Иена(жапон. эн, қыт. «юань») — Жапонияның ақша бірлігі, әлемнің негізгі резервтік валюталарының бірі. 1 иена 100 сенге (бұл ақшалай бірлік 1954 жылы айналымнан шықты) тең. Халықаралық коды:JPY. Иенаның символы ретінде ¥ белгісі қабылданған. Иенаның алтын және күміс монеталары 1869-1871 жылдары соғыла бастады.

10 000 иен купюры.
Айналымдағы тиындар: 1, 5, 10, 50, 100, 500 иен.

Тарихы өңдеу

Иенаның ұлттық валютаға айналуына дейін Жапонияда Токугава сегунатының ақшалай жүйесі қолданылды. 1869 жылы алғаш рет соғылған иена Жапониядағы 1871 жылы жүргізілген ақша реформасынан кейін негізгі бірлік ретінде қабылданды. 1871 жылғы үкіметтің шешімімен XVI ғасырдың аяғынан жапон феодалдарының шығарған тайпалық қағаздарын ауыстыру тыйым салынды. Қаржы министрлігінің 1868 жылғы зерттеуіне сәйкес Жапонияда Токугава дәуірі кезінде 244 тайпа, 14 магистрат, сегунның 9 қызметшілері басып шығарған 1694 тайпалық қағаздардың атаулары кездескен. 1879 жылға қарай тайпалық қағаздарды жаңадан енгізілген валютамен алмастыру жұмыстары аяқталды.[1]

Әлемнің қосалқы валютасы ретінде өңдеу

Сит ил валюталарында халыҡ-ара тупланмалар
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
USD 59,0 % 62,1 % 65,2 % 69,3 % 70,9 % 70,5 % 70,7 % 66,5 % 65,8 % 65,9 % 66,4 % 65,7 % 64,1 % 64,1 % 62,1 % 61,8 % 62,3 % 61,1 % 61,2 %
EUR 17,9 % 18,8 % 19,8 % 24,2 % 25,3 % 24,9 % 24,3 % 25,2 % 26,3 % 26,4 % 27,6 % 26,0 % 24,7 % 24,3 % 24,4 %
DEM 15,8 % 14,7 % 14,5 % 13,8 %
GBP 2,1 % 2,7 % 2,6 % 2,7 % 2,9 % 2,8 % 2,7 % 2,9 % 2,6 % 3,3 % 3,6 % 4,2 % 4,7 % 4,0 % 4,3 % 3,9 % 3,8 % 4,0 % 4,0 %
YEN 6,8 % 6,7 % 5,8 % 6,2 % 6,4 % 6,3 % 5,2 % 4,5 % 4,1 % 3,9 % 3,7 % 3,2 % 2,9 % 3,1 % 2,9 % 3,7 % 3,6 % 4,1 % 3,9 %
FRF 2,4 % 1,8 % 1,4 % 1,6 %
CHF 0,3 % 0,2 % 0,4 % 0,3 % 0,2 % 0,3 % 0,3 % 0,4 % 0,2 % 0,2 % 0,1 % 0,2 % 0,2 % 0,1 % 0,1 % 0,1 % 0,1 % 0,3 % 0,2 %
Қалғандары 13,6 % 11,7 % 10,2 % 6,1 % 1,6 % 1,4 % 1,2 % 1,4 % 1,9 % 1,8 % 1,9 % 1,5 % 1,8 % 2,2 % 3,1 % 4,4 % 5,1 % 6,3 % 6,2 %
Дереккөздер: 1995—2009 МВФ (Халықаралық валюта қоры): Currency Composition of Official Foreign Exchange Reserves
Дереккөздер: 1999—2005, ЕОБ (Еуропаның орталық банкі; 2006): The Accumulation of Foreign Reserves
Дереккөздер: 1999—2005: ЕОБ (Еуропаның орталық банкі; 2005): Review of the International Role of the Euro, Frankfurt

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том