Голландия мен Фландрия өнері

XVII ғасырда Голландия өнері өзінің гүлдену кезеңін басынан өткізді. Мұнда көптеген кескіндеме шеберлері өсіп, жетілді. Олар белгілі бір бағытта жұмыс істеді. Голландия кескіндемесінің ерекшелігі — тапсырыскерлердің көпшілік бөлігі ірі буржуазия иелері, шенеуніктер болғандықтан, олар тек өздерін дәріптеуді талап етті. Сонымен қатар суретші туындылары, көбінесе бөлмелерге ілуге ыңғайланып жасалды. Голландия кескіндемесінде жанрлық және күнделікті тұрмыс тіршілікті бейнелеу басшылыққа алынды. Осындай тақырыпта жұмыс істеген шеберлердің бірі Питер де Хох (1629—1684) болды. Оның жұмысының бірі — "Кіре беріс" ("Чулан") шығармасы. Мұнда қарапайым шаруа өмірі нақты, жеріне жеткізе суреттеледі.

Екінші шебер суретші — Ян Вермер Дельфтский (1632—1675). Суретшінің шығармашылығындағы оқиғалар, көбінесе бөлмеде өтеді. Яғни, бөлме көрінісін керемет шеберлікпен бейнелей білді.

Бақылаушылық қасиеті басым, атлас мата мен неше түрлі киімнің өңін өмір дегідей бере білетін шебер суретші Герард Терборх (1617— 1681) болды. Суретші, көбінесе ауқатты отбасының кайғы-мұңсыз өмірін дәріптеді.

Сонымен қатар Голландия кескіндемесінде натюрморт жанры да жеткілікті дәрежеде дамыды. Оған тән нәрселер — аса қымбат, асыл, күміс, алтын, хрусталь ыдыстар мен бокалдар және жеміс-жидекке толы көзелер болды. Теңізшіліктің жақсы дамуына байланысты өнер жолында, кескіндемеде жаңа бағыт - "марина" өмірге келді. Бұл теңіз көрінісін дәріптеп көрсету еді. Ал малшылар туралы жазылған шығармалардың дамуында жануарлар дүниесін бейнелейтін — анималистика жанры пайда болды.

Голландияда осылармен қоса портреттік кескіндеме жоғары деңгейде дамыды. Атақты портрет жазудың шебері Франс Халс (1581—1666) болды. Суретші көбінесе көңілді, күліп тұрған адамдарды бейнелеуді ұнатты және олар өте сәтті шығып отырды. Сондай суреттерінің бірі"Цыган бейнесі" еді.

XVII ғасырда өмір сүрген ұлы суретшінің бірі Рембрандт Харменс ван Рейн (1606—1669) болды. Оның туындыларына қарап отырып, оның жұмыстары кезеңдерге бөлінген деуге болады. Ол жас кезінде көңілді, ашық-жарқын өмірді көп бейнеледі. Ал суретшінің кейіннен салған суреттерінде тұйықтық, салмақтылық айқын сезіледі, сонымен қатар адамның қайғы-қасіретін әсерлі бейнелеу басым. Мұндай түрлі бетбұрысты Рембрандттың өміріндегі өзгерістерден деп білуге болады. Бұл суретші график бола алды. Көптеген топтамалар жазды. Суретшінің атақты шығармалары — әйелінің портреттері мен автопортреттері болды.

Фландрия өнерін көрнекті суретші Рубенспен байланыстырды. Ал қалған суретшілер Рубенс мектебінің түлектері деп аталған.

Фландрия

ФландрияНидерландияның оңтүстік бөлігі, қазіргі Бельгия. Мұнда XVI ғасырдан бастап католиктердің үкімі жүрді. Питер Пауль Рубенс (1577—1640) немістің шағын көлемді қалашығы Зигенде дүниеге келді. Кейіннен Фландрияға 1587 жылы көшіп келеді. Рубенс жасынан кескіндемеге ден қояды. Ол барлық құштарлығымен оқу арқылы кескіндеме өнерін жетік меңгерген шебер бола алды. Бұл суретші фламандық барокко мектебін Италиямен қатар ұстанады. Оның белгілі шығармаларының негізгі тақырыптары көбіне мифологиялық немесе діни көріністе болды. Алғашқы шығармаларының бірі — "Изaбеллa " портреті (қосымшадағы 8-сурет).

Рубенстің белгілі шығармалары:

  1. "Брандтпен бірге бейнеленген автопортрет" ("Автопортрет с Изабеллой Брандт");
  2. "Диананың аңшылықтан қайта оралуы ("Возвращение Дианы с охоты");
  3. "Амазонкалармен согьіс" ("Битва с Амазонками");
  4. "Персей мен Андромеда";
  5. "Левкипптің қыздарын ұрлау";
  6. "Жер мен су одағы.

Рубенстің 3000-ға жуық туындылары сақтаулы. Соңғы жылдары жазған шығармаларының бірі — "Мария Медичи өмірі" ("Жизнь Марии Медичи").[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Өнер: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулык/Қ.Болатбаев, Е.Қосбармақов, А.Еркебай. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-33-998-8