Жаздық костюм

Жаздық костюм- 46—48 размер. Мақта жіптің салмағы 500 г (180 г 2-қабатталған жіңішке жіп, 260 г 6-қабатталған жуан жіп; 60 г 4-қабатталған жіп). Шалу өлшемі: 1 см = 2,5 шалу, 1 см = 7 қатар, шұлықша тоқығанда 1 см = 3,5 шалу, 1 см = 5 қатар, негізгі тоқу түрі — жуан және жіңішке жіпті кезек қолданып нығыздалып айқасқан өрнектің теріс жағы. Юбка мен жемпер көлденең бағытта тоқылады. Юбка етегі кеңейе түскен, жең мен белдігінің өрнегі —4 қабатталған жіптен шұлықша тоқу.

Юбка өңдеу

Қосымша жіптен 160 шалу теріп алып 7 қатар тоқиды. Одан әрі схема бойынша 1-ден 7-ге дейін соңғысын қоса және 4 қатар жіңішке жіппен тоқиды. Каретка оң жақта. Сол жақ шеттен (бел сызығынан) жоғарғы рельске 40 инені жылжытып, жіңішке жіппен 4 қатар тоқиды. Жоғарғы рельске келесі 40 инені жылжытады. Жұмыс қалпында қалған 40 ине-мен жуан жіппен 4 қатар тоқиды. Жұмыс қалпына, солға қарай 40 инені қайтарыл, жіңішке жіппен 4 қатар тоқиды, келесі 40 инені солға қарай жұмыс қалпына қайтарыл, жуан жіппен 2 қатар тоқиды. Барлық инелерді жұмыс қалпына қайтарыл, жұқа жіппен 4 қатар тоқиды және өрнекті шығару тоқымасын схема бойынша тағы 19 рет қайталау керек. Соңғы 20-қатарда юбканың бүйір жағының шалуларын көлденең трикотаж тігісімен біріктіру үшін шалуларды тоқымайды. Тоқымашы қосымша жіппен бірнеше қатар тоқып аяқтайды. Белдікті тоқу үшін жұмыс қалпына 114 инені қойып, тоқыманың теріс жағынан осы инелерге юбканың бір бөлігінің бел сызығындағы бүйір шалуларын жиыра отырып іледі. Ол үшін жуан жіптен тоқылған жолақтардан 1 түйін аралық шалу, 6 қатар тоқылған жолақтардан 2 шалудан, 4 қатар тоқылған жолақтардан 1 шалудан, жіңішке жіптен 8 қатар тоқылған жолақтардан 3 шалудан іледі. Шеттерінен тігіс үшін 1 инеден қосып 30 қатар тоқиды, бірінші қатарлық шалуларын іліп, қайтарады. Кеттельдеу үшін 4 қатар тоқып, тоқымашы қосымша жіппен бітіреді. Белдіктің екінші жартысын тоқиды. Белдіктің бүйір жақтарын оң жағынан тік трикотаж тігісімен біріктіреді. Юбканың төменгі жиегін ілмекпен өңдейді: 4 қабатталған жіппен 2 қатар шалулармен және 1 қатар «шаян шалуларымен» — 6 қабатталған жіппен солдан соңға қарай шалулармен өңдейді.

Кеудеше өңдеу

Қосымша жіптен 80 шалу теріп алып, 7 қатар тоқиды. Үлгі бойынша өрнекті 1-қатарлан 7-қатарға дейін (соңғысын қоса) тоқиды. Каретка оң жақта. Сол жақ шеттен (бел сызығынан) жоғарғы рельске 40 инені жылжытып, жуан жіппен 4 қатар тоқиды. Барлық инелерді жұмыс қалпына қайтарыл, 4 қатар жіңішке жіппен тоқиды. Тоқыманы схема бойынша өрнектен бастап тағы 8 рет қайталайды. Кеудешенің екінші жартысын тоқуды аяқтауды схема бойынша жүргізеді (24-қатар). Сол жақтан жоғарғы рельске 40 инені жылжытып, қалған инелер мен жіңішке жіпті салып 8 қатар тоқиды (қолтық еніне тең), кеудешенің екінші

жартысы үшін тоқымашы схема бойынша өрнектен бастап қолтық ойындысымен аяқ-тайды. (8 қатар). Қолтық ойындысында бүйірдегі ашық шалуларды көлденең трикотаж тігісімен біріктіру үшін соңғы қатарлы жіңішке жіппен тоқымау керек. Кеудедегі көлденең бүрмені ауыстыру үшін кеудешенің бір бөлігінің төменгі жағымен бүйірінің бір жағын жинақтап шалуларды қосып, екінші жағынан қысқарта отырып қосымша тоқуға болады. Кеудешенің төменгі жиегін өңдеу үшін 114 инені жұмыс қалпына қойып, осы инелерге тоқыманың теріс жағынан (бұйымның оң жағы) кеудешенің бір жағының шалударын юбканың жоғарғы жиегін жиырғандай жиырыл іледі. Тігіс үшін 1 ине қосып, 45 қатар тоқиды, бірінші қатардың шалуларын инеге іліп, қайырады. Кеттельдеу үшін 4 қатар тоқып, тоқыманы қосымша жіппен аяқтайды. Кеудешенің екінші жартысының етегін тоқиды. Иінішке ұласатын қысқа жеңді тоқу үшін қосымша жіптен 4 шалу теріп алып, 7 қатар тоқиды. Сосын негізгі жіппен 4 қатар тоқиды. Барлық инелерді жоғарғы рельске жылжытып, жұмыс қалпына солға қарай 1 рет 2 ине, 2 рет 1 инеден қайтарады. Сосын тағыда жинақты шеттен 14 рет 6 қатар аттатып 1 шалудан қосып, оң жақта 74 қатарлы өзгеріссіз тоқиды. 74-қатардан кейін барлық инелерді жоғарғы рельске жылжытады. Қосымша жіптен оң жақтан 42 шалу терін алып, бірнеше қатар тоқиды. Кеттельдеу үшін 2 қатар тоқиды. Барлық инелерді жұмыс қалпына келтіріп, тоқыманы әрі қарай — тегіс, солға қарай 1 шалудан қосып орайды. 86 қатар тоқылған соң, сол жақ шеттен жоғарғы рельске 5 инеден жылжытады, сосын тоқыманы айнадағы көрінісіндей қайталайды. Соңғы 4 қатарлық орнына 3 қатар тоқып, ашық шалуларды көлденең трикотаж тігісімен біріктіру үшін тоқыманы қосымша жіппен бітіреді. Жең астын тігіл біріктіреді.

Бүйір жақтарын — ұзынынан және көлде-неңінен тоқылған бөліктерді біріктіру әдісімен қосады. Кеудешенің жоғарғы шетін иініштің бірінші қатарымен теріс жағынан шеті арқылы қосады. Жолақтардың ашық шалуларын кеудешенің оң жағынан кеттель тігісімен бекітеді. Кеудешенің жоғарғы жағы жиегі сәл жиырыл ады. Желпін, аузы мен жағасын ілмектен сәндейді. 4 қабатталған жіппен 7 қатар жай шалу, 6 қабатталған жіппен 1 қатар «шаян шалу-лары» жүргізіледі.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9