Канада-Ресей қатынастары


Канада-Ресей қатынастары — әлемнің ауданы бойынша екі ең үлкен елдер - Канада және Ресей арасындағы дипломатиялық қарым-қатынастар.

Салыстырма өңдеу

   
Жер аумағы 9,984,670 км2 17,098,246 км2
Халқы 37,894,799 146,745,098
Халық тығыздығы 3.9/км2 8.4/км2
Астанасы Оттава Мәскеу
Ең үлкен метрополия аумақтары Торонто Мәскеу
Үкімет түрі Парламенттік монархия Аралас республика
Қазіргі басшылары II Елизавета (монарх)
Джастин Трюдо (премьер-министр)
Владимир Путин (президент)
Михаил Владимирович Мишустин (премьер-министр)
Ресми тілдері Ағылшын тілі және француз тілі Орыс тілі
ЖІӨ (номинал) $1.713 триллион ($46,233 жан басына) $1.658 триллион ($11,289 жан басына)
ЖІӨ (АҚТ) $1.797 триллион ($52,144 жан басына) $4.176 триллион ($30,820 жан басына)
Адам даму индексі 0.922 (өте жоғары) 0.824 (өте жоғары)
Әскери шығындар $22.2 миллиард (ЖІӨ-нің 1.2%) $65.1 миллиард (ЖІӨ-нің 3.9%)

Тарихы өңдеу

Жаңа экономикалық саясат кезінде бірлескен кеңестік-канада-америкалық РУСКАПА АҚ кәсіпорны бірнеше жыл бойы жұмыс істеді. 1931 жылы Канада кейбір кеңестік тауарлардың импортына эмбарго салып, оның жауабына кеңес билігі Канадамен сауда қатынастарын тоқтатты: КСРО мен Канада арасындағы сауда соғысы 1936 жылға дейін созылды.[1]

Қазіргі уақыт өңдеу

2000-жылдардың басы өңдеу

Соңғы жылдары Ресей-Канада қатынастарында жаңа формалар мен бағыттар пайда болып, олар айтарлықтай алға жылжыды.

Көп жағдайда бұл жоғары деңгейдегі интенсивті байланыстардың арқасында мүмкін болды. 2000 ж. желтоқсан айында Ресей Президенті В. В. Путиннің Канадаға ресми сапары орын алды. 2001 ж. шілде, 2002 ж. ақпан, 2003 ж. мамыр және 2004 ж. қазан айларында Канада премьер-министрі Ресейге келген болатын. Әртүрлі халықаралық жиылыстар аясында екі ел басшылары арасында жүйелі түрдегі кездесулер орнатылды. Олардың соңғысы 2006 ж. 15 шілдеде Санкт-Петербургтағы "Үлкен сегіздік" саммиті болды.

Халықаралық форумдар аясында кездесіп тұратын премьер-министрлер тұрақты байланыста. 2004 ж. қыркүйекте Канада сыртқы істер министрі жұмыс бабымен Ресейде болды. Ресейдің сыртқы істер министрі С. В. Лавров Оттаваға 2006 ж. наурызында барып, Канада министрі П. Маккей мен премьер-министрі С. Харпермен кездесулер өткізді. Жүйелі түрде стратегиялық тұрақтылық, терроризммен күрес, аумақтық мәселелер бойынша министрлер арасында консультациялар өткізіледі. 2004 ж. мамырында Оттавада сыртқы істер министрлерінің бірінші орынбасарлары деңгейінде халықаралық қауіпсіздік мәселесі бойынша кезекті кеңес өткізілді. 2005 ж. 24 қараша күні Мәскеуде екі ел өкілдерінің арасында терроризммен күрес, ұйымдасқан қылмыскерлік, заңсыз миграция мен нашақорлық жайында кезекті кеңес өтті.

2014 — қазіргі уақыт өңдеу

Қарым-қатынастардың нашарлауы Украинадағы биліктің ауысуынан және Қырымның Ресейге қосылуынан кейін болды. Канада басшылығы Ұлы Отан соғысындағы жеңістің 70-жылдығына арналған Мәскеудегі іс-шараларға қатысудан бас тартты. Канада бірнеше рет Ресей, оның ұйымдары мен жеке азаматтарына қарсы санкциялар енгізді. Канаданың санкция тізіміне 200-ден астам ресейлік компаниялар мен ұйымдар, сондай-ақ жеке тұлғалар кіреді.[2]

Дипломатиялық қатынастардың хронологиясы өңдеу

  • 1924 ж. 24 наурыз — Канада КСРО-ны де-юре ретінде таныды, алайда дипломатиялық қатынастар орнатылмады.
  • 1942 ж. 12 шілде — миссия деңгейіндегі дипломатиялық қатынастар орнатылды.
  • 1943 ж. 13 қараша — миссиялар өкілдіктерге айналды.
  • 1991 ж. 25 желтоқсан — Ресей Федерациясы мен Канада арасында дипломатиялық қатынастар орнатылды.
  • 2005 ж. қазан — Ресей-Канада іскерлік кеңесі өз жұмысын бастады.[3]

Дереккөздер өңдеу

  1. [1]
  2. [2]
  3. [3] Мұрағатталған 13 қарашаның 2021 жылы.