Жібілген (латын. Clematіs) — сарғалдақтар тұқымдасына жататын көп жылдық бұта. Қазақстанның барлық өңірінде кездеседі. Орманды, бұталы жерлерде, тау беткейлері мен шатқалдарда, өзен, жылға жағалауындағы ылғалды жерлерде өсетін 6 түрі бар.

Жібілген

Олардың биіктігі 30 – 120 см, ішінара 5 м-ге жетеді.

Өрмелеп өсетін сабағы бірте-бірте жуандап, шырмауық тәрізді иілген бағанға айналады. Қарама-қарсы орналасқан жапырақтары, көбінесе бүтін жиекті болып келеді.

Ақ, сары, көк, көгілдір түсті дара гүлдері 4 – 8 тостағанша жапырақшадан тұрады. Аталығы кеңейіп, дөңес гүл тұғырында жетіледі. Аналығы көп, бір ұялы, бір тұқым бүршігінен құралады. Маусымтамыз айларында гүлдеп, шілдеқыркүйекте жемістенеді. Жемісі – тұқымша.Жібілгендердің гүлі әдемі болғандықтан әсемдік үшін өсіріледі. Арасында мал жемейтін улы түрі (мысалы, Жоңғар Жібілгені) де бар.

Дереккөздер

өңдеу

"Қазақ Энциклопедиясы"