Кредитор (лат. credіtor – сенуші, сенімгер; ағыл. credіtor), несиегер – 1) азаматтық құқықта: міндеттеуші тарап, яғни қарызға (несиеге, борышқа) ақшалай қаражат, тауар және басқа құндылықтар беруші жеке немесе заңды тұлға. Кредитор басқа тараптан – борышкерлерден белгілі бір әрекетті жасау (мүлікті беру, жұмысты орындау, ақша төлеу, т.б) не белгілі бір әрекеттен қалыс қалу міндетін орындауды талап етуге құқылы. Екі жақты келісімшартта екі тарап та кредитор болып табылады. Мысалы, сатып алу-сату келісімшартында сатып алушы –кредитор , өйткені ол сатушыдан өзіне тауардың берілуін талап етуге құқылы, ал сатушы да – кредитор, өйткені ол осы тауар үшін сатып алу бағасын төлеуді талап етуге құқылы. Зиян келтіру салдарынан, мүлікті негізсіз сатып алудан немесе сақтаудан туындаған міндеттемедегі кредитор – мүліктің қайтарылуын талап етуге құқылы тұлға. Міндеттемеде бірнеше Кредитор болуы мүмкін. Мұндай жағдайда заң жүйесіне негізделген келісімшартқа жүгініп, олардың әрқайсысы міндеттеменің басқамен тең үлесте орындалуын талап етуге құқылы; 2) бухгалтерлік есепте: кәсіпорын (азамат) ақшалай қаражат берешек болған жеке немесе заңды тұлға. Мысалы, берген материалдық құндылықтары, орындаған жұмыстары мен көрсеткен қызметтері үшін жеткізушілер мен мердігерлер олардан алған аванстары үшін, тапсырыс берушілер алынған векселі үшін, вексель ұстаушылар коммерциялық несие, мерзімінде төленбеген жалақы үшін депозит берген кәсіпорындар (депоненттер) К. болуы мүмкін. Кредитордың борышы кредиторлық берешекті құрайды; 3) тар мағынада – кредиттік келісімшарттың қарызгерге қайтарылу және өсім төлену шартымен ақшалай қаражат (''кредит'') беруші тарабы.[1].

Дереккөздер өңдеу

  1. "Қазақ энциклопедиясы"