Жеті-сегіз буынды өлеңдер

Жеті-сегіз буынды өлеңдер - қазақ поэзиясында ерте кезден өте жиі қолданылып келе жатқан өлең өлшемі. "Майдағы жұрттың іші қар, Бәйшешек қарға өнер ме? Ішінде кімнің оты бар, - Қар жауса да сөнер ме?" (Абай). Жеті буынды тармағы екі бунақтан (4 буын - 3 буын), сегіз буынды тармағы үш бунақтан (3 буын - 2 буын - 3 буын) құралады. Осы екі түрлі тармақтар шумақ ішінде белгілі ретпен топтасады. Мысалы, төрт тармақ, алты тармақ, сегіз тармақ болып келеді. Жырда да осы тармақтар қолданылғанымен, олар еркін араласып, түйдек-түйдек болып (тирада) топтасады. Жеті-сегіз буынды өлеңнің қазақ поэзиясында Абайдан бастап лирикалық өлеңдерде (тек қысқа нақыл сөз, мақалдарға ғана емес) орныққан ырғақтық өрнегі бар. Бұл өлең өлшемінде сегіз буынды тармақтар екі 4 буынды бунақтан тұрады (4 буын - 4 буын). "Тәңір қосқан жар едің сен, Жар ете алмай кетіп ең. Ол кезімде бала едім мен, Аямасқа бекіп ем" (Абай). Сәкеннің "Аққудың айрылуы", "Анаға жауап", "Сыр сандық" өлеңдері осы өлшеммен жазылған.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6