Жаңалық (Ақсу ауданы)

ЖаңалықЖетісу облысы Ақсу ауданындағы ауыл, Жаңалық ауылдық округі орталығы.

Ауыл
Жаңалық
Әкімшілігі
Ел

 Қазақстан

Статусы

Ауылдық округ орталығы

Облысы

Жетісу

Ауданы

Ақсу

Ауылдық округі

Жаңалық

Тарихы мен географиясы
Координаттары

45°45′08″ с. е. 79°40′48″ ш. б. / 45.75222° с. е. 79.68000° ш. б. / 45.75222; 79.68000 (G) (O) (Я)Координаттар: 45°45′08″ с. е. 79°40′48″ ш. б. / 45.75222° с. е. 79.68000° ш. б. / 45.75222; 79.68000 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

1962

Бұрынғы атаулары

Басқан совхозы

Уақыт белдеуі

UTC+5:00

Тұрғындары
Тұрғыны

744 адам (2021)

Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды

19

Жаңалық картада
Жаңалық
Жаңалық
Жаңалық картада
Жаңалық
Жаңалық
 Басқа мағыналар үшін Жаңалық (айрық) деген бетті қараңыз.

Географиялық орны өңдеу

Аудан орталығы - Жансүгіров ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 47 км жерде, Басқан өзенінің жағалауында, бұта, ши аралас селеу, боз, жусан теріскен басым өскен сұр, шалғынды сұр топырақты қуаң шөлейт белдемде орналасқан.

Халқы өңдеу

Саны (1999, 2009, 2021)[1][2]
1999 2009 2021 2021 2009-ға пайызбен Ерлер 2009 Ерлер 2021 2021 2009-ға пайызбен Әйелдер 2009 Әйелдер 2021 2021 2009-ға пайызбен
995 900 744 82,7 462 383 82,9 438 361 82,4

Тарихы өңдеу

Іргесі 1962 жылы “Басқан” қой өсіру кеңшарын құруға байланысты қаланды. Оның негізінде 1997 жылдан Жаңалықта шаруа қожалықтары жұмыс істейді.

Инфрақұрылымы өңдеу

Орта мектеп, клуб, кітапхана, фельдшерлік-акушерлік пункт бар. Тұрғындары көрші елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады.

Тарихи дерек өңдеу

Жаңалық - 20 ғасырдың 30-40 - жылдары сталиндік саяси қуғын-сүргінге ұшырап, жазықсыз атылған адамдар жерленген азалы жер (Алматы қаласынан Іле станциясы арқылы Талдықорғанға қарай өтетін ескі жолдың бойы (қазіргі Жаңалық ауылы орналасқан жер)). 1937-1938 жылдары сталиндік жазықсыз жазалауға ұшырап, НКВД-ның жер асты қапастарында атылған мыңдаған адамдардың мәйіті түн қараңғысында осында тасып жеткізілген. Бұл қорымға жұмысшы, шаруа, малшы, әскерилер мен дін қызметкерлері, жазушылар мен әртістер, дәрігерлер мен ғалымдар, мемлекет қайраткерлері, тіпті оқушы жастар мен егде тартқан адамдар да жерленген. Олардың арасында қазақ халқының арасынан шыққан саяси және қоғам қайраткерлері, зиялы қауым өкілдері бар деп есептеледі. Сондай-ақ, мұнда жерленгендер арасында орыс, еврей, грузин, украин, корей, молдаван, ұйғыр және т.б. ұлттың өкілдері бар. Бұл жерден Ресей мен ТМД-да, Аустрияда, Болгарияда, Кореяда, Польшада, Иранда, Венгрияда, Сирияда, Голландияда, Францияда, Финляндияда, Германияда, Израильде, Қытайда, Түркияда, Чехияда туғандарға да топырақ бұйырған.[3]

Дереккөздер өңдеу