Коэффициент (көлік)

Коэффициент, еселеуіш - өлшемі жоқ мөлшермен анықталатын көрсеткіш.

  • Дифференциалдың блоктауыш коэффициенті - дифференциалға келтірілген дифференциалдың үйкеліс иінді күшінің айналу иінді күшіне қатынасы.
  • Дайындық коэффициенті - жоспарланған кезеңнен басқа мерзімде объектінің жұмыс істеу жағдайының беріктігі.
  • Сайбырлату коэффициенті - бір циклда неше рет амплитуда тербелісі төмендеуін көрсететін өлшем.
  • Динамикалық тұтқырлық коэффициенті - тұтқырлықты мінездейтін физикалық өлшем; СИ жүйесінде [пас] өлшемін қолданады.
  • Өшу коэффициенті - тербеліс өлшеуінің жылдамдығын мінездейтін өлшем.
  • Ауаның артықтық коэффициенті - белгілі бір қоспаның отынға қатысты масса ауасының нормадағы жанар-жағармай масса ауасына қатысы.
  • Жүк көтергіштіктін пайдалану коэффициенті - жүк көтеру көлік жабдығының номиналының жүк массасы бір барып келгеніне қатынасы.
  • Кинематикалық тұтқырлық коэффициенті - берілген заттың тұтқырлық динамикалық коэффициентінің қатынасын анықтау және тұтқырлығын сипаттау, оның тығыздығына қатысын сипаттайтын физикалық көлем.
  • Кинематикалық бейімделу коэффициенті - қозғауыш білігінің бұрыштық жылдамдықтарының максималды қуат және максималды иінді күш режимдеріндегі қатынасы.
  • Кинетикалық коэффициенті - физикалық мөлшер ағыныныың температура, концентрация және т.б.градиенттерімен байланыстарының пропорционалды коэффициенті.
  • Максималды ілінісу коэффициенті - максималды коэффициентінің қозғағыш күшіне сәйкес көлемді автомобиль доңғалағы 0,1-0,3 сырғанау коэффициентіне тең.
  • Сораптық доңғалақтың иінді күш коэффициенті - жұмыс сұйықтығының тығыздығына жетекші біліктің бұрыштық шаршы метр жылдамдығымен берілістің активті диаметрінің бесінші деңгейіне қатынасы.
  • Турбиналық доңғалақтың иінді күш коэффициенті - турбиналық доңғалақтың айналдырушы иінді күшінің жұмыс сұйығының шаршы мәнін гидродинамикалық берілістің активті диаметрінің бесінші деңгейіне қатынасы.
  • Толтыру коэффициенті - қозғауыштың ішкі жану цилиндріне кіретін ыстық қоспаның жалпы көлемінің жалпы жұмыс цилиндрінің көлеміне қатынасы.
  • Айналудың тұрақсыздық коэффициенті - бұрыштық жылдамдықтың максималды және минималды мағынасының арасындағы айырмашылықтың оның бір циклда болатын орташа мағынасына қатынасы.
  • Оперативті дайындық коэффициенті - объект ерікті уақыт сәтіне жұмыс істеуге қабілеттігі заласыз жоспарға енгізілмеген кезден басқа мерзімде және осы сәттен бастап белгіленген интервал уақытында толассыз жұмыс істейді.
  • Жоспарлы іске қосу коэффициенті - жоспарлы техникалық қызмет және жөндеусіз объектінің пайдалану кезіндегі үлесі.
  • Ұқсастық коэффициенті - объектіге және оның модельдеріне қатысты өлшеусіз комбинация көлемінің сипаттамасы.
  • Бейімделу коэффициенті - двигателдің максималды айналу сәтінің отынның толық берілу кезіндегі максималды қуатының режим сәтіне қатынасы.
  • Бойлық күш коэффициенті - жолдың ұзындық реакциясы жолдың вертикалды реакциясына қатысы - автомобиль доңғалағының сырғанау коэффициентінің зонасындағы көлемі нөлден 0,1-0,3-ке дейін жолдың жақындығына байланысты өзгереді.
  • Гидротрансформатордың мөлдірлік коэффициенті - турбиналық доңғалақтың тоқталған және трансформация коэффициенті бірге тең кезіндегі сорап доңғалақтарының жүктемелі жұмыс режиміндегі моменттер коэффициенттерінің қатынасы.
  • Тайғанау коэффициенті - доңғалақтың тайғанау жылдамдығының оның жетек режиміндегі тайғанаусыз өтетін доңғалауына қатынасы.
  • Доңғалауға кедергі коэффициент - кейбір жазықтықтағы дененің аунау кедергісінің күшінің осы жазықтық жағынан қалыпты реакция күшіне қатынасы.
  • Тиімділікті сақтау коэффициенті - пайдаланудың анықталған кезеңі кезіндегі тиімділік көрсеткіш мағынасының осы көрсеткіштің номиналды мағынасына қатынасы.
  • Жылу берілу коэффициенті - жылу беріліс теңдеуіндегі кинетикалық коэффициент: екі жылутасымалдауыш арасында температуралардың айырмасы 1 гардус кезінде жылу алмасу бетінің ауданына бірлік арқылы жылу ағынының қуатына тең;СИ жүйесінде [Вт/м2 K] деп белгіленеді.
  • Жылу өткізгіштік коэффициенті - физикалық шама, материалдың жылу өткізгіштігін сипаттайды СИ жүйесінде өлшемдігі [Вт/м К].
  • Техникалық қолдану коэффициенті - уақытының интервалдарының заттық жұмыс істейтін қабілеті күйінде кейбір қолдану кезінде келуінің және бос тұруына, техникалық қызмет ету және дәл сол кезенде жөндеуіне математикалық қатынасы.
  • Техникалық дайындықтың коэффициенті - жүк тасуға автомобильдердің техникалық дайындығын сипаттайтын және автомобиль күндерде майлардың қатынастарын анықтыйтын коэффициент.
  • Трансформациялау коэффициенті - сатысыз берілістің жетекші және жетектегі білігіндегі айналдырушы иінді күштердің қатынасы.
  • Гидротрансформатордың трансформациялық коэффициенті - гидротрансформатордың жетекші және жетектегі біліктердің айналдырушы иінді күшінің қатынасы.
  • Теңселу үйкелісінің коэффициенті - нормал реакциясы күшінің сыртқы жағынан дененің домалау күш бойынша қарсылық күш сәтінің қатынасы.
  • Тыныштық үйкелісінің коэффициенті - жүктеме қойған кезде бір денені басқаға қысатын және олардың түйісу күшіне тыныштық үйкеліс күшінің қатынасы.
  • Сырғанаудың үйкеліс коэффициенті - бір дененің екінші денеге тақалып және олардың сыртқы қабаттарының бір-біріне жұғысуға бағытталған перпендикулярлық коэффициентіне салмақ түскен кездегі реакция күшіне сырғанаудың үйкеліс күшіне қатынасы.
  • Айналыстағы массаларды есепке алатын коэффициент - түйінге негізгі қозғалыстағы массаның ілгерілемелі негізгі түйінге қатынасы.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.