Ерейментау
Ерейментау — Ақмола облысындағы қала, Ерейментау ауданының орталығы (1954 жылдан), темір жол стансасы.
| Қала | |
| Ерейментау | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
Аудан орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
51°37′33″ с. е. 73°07′15″ ш. б. / 51.62583° с. е. 73.12083° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°37′33″ с. е. 73°07′15″ ш. б. / 51.62583° с. е. 73.12083° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1948 |
| Қала статусы |
1965 |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
12 355[1] адам (2023) |
| Этнохороним |
ерейментаулық, ерейментаулықтар |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
+7 71633 |
| Пошта индексі |
020800 |
| Автомобиль коды |
03 |
Ерейментау шекарасы
| |
Географиялық орны
өңдеуОблыс орталығы - Көкшетау қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 440 км, Ерейментау тауларының солтүстік-батыс баурайындағы бетеге, боз, сұлыбас, көде, айрауық өскен қызыл қоңыр және қара топырақты дала белдемінде орналасқан. Ерейментау арқылы республикалық маңызы бар Астана-Павлодар автомобиль жолы өтеді.
Тарихы
өңдеуІргесі 1948 жылы Ақмола-Павлодар (1953 жыл) және Ерейментау-Айсары (1965 жыл) темір жолдарын салуға байланысты қаланған. 1951 жылы кентке, ал 1965 жылы қалаға айналып, тез дами бастады.
Кәсіпорындары
өңдеуҚалада темірбетон бұйымдары, қиыршықтас, әктас заттары, темір жол және автокөлік мекемелері, баспахана жұмыс істейді.
Инфрақұрылымы
өңдеу4 орта және 2 орталау мектеп, музыка және спорт мектептері, теміржолшылардың мәдениет сарайы, балалар мәдениет үйі, мәдениет-спорт кешені, кинотеатр, ауданы байланыс торабы, емхана, 2 аурухана, дәріхана, санитарлы-эпидемиалогиялық стансасы бар.
Тұрғындар саны
өңдеу- 10 999 адам (1959);
- 15 276 адам (1970);
- 15 134 адам (1979);
- 15 973 адам (1989);
- 16 100 адам (1991);
- 15 087 адам (1999);
- 11 452 адам (2004);
- 12 250 адам (2005);
- 11 996 адам (2006);
- 11 897 адам (2007);
- 11 577 адам (2008);
- 12 518 адам (2009);
- 11 616 адам (2011);
- 11 287 адам (2012);
- 10 835 адам (2013);
- 10 451 адам (2014);
- 10 086 адам (2015);
- 9774 адам (2016).
| 1999 | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 15087 | ▼12518 | ▲12652 | 101,1 | 6054 | ▲6136 | 101,4 | 6464 | ▲6516 | 100,8 |
Таулы-орманды алқап
өңдеуЕрейментау – Сарыарқаның солтүстігіндегі таулы-орманды алқап. Ақмола және Қарағанды облыстарының жерінде орналасқан. Абсолют биіктігі 901 м (Ақдің тауы). Таулы алқап оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа қарай 100 км-ге созылып жатыр. Енді жері 30 км-ге дейін жетеді. Тау Өлеңті және Шідерті өзендерінің суайрығы болып табылады. Жарық, Қарасу, Олжабай, Тұрғынбай өзендерінің салалары тау беткейлерінен басталады. Тауаралық аңғарларында шипалық ем болатын тұзды және тұщы (Тайбай) көлдер мен бұлақтар көп кездеседі. Жер қыртысы континенттік шөгінділер мен көмкерілген кембрийге дейінгі кварцит және метаморфтық эффузивті жыныстардан түзілген. Олар Ерейментау антиклинорийін құрайды. Шығыс беткейлері тіктеу жартасты келген, аз тілімденген, кейбір жерлерінде қорымтастар кездеседі.
Климаты
өңдеуКлиматы қатаң континенттік. Қысы суық, қары аз (20 см). Қаңтар айының орташа температурасы – 17°С, шілдеде 20°С. Жылдық орташа жауын-шашын мөлшері 280 – 330 мм. Жер бетінде негізінен қызыл қоңыр, сортаңды күңгірт қызыл қоңыр топырақ қалыптасқан. Онда бетеге, сұлыбас, селеу, жусан, өзен-көл бойында қамыс, құрақ өскен. Тауаралық аңғарларында көктерек, қайың, үйеңкіден тұратын ормандар кездеседі. Орман ішінде және тау шатқалдарында қарағаш, тобылғы және жеміс-жидекті тоғай өскен. Өңірде орманды-дала белдемінің жануарлары (арқар, елік, ақ қоян, қарсақ, тиін, сарышұнақ, суыр, атжалман, қара күзен, түрлі тышқандар) мекендейді. Тауларында Ерейментау және Ақдөң қорықшалары орналасқан. Ерейментауда ірі қоңыр көмір кені барланған.