Исмаилшылдар - араб халифатында таптық қарама-қайшылықтың нәтижесінде 8 ғасырда пайда болған шейіт мұсылмандар сектасы. Ол шейіт имамы Жафардың ұлы Исмаилдың атымен аталды. Діни- философиялық ілім Исмаилшылдар ортодоксальдық- мұсылмандық мүлде өзгеше. Исмаилшылдар Алланы адамдардың ақылы жетіп, танып біле алмайды деп есептейді. Сондықтанда намаз оқығанда оған емес, Алланың өзі жаратқан әлемдік ақыл парасатқа табыну керек. Исмаилшылдар жанның ауысып жүретініне сенеді. Адам жаны әлемдік жанның бір бөлігі ретінде құдайлық ақиқатты қабылдауға қабілетті, бірақ ең алдымен ол әр кезеңде өмір сүрген көптеген адамдардың денесінде өз кезегімен болып шығуы керек. Құдайлық ақиқатқа жеткен, одан тағлым алған жан жұмаққа барады. Исмаилшылдардың түсінігі бойынша Мұхаммедтің және оның сүйікті күйеу баласы Әлидің жаны мұсылмандарға олардың рухани өмірін басқару үшін жіберілген имамдарға ауысады, Имамдар мен пайғамбарлар жөніндегі, жанның өмірге қайта келуі туралы ілім тікелей мақсатқа - секта жетекшілерінің арам тамақтық өмір кешіп, ал қарапайым дінге сенушілерді басы байлы бағынышты жағдайда ұстауға, салық төлеуге, сый-сыяпат көрсетуге мәжбүр ететін нақты, жердегі беделін күшейтуге арналған. Исмаилшылдар өздері тірі құдай ретінде құрметтеген имам басқаратын күшті тармақталған ұйым құрды. Исмаилшылдар қауымдары ислам діні таралған елдерде кездеседі. Исмаилшылдар Тәжік ССР - інде, Памирде бар. Олардың саны өте аз.



Дереккөздер өңдеу

[1]

[2]

  1. “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
  2. Д. Мадеев, Е. Сапуанов «Атеистің қалта сөздігі» Алматы «Қазақстан» 1988 жыл, 288 бет