрғылауға арналған ұзындығы әр түрлі екі негізгі кесу жиегі, жақсартылған бағыты мен АСС (арнайы салқындату сүйығы) жеткізу тесігі бар бұрғы.
  • Спираль бұрғысы (Спиральное сверло) — екі кесу жиегі мен жоңқа шығаруға арналған бұрама бунақтары бар бұрғы.
  • Монолит бұрғысы (Монолитное сверло) — тезкескіш болаттан (0,1 — 1,0 мм диаметрлі) немесе қатты қорытпадан (0,6—1,0 мм) тұтас жасалған кіші диаметрлі бұрғы.
  • Центрлегіш бұрғы (Центровочное сверло) — стандарт центрлітесіктер оюға арналған жұмыс бөлігі бұрғылағыш жөне үңгігіш бөліктерден тұратын бұрғы.[2][3]
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Drill bit

Дереккөздер өңдеу

  1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007 жыл.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0
  2. Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2
  3. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Машинажасау. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-417-6