Жүсіпбек Аймауытовтың аудармалары
Жүсіпбек Аймауытовтың аудармалары — жазушы, ақынның шығармашылығында елеулі орын алады.
Ол тәржіма табиғатын терең түсініп, аударма өнерінің өрістеуіне елеулі үлес қосқан айрықша дарын иесі. Әлем классиктерінің 30-ға тарта шығармаcын кәсіби шеберлікпен аударып, 1925 жылы қазақ оқығандарының арасында «Аударма туралы» алғаш арнайы мақала жазған. Қаламгер-аудармашының тілі өте шұрайлы да бай.[1]
Ол — түпнұсқа авторларына тән жеке стильдік ерекшелікті барынша сақтауға ұмтылған, бұл талапты аударма жасау барысында ұстанатын негізгі өлшемшарт ретінде таныған қаламгер.[2]
Аймауытов келесі көркем шығармаларды қазақ тіліне аударды:
- Пушкин, Сараң сері (Скупой рыцарь/Маленькие трагедии)
- Пушкин, Тас мейман (Каменный гость/Маленькие трагедии)
- Гоголь, Бақылаушы (Ревизор)
- Горький, Өлең сұңқарға (Песня о Соколе)
- С.Чуйков, Тау еліндегі оқиға (Вершинная быль)
- Джек Лондон, Күштілердің күші (Сила сильных)
- Джек Лондон, Теңсіз, телегей аттаныс (Неслыханное нашествие)
- Рабиндранат Тагор, Балжан (Шубха)
- Фердинанд Дюшен, Дәмелі (Тамилла)
- Гюго, Бейшаралар (Отверженные)
- Ги де Мопассан, Су жүзінде (На реке)
- Конрад Беркович, Әкесі мен баласы, Заң білместің зары, Өрбике, Мұрда, Мұрданың өлімі, Тұқым
- Жалаладдин Руми, Молда Ирамидың кітап жазуға қалай кіріскені (Сказки Мулли Ирамэ)
- Пәренжі (перде) орыс ертегісі
- Қатындар қабарда ертегісі
- Интернационал гимні
- т.б.
Сондай-ақ Аймауытов келесі ғылыми шығармаларды да тәржімалады: А.А.Богданов «Краткий курс политической экономии», М.Н.Покровский «Краткое описание русской истории», Н.И.Бухарин пен Е.А.Покровский «Азбука коммунизма», «Конституция РСФСР», П. И. Стучка «Вопросы и мысли», С.Сазонов пен В.Верховский «Первые практические уроки по химии».[3]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Ш.Құрманбайұлы. Жүсіпбек Аймауытовтың аудармадағы сөз қолдану, сөз жасау шеберлігі — «Қазақ әдебиеті», 20.03.2017
- ↑ Ш.Құрманбайұлы. Алаш және аударма — «Ана тілі», 10.08.2017
- ↑ М.Утеубаев. Жусупбек Аймаутов - символ исторической эпохи