Егістік қатпаргүл

Егістік қатпаргүл (лат. Knautia arvensis) – ұшқаттар тұқымдасы, қатпаргүл туысына жататын бір, екі және көп жылдық өсімдік.

Егістік қатпаргүл
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Dipsacales Тұқымдасы: Caprifoliaceae Кіші тұқымдасы: Dipsacoideae Тегі: Knautia Түрі: K. arvensis
Екі-есімді атауы
Knautia arvensis (L.) Coult.

Ботаникалық сипаты

Гүлі

• Биіктігі 30-80 см, сыртын түк жапқан.
• Тамыр сабағы көп тармақты, күзге қарай қыстайтын тармақтары жетіледі.
• Сабағы тік, қарапайым немесе бұтақталған, төменгі жағында түгі бар, кейде сыртын без жапқан бұтақтары болады.
• 5 (7) жұп қандауыр тәрізді жапырақтары сабаққа сағақсыз орналасқан, ұзындығы 7-15 (20) см, ені 2-5 (10) см, жиегі тегіс. Төменгі тамыр жапырақтары кішірек, қысқалау сағақты. Сыртқы орама жапырақтары ұзынша жұмыртқа тәрізді, ұзындығы 8-10 мм, үшкір, жиегі кірпікшелі.
• Тостағаншасы табақша тәрізді, ұзындыы 1 мм, сыртын түк басқан, ұзын әрі тік 8 тікенегі бар. Ұзынша жұмыртқа тәрізді күлтесінің ұзындығы 9-11 мм, көкшіл, сирек қызғылт және сарғыш түсті, сыртын аздап түк басқан. Ішкі гүлдеріне қарағанда сыртқы гүлдерінің күлтесі үлкенірек.
• Тұқымы сопақша жұмыртқа тәрізді, ұзындығы 5-6 мм, ені 2 мм, түгі қатты, бас жағында кішірек тісшелері болады. Маусым-шілде айларында гүлдеп, тамызда жемістенеді.

Өсетін жері мен таралуы

Еуропада, Азияның батысында, Африканың солтүстігінде кездеседі. Қазақстанда Жалпы Сырттың сілемдерінде, Тобыл-Есіл жазығында, Ертіс өзені маңында, Ақтөбе, Торғай, Көкшетау аймақтарында шалғында, қайың, терек ормандарының шетінде, үй маңында және арамшөп ретінде егістікте, тыңайған жерлерде, жол бойында өседі.