Есіл ауданы (Солтүстік Қазақстан облысы)
Есiл ауданы — Солтүстік Қазақстан облысының оңтүстік-батыс бөлігіндегі әкімшілік аудан. 1997 жылдың 17 сәуіріне дейін Ленин ауданы аталып келді. Жерінің аумағы 5,14 мың км². Орталығы — Явленка ауылы.
| Қазақстан ауданы | |
| Есіл ауданы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Облысы | |
| Аудан орталығы | |
| Ауылдық округтер саны |
16 |
| Ауыл саны |
53 |
| Әкімі |
Медет Оспанов |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
54°21′ с. е. 68°27′ ш. б. / 54.350° с. е. 68.450° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 54°21′ с. е. 68°27′ ш. б. / 54.350° с. е. 68.450° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты | |
| Жер аумағы |
5,14 мың км² |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
21 279[1] адам (2023) |
| Тығыздығы |
6,4 адам/км² |
| Ұлттық құрамы |
орыстар (54,86 %) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Пошта индексі |
150500-150520 |
| Автомобиль коды |
15 |
|
| |
Басқа мағыналар үшін Есіл ауданы деген бетті қараңыз.Жер бедері, климатыӨңдеу
Ауданының жері түгелдей жазық және оңтүстіктен солтүстікке қарай еңістеу келеді, теңіз деңгейінен 150 — 200 м жоғары жатыр. Климаты тым континенттік: қаңтарда ауаның орташа температурасы –19ºС, шілдеде 20ºС. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 300 — 350 мм. Жер беті суларын аудан жерінің оңтүстік-батысынан солтүстік-шығысына қарай ағып өтетін Есіл өзенінің орта бөлігі мен сирек кездесетін көлдер құрайды. Ірі көлдері: Есілдің сол жағындағы Алба, Кіндікті, Қамысты, оң жағындағы Жалтыркөл, Таранкөл, Сарыкөл, Жыланды, Балықты. Есіл жайылмасында көптеген ескі арналар да кездеседі.
Топырағы, өсімдігі мен жануарлар дүниесіӨңдеу
Ауданның жері орманды-дала белдеуінде орналасқандықтан, жері, негізінен, қара топырақты болып келеді. Көларалық жазықтарда карбонатты қара топырақ, далалық өңірде сортаң қара топырақ, орманды жерлерде күлгін қара топырақ тараған. Есілдің жағалауында, негізінен, әр түрлі шөп аралас боз, бетеге, жағалаудан алшақтау жерінде терек пен қарағай аралас қайың шоқтары, көл жағалай шалғынды-батпақты өсімдіктер, өзен жайылымында дәнді-дақылды өсімдіктер өседі. Жануарлар дүниесінен қасқыр, түлкі, қарсақ, қоян, сарышұнақ, суыр, қосаяқ, дала тышқандары, көлдер мен өзендерде ондатра, құстардан: бүркіт, кезқұйрық, тұрымтай, қырғи, қаз, үйрек, аққу, балықшы, қызғыш, тауқұдірет, бөдене, тырна, балықтардан: шортан, шабақ, алабұға, табан, т.б. бар.
ХалқыӨңдеу
Тұрғындары 22 356 адам (2019). Ұлттық құрамы: орыстар (54,16%), қазақтар (38,71%), немістер (2,84%), украиндар (1,66%), поляктар (0,57%), татарлар (0,49%), беларустар (0,27%), армяндар (0,21%), чуваштар (0,19%), басқа ұлт өкілдері (0,91%).
Әкімшілік бөлінісіӨңдеу
53 елді мекен 16 ауылдық округке біріктірілген:
- Алматы ауылдық округі
- Амангелді ауылдық округі
- Бесқұдық ауылдық округі
- Бұлақ ауылдық округі
- Волошин ауылдық округі
- Заградов ауылдық округі
- Заречный ауылдық округі
- Ильин ауылдық округі
- Корнеев ауылдық округі
- Николаев ауылдық округі
- Петров ауылдық округі
- Покров ауылдық округі
- Спасов ауылдық округі
- Тораңғыл ауылдық округі
- Явлен ауылдық округі
- Яснов ауылдық округі
Аудан негізінен, ауыл шаруашылығымен айналысады. Ауыл шаруашылығына пайдаланылатын жерінің аумағы 454,9 мың га. Егіс аумағының 70%-ке жуығын дәнді дақылдар құрайды. Мал шаруашылығы сиыр, жылқы, қой және шошқа өсіруге маманданған. Ауданда өндірістік және тұрмыстық қызмет көрсету комбинаты, 2 май зауыты, ет-сүйек зауыты, нан комбинаты, баспахана, 1 кәсіптік-техникалық мектеп, 1 ауыл шаруашылық колледжі, 54 орта мектеп, 56 дәрігерлік пункт, 3 аурухана, 10 дәрігерлік амбулатория, 43 фельдшерлік-акушерлік пункт жұмыс істейді.